Samenvatting

Samenvatting Historische context, geschiedenis

0 keer verkocht

Vak
Geschiedenis

Niveau
HAVO

De samenvatting gaat over het Britse rijk, Duitsland in Europa en een klein stukje over Nederland. Het was een examenonderdeel afgelopen jaar, in het jaar .

[Meer zien]

Voorbeeld 3 van de 16 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 19 augustus 2022
Aantal pagina's 16
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

het britse rijk
duitsland in europa
klein stukje over nederland

Instelling Middelbare school
Niveau HAVO
Vak Geschiedenis
School jaar 5

€6,83

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Historisch context
Hoofdstuk 1 Het Britse rijk (1585-1900)
Paragraaf 1.1 – Brits kolonialisme in Amerika (1585-1833)

John Cabot en zijn mannen zijn in 1497 aan land gegaan en vertrokken pas nadat ze vlaggen
hadden geplant om het ‘nieuw gevonden land’ op te eisen voor de Engelse koning. Eerste
blijvende Engelse kolonie  Virginia. Hier waren grote tabaksplantages. Toen ze begonnen
met dit te exporteren was het nog een luxe, maar door de goedkope tabak is het normaal
geworden.

16e eeuw  Spanje koloniseerde grote delen van Amerika. Eind van die eeuw verkenden
Engelsen de Noord-Amerikaanse oostkust, op zoek naar mogelijke uitvalsbasis om de
vijandelijke Spanjaarden te bestrijden.
1620  New England ontstond. Hier wilden de eerste kolonisten een nieuwe samenleving
stichten volgens de ideeën van het strenge protestantse calvinisme.

Engeland was in de 16e eeuw meegegaan met de protestantse Reformatie. De koning had de
Engelse kerk losgemaakt van de rooms-katholieke kerk en zich aan het hoofd gesteld van de
Church of England. Groep Engelse calvinisten vonden dat dit niet ver genoeg ging en ging
naar Holland en een deel in 1620 naar Amerika. Deze migranten, die een kolonie stichtten in
Massachusetts, werden Pilgrim Fathers genoemd, omdat ze de basis zouden hebben gelegd
voor de democratie in de VS.

Tot 1660 bleven de Engelse koloniën in Amerika geïsoleerde buitenposten, maar onder
koning Karel II (1660-1685) werd bijna de hele Noord-Amerikaanse oostkust gekoloniseerd.
Karel schonk de hertog van York een stuk Amerikaanse grond. Toen de Engelsen in 1664
arriveerden, gaf de Nederlandse gouverneur Peter Stuyvesant zich over. De Engels hebben
Nieuw-Amsterdam vernoemd naar New York. Willem Penn, kreeg in 1681 het gebied
Pennsylvania.
In het noorden waren het vestigingskoloniën, waar de mensen leefden van landbouw,
nijverheid en handel. Economie in het zuiden meer gericht op de export van onder meer
rijst, katoen, kleurstof indigo en vooral tabak.

Kolonialisme ramp voor inheemse bevolking. Eerste contacten tussen Europeanen en
Indianen waren vreedzaam en er ontstond een levendige handel. Indianen voorzagen de
kolonisten van voedsel in ruil voor Europese handelswaar zoals geweren, bijlen en messen.
Sommige indianenvolken zagen de Europeanen als bondgenoten tegen andere volken. Maar
snel braken bloedige oorlogen uit tussen indianen en kolonisten. Indianen accepteerden niet
dat kolonisten hun grond in bezit namen, maar de handel ging door. Indianen werden
teruggedrongen en gedecimeerd. Dat kwam ook doordat ze massaal stierven aan ziekten
zoals griep, pokken en mazelen. Ze hadden geen weerstand tegen deze ziekten, die tot de
komst van de Europeanen in Amerika niet voorkwamen.
Gedecimeerd = verminderen.

,1616-1619 90% van kustbevolking van New England stierf door een epidemie, die uitbrak
na contacten met Europese handelaren. Hierdoor konden de pilgrim fathers hun kolonie
stichten. Eerder hadden Europeanen nog vastgesteld dat het kustgebied van New England te
dichtbevolkt was voor de vestiging.

Engelsen verbouwden tabak op hun 1ste kolonie in 1627 op eiland Barbados, maar die kon
niet op tegen de tabak van Virginia. Kolonie werd pas een succes toen het overging op
suiker. Suikerconsumptie nam in Europa vanaf 1650 enorm toe. Loodzware werk op de
suikerplantages lieten de Engelsen doen door zwarte slaven uit Afrika, die op de Cariben het
grootste deel van de bevolking gingen vormen. Aan de westkust van Afrika stichtten de
Engelsen versterkte factorijen (handelsposten), waar ze van Afrikaanse handelaren
slaafgemaakten kochten, die in het binnenland tot slaaf waren gemaakt. Vanaf 1670 werden
ook slaven ingezet in de zuidelijke plantagekoloniën aan de Noord-Amerikaanse oostkust.
Het werk was eerst gedaan door contractarbeiders uit Europa, die jaren op plantage moeten
werken voor ze vrij waren. In de noordelijke koloniën, werkten de slaven vooral in de
huishouding of landarbeider.
De Engelse regering gaf het monopolie op de slavenhandel in 1672 aan de Royal African
Company. Slaven werden later vrijgegeven, maar de Royal African Company bleef lang
belangrijk in de winstgevende trans-Atlantische driehoekshandel. Engelsen kochten in Afrika
slaven, goud en ivoor, in ruil voor onder meer wapens, tabak en alcohol.

