In deze samenvatting worden uitgebreid 4 paragrafen besproken uit hoofdstuk 5 en 6 van Feniks. Er staat tijdlijn in van het verloop van de 80 jarige oorlog waarin oorzaken en gevolgen van elke stap worden benoemd.
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 §3,4 + Hoofdstuk 6 §1,2
Hoofdstuk 5 §3
De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had
In de middeleeuwen was de invloed van de katholieke kerk op het dagelijks leven enorm, ze
bepaalde het ritme van het openbare leven. Ook was er de inquisitie
Inquisitie kerkelijke rechtbank die de niet-katholieken (ketters) opspoorde en veroordeelde
Er kwam kritiek op de katholieke kerk, zoals van Johannes Hus. Hij stelde dat de paus niet aan het
hoofd van de kerk stond maar alleen God, kritiek op de aflaathandel, relieken handel en verkoop van
ambten. Over deze ideeën is hij ter dood veroordeeld.
Uit de ideeën van sober leven volgde de Moderne Devotie. Reactie op de kloosterordes die te veel
uit waren op wereldse zaken, zoals bezit, luxe en macht. Erasmus was in leer geweest bij deze orde.
Erasmus werkt dit verder uit;
- De paus en de geestelijkheid leefden in luxe terwijl de meeste mensen in armoede moesten
leven
- Priesters waren slecht opgeleid en legden de Bijbel vooral in hun eigen voordeel uit
- Gelovigen moesten de mogelijkheid krijgen om de bijbel in hun eigen taal te lezen
- De paus streefde teveel naar wereldlijke macht
- Kerkelijke ambten werden verkocht aan de hoogste bieder voor veel geld, maar werd
helemaal niet gekeken naar of je wel christelijke ben
De aflaathandel; grote kritiek want in de ogen van de reformatoren is het puur bedrog. God bepaalt
het niet de kerk, doen het alleen maar voor geld.
Relieken en heiligenbeelden verering werd gebruikelijk maar reformatoren vonden dit slecht
Erasmus wilde alleen maar interne verbetering en zuivering van de kerk, maar helemaal geen
splitsing.
1517 begin reformatie Luther publiceert zijn 95 stellingen en worden razendsnel verspreidt.
Veel mensen hadden hier wel interesse in. De reformatie van Maarten Luther;
- De aflaathandel moet worden afgeschaft. Alleen God kon een mens vergeven
- Het vereren van heiligenbeelden moest worden gestopt
- De vorst moest het hoofd van de kerk in een staat zijn en niet de paus
- Het aantal sacramenten moest worden teruggedrongen van 7 naar 2 (doop, huwelijks)
- Priesters moesten kunnen trouwen, celibaat afgeschaft
- De bijbel moest worden vertaald in de volkstaal, bijv. duits
- De rol van priesters moest kleiner worden
Veel mensen zijn het met Luther eens. Duitse Keizer roept Rijksdag bijeen (1521). Zij willen een einde
aan Luther. Omdat Luther zijn stellingen niet wil herroepen doet de paus hem in de ban (Edict van
Worms). De kerk en de keizer willen zijn kritiek onderdrukken.
Op deze Rijksdag zijn er Duitse vorsten die het wel met Luther eens zijn, zij gaan Luther volgen. Gaan
mee met de reformatie. Hertog van Saksen gaat Luther beschermen.
Zo volgt er een kerksplitsing; de Lutheranen scheiden zich af van de katholieke kerk
Waar Erasmus de eieren legde, broedde Luther de kuikens uit, Luther zorgt voor de afsplitsing
Reformatie/kerkhervorming poging van protestanten voor veranderingen in de katholieke kerk,
wat leidde tot scheuring in de kerk en het ontstaan van de Protestantse kerk
, Waarom kozen vorsten voor Lutheranisme (politiek);
- Zij werden het hoofd van de kerk
- Ze konden kloosters sluiten en de bezittingen van de kloosters overnemen
- Volgens het Lutheranisme moesten onderdanen de vorst altijd gehoorzamen, ook als de
vorst zich slecht gedroeg
- Als vorst kon je nu kerkelijke bezittingen en kloosters inpalmen
Het ontstaan van de lutherse kerk, gesteund door lutherse vorsten, leidde tot een oorlog tegen
keizer Karel V en de rooms-katholieke vorsten (die trouw waren gebleven aan de paus in Rome).
1555 compromis Godsdienstvrede van Augsburg. Hierbij krijgen protestantisme en rooms-
katholicisme gelijke rechten. Elke vorst in het Duitse keizerrijk bepaalde zelf welk geloof zijn
onderdanen moesten aannemen. Leidt tot Lutheranen volken en katholieke volkeren.
1555 Dit zag Karel V als een nederlaag en hij trad af
In Frankrijk kreeg de Franse hervormer Calvijn veel aanhang.
Calvijn wijkt af van Luther;
- Een mens kan zelf niets doen om in de hemel te komen. God heeft dit al bij de geboorte
bepaald. (verschilt van Luther want die zegt dat je vergeven kan worden door God)
- Bisschoppen werden afgeschaft. Kerkgemeenten moesten zichzelf democratisch besturen.
(Luther zegt dat Bisschoppen wel waren)
- Als een vorst zich niet houdt aan Gods regels dan mag een volk hem afzetten. (Bij Luther was
de vorst machtiger)
- Ook zegt Calvijn dat er niks in de kerk mag zijn dat afleid zoals; beelden, gouden voorwerpen
of indrukwekkende schilderijen zoals er in de rooms-katholieke kerkengebouwen was
De aanhangers van Calvijn heten hugenoten. Godsdienstvrede en oorlog tussen rooms-katholieken
en hugenoten wisselden zich af.
1598 Edict van Nantes = elke Fransman het recht op gewetensvrijheid, hugenoten mochten vanaf
toen godsdienstoefeningen houden en kregen volledige burgerrechten
Rooms-katholieken verdedigde zich wel degelijke tegen de hervorming, zij kwamen met een aantal
maatregelen contrareformatie
Contrareformatie is een poging van de rooms-katholieke kerk om de hervormingen van de
protestanten weer ongedaan te maken en zelf een einde te maken aan een aantal misbruiken binnen
de katholieke kerk.
1545-1563 Het concilie van Trente = bevestigt absolute gezag van paus, tradities bleven bestaan.
Maatregelen van katholieke kerk om protestanten terug te winnen;
- Ketters nog harder aangepakt door inquisitie protestanten werden nog steeds gezien als
ketters en vervolgd
- Er kwam index, een lijst van verboden boeken Vulgaat, Latijnse vertaling Bijbel bleef
officiele Bijbel
- Katholieke kerken werden rijker dan ooit versierd omdat de tradities bleven zoals
relieken, aflaten, rituelen en heiligenverering
- Priesteropleidingen werden verbeterd grote bisdommen werden opgedeeld zodat er
meer gezag was. Elk bisdom moest zorgen voor goede priesteropleiding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikitah. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
