Onderneming & Rechtspersonen
Een onderneming wordt in de literatuur gedefinieerd als: ‘een
onderneming is een verzameling van kapitaal en arbeid waarin in een
organisatorisch verband aan het economisch verkeer wordt deelgenomen’.
In de wet lopen deze definities nog eens uiteen. Art. 1 sub c WOR: ‘een
onderneming is elk in de maatschappij als zelfstandige eenheid optredend
organisatorisch verband waarin krachtens arbeidsovereenkomst of
krachtens publiekrechtelijke aanstelling arbeid wordt verricht’.
Een onderneming wordt in stand gehouden door een bepaalde rechtsvorm,
dit kan een natuurlijk persoon zijn (EZ), of een rechtspersoon: NV/BV of
een personenvennootschap: maatschap, vof, cv.
Er zijn twee voordelen verbonden aan het oprichten van een
rechtspersoon:
1. Art. 2:5 BW: ‘een rechtspersoon staat, wat betreft het
vermogensrecht, met een natuurlijk persoon gelijk, tenzij uit de wet
het tegendeel voortvloeit.’ De rechtspersoon is dus zelfstandig
drager van rechten en plichten.
2. Art. 2:64/2:175 lid 1 BW: aandeelhouders zijn in beginsel niet
aansprakelijk voor de schulden van de rechtspersoon. Bestuurders
zijn in beginsel ook niet aansprakelijk tenzij hen een ernstig verwijt
kan worden gemaakt.
Vereenzelviging
Bestuurders/aandeelhouders kunnen onder sommige omstandigheden
persoonlijk aansprakelijk zijn voor de schulden van de rechtspersoon.
Bovendien kan ook een andere rechtspersoon aansprakelijk worden
gesteld voor de schulden van een rechtspersoon, dit kan middels de
vereenzelviging. Vereenzelviging houdt in dat het verschil tussen twee
rechtspersonen of tussen een rechtspersoon en een ander rechtssubject;
bijvoorbeeld een bestuurder/aandeelhouder, wordt weggedacht. Hierdoor
kunnen bepaalde gedragingen van de een worden toegerekend aan de
ander. De rechter is echter zeer terughoudend met het aannemen van
vereenzelviging.
Afgeleide schade
Alleen de rechtspersoon is bevoegd haar wederpartij aan te spreken tot
vergoeding van de vermogensschade die de rechtspersoon heeft geleden
door wanprestatie dan wel een onrechtmatige daad van de wederpartij.
Vertegenwoordiging
De rechtspersoon wordt altijd vertegenwoordigd door 1 of meerdere
bestuurders. Het gehele bestuur van een NV/BV is in beginsel volledig
vertegenwoordigingsbevoegd: art. 2:130/2:2240 lid 1 BW. Bestuurders zijn
ook individueel bevoegd tenzij de statuten bepalen dat behalve het
bestuur slechts 1 of meerdere bestuurders bevoegd zijn (lid 2)
,De vertegenwoordigingsbevoegdheid van het bestuur en een individuele
bestuurder is in principe onbeperkt en onvoorwaardelijk (lid 3).
Op deze onbeperkte en onvoorwaardelijke
vertegenwoordigingsbevoegdheid zijn uitzonderingen mogelijk indien deze
uit de wet vloeien zodat ze tegenover derden kunnen werken. Alleen
wettelijk toegelaten of wettelijk voorgeschreven beperkingen van of
voorwaarde voor de vertegenwoordigingsbevoegdheid kunnen door de
vennootschap tegenover een derde worden ingeroepen.
1. Niet uit de wet voortvloeiende beperking
Deze beperkingen zijn gebaseerd op de statuten of afspraken tussen
bestuurders. Denk aan bepaalde categorieën van rechtshandelingen,
dit zijn interne instructies en kunnen niet tegenover een wederpartij
worden ingeroepen.
