Samenvatting
Samenvatting Methodologie Van De Sociale Wetenschappen Communicatiewetenschappen
- Vak
- Instelling
Samenvatting Methodologie Van De Sociale Wetenschappen Communicatiewetenschappen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 81 pagina's
Voorbeeld 4 van de 81 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
2 beoordelingen
Door: camillederoo1 • 1 jaar geleden
Door: LaurienVo • 2 jaar geleden
Verkoper
Volgen
ChimeneKlasen
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Methodologie van de sociale wetenschappenHoofdstuk 1 – Waarom sociaalwetenschappelijk onderzoek?
1.1 Inleiding
Methodologie bevat niet alleen de beheersing van technieken van wetenschappelijk onderzoek,
zoals het kunnen toepassen van statistische analyses, het verzamelen van gegevens of het
observeren van menselijk gedrag. Methodologie is breder en verwijst ook naar de wijze waarop het
hele proces van wetenschapsbeoefening functioneert. Het gaat met andere woorden ook over hoe je
theorieën hanteert, welke redeneringen steek houden, en hoe wetenschap bedrijven ingebed is in
ruimere filosofische discussies over wat je kan kennen en hoe kennis tot stand komt.
1.2 Enkele voorbeelden
1.2.1 De opwarming van de aarde: An Inconvenient Truth versus The Great Global Warming
Swindle
CASE
An Inconvenient Truth: Al Gore, door toenemende uitstoor van CO2 gem. temperatuur
neemt toe en zeespiegel stijgt met menselijke dram’s tot gevolg.
The Great Global Warming Swindle: kritisch t.o.v. Al Gore. Door stijging temperatuur neemt
hoeveelheid CO2 toe, niet omgekeerd. En rol van mens van marginaal belang.
1.2.2 De ‘War against Crime’ in New York: werkt het?
CASE: Broken Windows Theory (Wilson & Kelling 1982)
Crimineel handelen als gevolg van een gebrek aan sociale normen en een gebrek aan
controle om aan die normen te conformeren.
Verdere toename criminaliteit en achteruitgang buurt trekt meer potentiële criminelen
aan.
Sinds nieuwe burgemeester zogezegd daling criminaliteit, maar causaliteit niet voor waar
aannemen
Causaliteit, 3 voorwaarden:
1. Er moet een zeker statistisch verband zijn tussen gebeurtenis A (= Giuliani’s beleid) en
gebeurtenis B (= geregistreerde criminaliteit);
2. Gebeurtenis A moet voorafgaan aan gebeurtenis B;
3. Het statistische verband tussen gebeurtenis A en B mag niet te wijten zijn aan een derde
gebeurtenis C die dat verband teweegbrengt.
1.2.3 Botsende beschavingen
CASE: Clash of Civilizations (Samuel Huntington 1993)
De fundamentele oorzaak van conflicten is niet primair ideologisch of economisch, maar
cultureel. De clash tussen beschavingen zou gobale politiek domineren.
1.2.4 Polls bij verkiezingen: vertekend(en)d?
Veelal laat de berichtgeving in de media niet toe om de methodologische kwaliteit van een
verkiezingspoll te achterhalen. Meestal krijg je alleen een melding van het aantal personen dat aan
het onderzoek heeft deelgenomen. Over de non-respons, d.w.z. de mensen die wel zijn
gecontacteerd voor het onderzoek maar niet hebben geantwoord, over het soort steekproef of over
de exacte vraagverwoording blijf je doorgaans in het ongewisse. Bovendien krijg je geen melding van
1
,betrouwbaarheidsintervallen rond de percentages. Ook de vraagverwoording of de presentatie van
de antwoordopties in de vragenlijst kan de antwoorden beïnvloeden.
1.2.5 De wetenschapper als bokser?
CASE: Body & Soul. Notebooks of an Apprentice Boxer (Loïc Wacquant 2004)
De transformatie van het sociale leven in de zwarte getto’s in enkele grootsteden van de
Verenigde Staten in kaart te brengen.
Een reeks stereotypen omtrent armoede en marginaliteit doorprikken die vigeren binnen
de Amerikaanse publieke opinie.
Via participerende observatie, of zoals hij zelf aangeeft via ‘observerende participatie’.
1.2.6 Verband tussen gamen en agressie
Wat verstaat men juist onder ‘agressie’ en ‘geweldadige games’?
Niet geoorloofd om o.b.v. corss-sectioneel surveyonderzoek zomaar causaliteit vast te stellen
Weinig rekening gehouden met intermediaire variabelen die het verband mediëren of met
kenmerken die het verband modereren.
1.3 De wetenschappelijke aanpak
1.3.1 Wetenschap: een specifieke benadering
Wetenschappelijke inzichten zijn gebaseerd op het toepassen an regels en procedures die de
kwaliteit en het waarheidsgehalte van die inzichten maximaliseren.
1.3.2 Alternatieve bronnen van kennis over de werkelijkheid?
Persoonlijke ervaringen, populaire media, ideologische overtuigingen of waarden.
1.4 Wat te verwachten van methodologie?
Eerste bouwsteen: een theorie of theoretische inzichten die gebaseerd zijn op empirische data of
gegevens uit de werkelijkheid waarover die theorieën een uitspraak willen doen.
Theorieën zijn coherente systemen van logische, consistente en onderling verbonden inzichten die
gebruikt worden om kennis over de werkelijkheid te organiseren.