Vanaf 1707  vormden Engeland en Schotland samen het koninkrijk Groot-Brittanië.
Amerikanen namen verlichte ideeën over uit Europa, zoals de trias politica, de
volkssoevereinteit en de natuurlijke rechten van ieder mens. Vooral John Locke kreeg veel
invloed. Volgens hem had iedereen recht op leven, veiligheid en bezit. Regeringen moeten
die rechten beschermen, doen ze dit niet, dan mogen burgers ze afzetten, want het volk is
soeverein. Amerikaanse koloniën hadden allemaal eigen parlement en eigen gekozen
bestuurders, maar ook een Britse gouverneur.
Jaren 1757-1763  milities en het leger vochten samen tegen Frankrijk, dat ook koloniën in
Noord-Amerika had en zijn gebied ten westen van het Britse gebied wilde uitbreiden. Nadat
de Fransen waren verslagen, begon de regering in Londen belastingen te heffen in Amerika.
De Amerikanen moesten importbelastingen betalen op goederen uit Groot-Brittannië. 
Nodig omdat oorlog tegen Frankrijk geld had gekost. Bovendien waren er nieuwe oorlogen
met de indianen uitgebroken, doordat de Amerikaanse kolonisten verder naar het westen
trokken. Volgens Britten redelijk dat Amerikanen meebetaalden. Dat frustreerde de
Amerikanen, die alleen belastingen wilden betalen die door hun eigen parlementen waren
opgelegd.
Onder invloed van de verlichte ideeën kwamen de parlementen van de koloniën in 1765
tegen de nieuwe belastingen in verzet. Britten mochten geen belastingen opleggen omdat
de Amerikanen niet vertegenwoordigd waren in het Britse parlement  motto was no
taxation without representation. Gouverneurs reageerden door samenkomsten van de
koloniale parlementen te verbieden. Verzetsleiders riepen toen het volk op te protesteren.

1770  Britse soldaten die door menigte werden bekogeld en geschoten, de gebeurtenis
werd bekend als het Bloedbad van Boston.
1773  In Boston was er opnieuw een incident, toen opstandelingen Britse schepen met
thee overvielen en de lading in het water gooiden.

, 1775  Gevechten braken uit tussen het Britse leger en Amerikaanse opstandelingen.
1776  Vertegenwoordigers riepen van de 13 koloniën de onafhankelijkheid van de VS van
Amerika uit.
1783  Toen de Amerikanen de oorlog van de Britten hadden gewonnen, erkende Groot-
Brittannië de Amerikaanse onafhankelijkheid.

In de 18e eeuw verzorgden Britten het grootste deel van de trans-Atlantische slavenhandel.
Aan het eind van die eeuw ontstond in christelijke en verlichte kringen in Groot-Brittannië
het abolitionisme, de beweging voor afschaffing van slavernij. Onder invloed van verlichte en
revolutionaire ideeën braken ook slavenopstanden uit op de Caribische eilanden. Hierdoor
besloot het Britse parlement in 1807 tot een verbod op de slavenhandel in het Britse rijk.
Gevolg  Economische neergang van plantagekoloniën zoals Barbados en Jamaica die als
eiland economisch afhankelijk waren van de voortdurende aanvoer van slaven uit Afrika.

1833  Slavernij ook in Britse rijk afgeschaft, moesten Britse plantagehouders voortaan
loon betalen. Daardoor werd hun suiker te duur om te concurreren met Brazilië e Cuba,
waar de slavernij bleef voortbestaan.

Volgens de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring waren alle mensen ‘vrij en gelijk
geboren’ en volgens de grondwet hadden alle burgers gelijke rechten, maar in de praktijk
hadden eerst alleen witte mannen met een bepaald bezit volledige burgerrechten. Slaven
hadden nauwelijks rechten.

1787  Noordelijke Amerikaanse staten schaften de slavernij af, omdat de onverenigbaar
was met de vrijheid en gelijkheid van alle mensen.
In het zuiden bleef slavernij bestaan.
1807  Onder invloed van het abolitionisme in de VS verbood de federale reggering de
import van slaven, tegelijk met het Britse verbod op slavenhandel.

Slavenhouders zorgeden voor voldoende slaven door slavinnen veel kinderen te laten
krijgen.
1807-1860  Aantal slaven in het zuiden namen toe. Dit had te maken met de groeiende
textielindustrie in Groot-Brittannië.
Noordelijke abolitionisten eisten afschaffing van slavernij in het zuiden, waardoor de
spanning tussen noordelijke en zuidelijke staten toenam. Toen in 1860 de abolitionist
Abraham Lincoln tot president werd gekozen, scheidden de zuidelijke staten zich af. Het
leidde tot de Amerikaanse burgeroorlog. Nadat die in 1865 gewonnen was door het
noorden, vond de emancipatie (afschaffing van slavernij) ook in het zuiden plaats.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.