2. Wettelijk toegelaten beperkingen
Beperkingen die in de statuten zijn opgenomen met een wettelijke
basis. De statutaire bepaling dat 1 of meerdere bestuurders in het
geheel niet vertegenwoordigingsbevoegd zijn (individuele
uitsluiting), of dat een bestuurder de vennootschap slechts mag
vertegenwoordigen met medewerking van 1 of meer andere
bestuurders (tweehandtekeningenclausule), hebben een wettelijke
basis in art. 2:130/2:240 lid 2 en lid 3 BW en zij hebben dus in
beginsel externe werking. Wel moeten deze beperkingen in het
handelsregister worden ingeschreven, art. 2:6 jo. art. 25 lid 3 Hrgw
2007.
3. Wettelijk voorgeschreven beperkingen
Wettelijke beperkingen die betrekking hebben op concrete situaties.
Deze beperkingen staan altijd letterlijk in de wet: de goedkeuring
voor een bepaald besluit van een ander orgaan, art. 2:94/2:204 lid 2
BW.
Alleen de rechtspersoon kan een beroep doen op de vertegenwoordigings-
onbevoegdheid, niet de wederpartij.
Besluitvorming
De wil van rechtspersonen komt tot uiting in besluiten die organen van de
rechtspersoon nemen. Aan besluiten kunnen gebreken kleven, deze
gebreken kunnen een besluit nietig of vernietigbaar maken.
Nietig
Nietig is een besluit van een orgaan van een rechtspersoon dat in strijd is
met de wet of de statuten tenzij uit de wet iets anders voortvloeit, art.
2:14 lid 1 BW. Een besluit is nietig o.a. indien:
- het besluit genomen is door een orgaan dat daartoe niet bevoegd is;
- fundamentele totstandkomingsgebreken: wettelijk voorgeschreven
goedkeuring o.i.d.
- indien de inhoud van het besluit in strijd is met de wet.
, Een besluit is nietig als het qua inhoud in strijd is met de wet of statuten,
als het is genomen door een onbevoegd orgaan en/of zonder
voorafgaande handeling of mededeling of als het in strijd is met andere
fundamentele totstandkomingsvoorschriften is genomen.
Vernietigbaar
Een besluit van een orgaan van een rechtspersoon is o.g.v. art. 2:15 BW
vernietigbaar:
- wegens strijd met wettelijke of statutaire bepalingen die de
totstandkoming van besluiten regelen;
- wegens strijd met de redelijkheid en billijkheid;
- wegens strijd met een reglement.
Het besluit is vernietigbaar wegens strijd met de wet of de statuten die de
totstandkoming van besluiten regelen, oftewel als vormvoorschriften niet
in acht zijn genomen, als het in strijd is met de redelijkheid en billijkheid
van art. 2:8 BW en/of in strijd met een reglement.
Doeloverschrijding
Een rechtshandeling van een rechtspersoon dat in strijd is met het doel
van de rechtspersoon kan worden vernietigd o.g.v. art. 2:7 BW door de
rechtspersoon indien de wederpartij wist of zonder enig onderzoek moest
weten dat het doel werd overschreden.
Handelsregister
Alle ondernemingen en rechtspersonen dienen zich in te schrijven in het
Handelsregister, de Kamer van Koophandel beheert dit. De feiten gesteld
in het handelsregister worden juridisch als waar beschouwd, ook zijn ze
feitelijk onjuist.
Personenvennootschappen
Een personenvennootschap is een obligatoire overeenkomst tot
samenwerking tussen twee of meer (natuurlijke/rechts-)personen. Er zijn
drie soorten personenvennootschappen:
- Maatschap
- Vennootschap onder firma
- Commanditaire vennootschap
Alle personenvennootschappen vallen onder de regels van de maatschap.
De Vof en Cv zijn een bijzondere maatschap waar aanvullende regels voor
gelden. De Cv is weer een speciaal soort Vof waar aanvullende regels voor
gelden.
De maatschap
De maatschap is een overeenkomst waarbij twee of meerdere personen
zich verbinden om iets in gemeenschap in te brengen, met het oogmerk
om het daaruit ontstaande voordeel met elkaar te delen.
- Vennoten zijn in beginsel niet zelfstandig
vertegenwoordigingsbevoegd, art. 7A:1679 BW;
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MRang. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.