Micro-, meso- en macrolevel theorieën onderscheiden, gaande van het verklaren of duiden van
concrete interactie op het interpersoonlijke of het microniveau, tot het begrijpen van patronen op
het niveau van ruimere sociale systemen, zoals staten of instellingen, of het macroniveau. Hiertussen
bevinden zich theorieën op het mesoniveau, die proberen processen te duiden die zich afspelen
binnen bijvoorbeeld sociale bewegingen, organisaties of gemeenschappen.
Tweede bouwsteen: data of gegevens over de werkelijkheid.
OPDRACHT
Voorbeeld: Leerlingen lopen gemiddeld halfjaar leerachterstand op (door corona).
Maatschappelijke impact/relevantie?
o Beleidsmakers: minister van onderwijs, hoofden van onderwijskoepels, … willen
weten welke beslissingen ze moeten doorvoeren.
o Waarom hebben onderzoekers deze leerresultaten vergeleken met die van vorig
jaar? Er zijn maatschappelijke vragen/noden wisselwerking tussen
maatschappelijke maatschappij en onderzoekers.
Methodologie?
2
, o Er wordt niet gezegd op wat dit onderzoek gebaseerd is. Er zou meer basis
methodologische informatie moeten zijn.
o Naar wie zijn ze gaan kijken? Wat hebben ze vergeleken? Voor welke vakken? Hoe
hebben ze dit gedaan?
Hoofdstuk 2 – Bouwstenen en soorten sociaalwetenschappelijk
onderzoek
2.1 Inleiding
Sociaalwetenschappelijk onderzoek: de productie van geldige en betrouwbare kennis over de
sociale realiteit door het combineren van theorie en empirie, waarbij methodologische principes
rigoureus worden toegepast.
Waarom is wetenschappelijke kennis superieur?
Observeerbare fenomen
Methodologische spelregels
‘waarheid’ als criterium
2.2 Bouwstenen van sociaal-wetenschappelijk onderzoek
2.2.1 Theorie en empirie
Theorie: het geheel van samenhangende uitspraken of proposities die bepaalde fenomenen
beschrijven of verklaren.
Op welke wijze kunnen we theorie en empirie combineren om kennis te produceren?
CASE: Job demand/job control model, JDC-model (Karasek 1079)
Sociaal-wetenschappelijke theorie die bewijst waarom sommige jobs tot meer stress leiden.
Twee psychosociale jobkenmerken: autonomie (job control) en werkdruk
Goede sociaalwetenschappelijke theorieën bezitten enkele belangrijke kenmerken.
1. Ten eerste is een goede theorie een logisch samenhangend geheel van uitspraken over relaties
tussen concepten = logische consistent.
Concept: een algemeen en abstract idee dat als een label dient om concreet waarneembare
zaken of fenomenen te categoriseren.
Propositie: veronderstelde relatie tussen concepten.
2. Een tweede belangrijk kenmerk van sociaalwetenschappelijke theorieën is dat ze te allen tijde
empirisch toetsbaar moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om door observatie te toetsen of de
theoretische aannames wel degelijk overeenstemmen met de realiteit. Empirische toetsbaarheid
houdt zowel verifieerbaarheid als weerlegbaarheid in
= verklaringskracht.
3
, Verifeerbaarheid: de mogelijkheid om door observatie te toetsen of theoretische aannames
overeenstemmen met de realiteit.
Falsifeerbaarheid: de mogelijkheid om door observatie de eventuele onjuistheid van kennis aan
te tonen, weerlegbaarheid.
Dit alles impliceert dat je als onderzoeker altijd eenduidig en in grote openheid dient te
rapporteren over hoe bepaalde theorieën tot stand zijn gekomen. Op die manier hebben
anderen de mogelijkheid om jouw onderzoek te herhalen – repliceren – en te controleren of ze
tot dezelfde conclusies komen
Repliceren: het herhalen van onderzoek om te kijken of je tot dezelfde conclusies komt.
3. In de derde plaats moet een theorie over een zekere mate van veralgemeenbaarheid beschikken
Formele theorie: een soort theorie die ervan uitgaat dat je allerhande sociale fenomenen los van
de concrete inhoud kan verklaren vanuit enkele vormelijke basisprincipes.
‘Grand theory’: een soort theorie die sociale fenomenen probeert te vatten vanuit één abstract
conceptueel kader, waarin de formele organisatie van de concepten belangrijker is dan het
begrijpen van de sociale werkelijkheid.
‘Middle range theory’: theorieën die berusten op een reeks aannames over één bepaald sociaal
fenomeen, waaruit hypothesen kunnen worden afgeleid die op hun beurt empirische getoetst
worden.
Een theorie moet ook spaarzaam zijn. Hoe minder concepten en proposities nodig om een
theorie te verklaren, hoe beter.
Empirie: het ervaren van de wereld rondom ons door waarneming. Door middel van onze zintuigen
observeren we de realiteit.
In welke mate is het mogelijk objectieve observaties te doen zonder ze gekleurd worden door de
waarnemer?
2.2.2 Inductie en deductie
Het samenspel tussen empirie en theorie verloopt via twee logische argumentatietechnieken,
namelijk deductie en inductie.
Deductie: een gevolgtrekking van het algemene naar het bijzondere/specifieke. De stap van theorie
naar empirie. Zo’n voorspelling noemen we een hypothese
Inductie: op basis van specifieke waarnemingen komen tot een algemene regel. Van empirie naar
theorie. Uit concrete observaties een algemene wetmatigheid destilleren.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ChimeneKlasen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen