Institutionalisering houdt in dat waarden worden vertaald in regels en gedragspatronen.
Vaak onbewust. Zorgen voor zekerheid voor mensen, zodat ze weten waarvoor ze wat
doen. ze herkennen samenhang en structuur dit bepaalt dan ook voor een deel hun
beeld van de werkelijkheid.
Organisaties ontstaan door het proces van institutionalisering bepaalde gedragspatronen
Organisaties: verbanden tussen mensen die een gemeenschappelijk doel nastreven (winst
maken bijvoorbeeld)
Gebrek aan institutionalisering meer variatie in normen
Rationalisering houdt in dat traditionele opvattingen en handelswijzen worden vervangen
door een weloverwogen doelgericht handelen. verschil tussen het denken en handelen in
traditionele samenlevingen en moderne samenlevingen
Rationalisering in moderniteit (1800-nu): productie van kennis en wetenschap komt centraal
te staan anders als daarvoor door traditie, religie etc
Onttovering van de wereld (Max Weber): religies, tradities en het bovennatuurlijke komen in
de moderniteit minder centraal te staan.
- Kapitalisme en toenemende bureaucratisering (met taakspecialisatie) was uiting van
proces van rationalisering materiële welvaart
Voordelen rationalisering volgens Weber:
- Verdere uitbouw van wetenschap waardoor grotere mate van beheersing van sociale
processen en natuur
- De rationele en efficiënte vormgeving van arbeidsorganisaties
- De nadruk op universele formele regels en gelijke behandeling van gelijke bindingen
(formalisering en rationalisering van het recht)
- Het meten van opbrengsten en de aandacht voor de juiste man/vrouw op de juiste
plaats
Nadelen:
- Ons bestaan als mens dreigt steeds meer te worden gecontroleerd waarbij de
middelen steeds meer de doelen gaan overheersen
- Differentiatie in arbeidsverdeling vervreemding van werknemers, grote
machtsverschillen in bedrijven, organisaties en samenleving als geheel
- De onpersoonlijke benadering en formele, bureaucratische opstelling in relaties
tussen mensen
- Hoge eisen waardoor veel mensen zich ziek moeten melden als gevolg van stress
- De toename van de macht van bureaucratische organisaties
,Functionalisme-paradigma rationalisering:
- De voordelen van Weber worden benadrukt houdt verband met Durkheim over de
arbeidsdeling die een belangrijk aspect is van rationalisering van het productieproces
- Durkheim: mechanische solidariteit en organische solidariteit
Mechanische solidariteit: gebaseerd op gelijkvormigheid: geringe arbeidsdeling waarvan
sprake was in de traditionele samenleving
Organische solidariteit: gebaseerd op onderscheid: een verdere arbeidsdeling waarvan
sprake is in de moderne samenleving
Conflict-paradigma rationalisering:
- Nadruk op ontstaan van maatschappelijke ongelijkheidsverhoudingen door dit proces
van rationalisering
- Ongelijke verdeling van welvaart en ongelijke verhoudingen in samenleving
- De strijd tussen de klassen die gevoerd wordt over de verdeling van schaarse en
waardevolle goederen
- Marx: de ongelijkheid tussen de bezittende en de niet-bezittende klasse staat
centraal
- Marx en dit paradigma: vervreemding: het isolement van de individuele mens, die
geen zeggenschap heeft over wat en hoe er geproduceerd wordt en die in feite
machteloos is. de productiemedewerker aan de lopende band die slechts een
klein stukje bijdraagt aan het eindproduct
Rationele-actor-paradigma rationalisering:
- Door de rationalisering kunnen actoren in toenemende mate het proces beheersen
om de eigen doelen te bereiken
- Doelrationele karakter van handelen komt steeds sterker naar voren
- Bv: invullen van Persoonlijke OntwikkelingsPlannen of bucketlists
micro-meso-macro
Er is veel variatie op macro-niveau tussen traditionele samenlevingen
Variatie op micro-niveau is het grootst binnen een moderne samenleving door proces van
individualisering
Individualisering: mensen kiezen zelf of ze normen volgen of niet er wordt meer
zelfstandigheid geëist in de moderne samenleving
Sociaal wetenschappers beschouwen zichzelf als de systematisch wetenschappelijke reflectie
op de opkomst van de moderne samenleving
Kenmerken moderne westerse samenleving: samenleving die zich onderscheidt van andere
samenlevingen op politieke, economische, demografische, sociale en culturele kenmerken
, 1. Politieke kenmerken moderne samenleving
- Modern: democratisch (volkssoevereiniteit), traditioneel: machthebbers
- Klassieke en sociale grondrechten
2. Economische kenmerken moderne samenleving
- Nog steeds armoede, maar wel wereldwijde toegenomen welvaart in moderne
samenleving
- Door globalisering meer sprak van een wereldmarkt
- Overheid speelt meer een rol: een rol voor de overheid en ruimte voor de vrije markt
- Arbeid is veranderd
Het productiesysteem is gerationaliseerd en gedifferentieerd: producten worden
geproduceerd volgens een strakke en optimale taakverdeling
Er is steeds meer sprake van kenniseconomie: dankzij technologische ontwikkelingen
vinden er steeds meer vernieuwingen plaats in de economie hoog opleidingsniveau
3. Demografische kenmerken moderne samenleving
- Wereldbevolking gegroeid
- Veel wonen in de stad: urbanisatie
- Heterogene samenleving door globalisering en individualisering
- Buren leven naast elkaar, maar minder met elkaar
4. Culturele en sociale kenmerken moderne samenleving
- Geloof speelt minder een rol: mensen willen dingen rationeel kunnen verklaren
- Natuurwetenschappelijk denken is een vorm van rationalisering en is in West-Europa
een van de oorzaken van secularisering: het proces van verwereldlijking,
ontkerkelijking, maar ook dat mensen hun geloof individueler en meer in
privékringen uiten
- Secularisering is gevolg van rationalisering, individualisering en democratisering
- Bindingen tussen mensen zijn minder hecht, maar wel veelvuldiger en veelsoortiger
dan voorheen
- Strikte scheiding tussen het publieke en private leven van mensen
- Zelfontplooiing en persoonlijke autonomie zijn belangrijke waarden van moderne
mensen
Modernisering: feitelijke veranderingen in de samenleving: rationalisering,
institutionalisering, individualisering, democratisering en globalisering
Ideologie van modernisering: vooruitgangsgeloof, het zorgen voor wenselijke veranderingen
is universalistisch: cultuuruniversalisten gaan ervan uit dat de traditionele verhoudingen
overal in de wereld plaats zullen maken voor een moderne westerse samenlevingsvorm
evolutionistisch maatschappijbeeld: samenlevingen veranderen richting modern door
technologische vooruitgangen en wetenschappelijke kennis en de toepassingen daarvan in
productie van goederen en diensten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosdelange. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
