Samenvatting
Samenvatting Hoorcolleges Materieel Strafrecht
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Samenvatting en aantekeningen van alle hoorcolleges voor het vak materieel strafrecht, rechtsgeleerheid jaar 2, universiteit utrecht
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges Materieel Strafrecht SVWEEK 1
Deel A: wat is de functie van materieel strafrecht
Voorbeeldcasus: De Zwarte Ruiter
- Dader minder toerekeningsvatbaar en heeft TBS + hoge gevangenisstraf
- Oprijzende vraag: welke (gevangenisstraf) rechtvaardig?
Aard en functies materieel strafrecht
- Vaak groot grijs gebied binnen materieel strafrecht, bijv. wetten en regels maar ook
daden en onder welke wet deze daad valt, en of deze strafbaar is.
- Grens strafbaar feit: waar jou handelen of mogelijke handelen (mogelijk) leidt tot een
ondoenbare schade aan iemand anders
Definitie materieel strafrecht
- Strafrecht is sanctierecht, straf en maatregelen die kunnen worden opgelegd
o Recht overheid om straf/maatregel op te leggen
- Rechtsgebied dat regelt welke gedragingen onder welke voorwaarden strafbaar zijn
en waar het strafrecht mag worden toegepast
o Geheel algemeen deel: geldende voorwaarden strafrechtelijke
aansprakelijkheid
o Bijzonder deel: geheel afzonderlijke strafbepalingen/begripsomschrijvingen
- Voorwaarden voor vervolgbaarheid
- Rechtsbescherming en instrumentaliteit
o Spanning binnen strafrecht: bieden bescherming aan burgers (en verdachte,
legaliteitsbeginsel), tegenover straffen (instrumentaliteit)
- Dogmatiek en systematiek strafrecht
Waartoe bestaat strafrecht
- Hoofddoel: voorkomen van eigenrichting (eigen rechter spelen)
- Achtergrond: maatschappelijk contract-denken
- rechtvaardigingstheorieën
Deel B: rechtvaardigingstheorieën
Vergelding als grondslag straf, retributivisme
- Absolute theorie: rechtvaardiging los van effecten
- Bestraffing schuldigen is verdiend en daarmee intrinsiek goed
- Proportionaliteit straf
- Herstel van balans
- Retrospectieve oriëntatie
- Twee varianten retributivisme
o Positief retributivisme : gerechtigheid eist bestraffing van schuldige (kant)
o Negatief retributivisme: alleen schuldige mag (moet niet) worden bestraft
(evenredigheid)
Betekenis strafrecht, Utilitarisme
- Verwacht nut als grondslag straf
- Relatieve theorie: rechtvaardiging gebonden aan effecten
- Straf is geen recht maar een instrument voor toekomstig doel
- Prospectieve oriëntatie
1
, - Strafdoelen:
o Generale preventie
o Speciale preventie
o Rehabilitatie
o Incapacitatie
o Beveiliging
- Bentham en Beccaria: rechtvaardigheid in nut van strafrecht
Betekenis rechtvaardiging
- Nadelen retributivisme en utilitarisme
- Spiegelbeeldige varianten
o Utiliteit als algemene rechtvaardiging, aangevuld met negatief retributivisme
o Vergelding als algemene rechtvaardiging, afgezwakt met utilitarisme
overwegingen
Leidend in NL
Scherpe kanten van zuiver utilitarisme en retributivisme
afgeslepen
biedt theorie houvast?
Eclecticisme in praktische uitwerking?
Deel C: definitie strafbaar feit
3 dimensies
1. Historisch (wat er is gebeurd)
2. Wettelijk (delictsomschrijving in wet)
a. Misdrijven en overtredingen
b. Materieel en formeel omschreven
c. Commissie en omissiedelicten
d. Krenkings- en gevaarzettingsdelicten
e. Gekwalificeerde en geprivilegieerde delicten
3. Juridisch (Voorwaarden voor strafbaarheid) (art. 350 Sv)
a. Gedraging (handelen en nalaten) (bewijs TLL)
b. Wettelijke delictsomschrijving (legaliteitsbeginsel) (kwalificatie)
c. Wederrechtelijkheid (element) (feit strafbaar)
d. Verwijtbaarheid (element) (verdachte strafbaar)
Voorwaarden strafbaarheid
- Systeem wetgever 1886
o Gedraging en delictsomschrijving nodig
o Strafbaar tenzij wettelijke strafuitsluitingsgrond toepasselijk
o Misdrijf: opzet/culpa (schuldbestanddeel)
o Overtreding: materieel feit (schuldbestanddeel)
2
, - Ontwikkeling dogmatiek
o Arrest Melk en Water
‘doen plegen’ melkboer aan knecht.
Voorwaarden: knecht moet geen schuld hebben
Probleem: bij overtreding geen schuld nodig, maar in dit geval
wel overtreding
Antwoord: afwezigheid van alle schuld knecht, dan ook geen
overtreding, niet te verwijten
Tegenwoordig: element verwijtbaarheid
o Arrest koeien
Element wederrechtelijkheid ingevoerd
Wel strafbaar feit gepleegd, maar met zelfde bedoeling als wet
geen straf
o Gevolg: onderscheid rechtvaardigingsgrond en schulduitsluitingsgronden
- Tegenwoordig het juridisch begrip strafbaar feit
o Gedraging
o Delictsomschrijving
o Wederrechtelijkheid
o Verwijtbaarheid
o Dus strafbaar tenzij: wettelijke of ongeschreven strafuitsluitingsgrond
toepasselijk
Tot wie richt zich strafbepaling
- Daderschap
o Vervullen delictsomschrijving
o Handelen en nalaten
- Wie bewerkstelligt verboden gedrag
o Wie norm adressant
o Kwaliteitsdelicten
o Verboden toestand of zorgplicht (HR Laadbak)
- Van gewilde spierbeweging naar vergeestelijkt daderschap
o Functioneel daderschap
o Strafrechtelijke aansprakelijkheid vanwege functionele verantwoordelijkheid
o Uitbreiding van strafrechtelijke aansprakelijkheid
o Niet ieder delict kan functioneel worden geïnterpreteerd
3
, WEEK 1 KENNISCLIP
Dominante moraalfilosofie
Uitganspunten:
- Morele oordelen/handelingen kan alleen maar afhangen van gewilde van actoren.
Morele verantwoordelijkheid voor resultaten van onze handelingen hangt
rechtstreeks af van mate waarin die resultaten gewild zijn.
- Dus geen morele verantwoordelijkheid voor factoren waarover wij geen controle
kunnen uitoefenen
- Vraag: klopt dit met de praktijk:
Feitelijk 4 vormen van moreel toeval (moral luck)
1. Constitutive luck in te kind of person you are. Karaktereigenschappen van mensen.
2. Luck in the way actions and projects turns out. Bijvoorbeeld onzorgvuldig of nalatig
gedrag. Voorbeeld: vrachtwagenchauffeur rijdt per ongeluk kind over, had zijn
banden moeten checken. Het gevolg heeft dus invloed: lichte achtzaamheid met
ernstige gevolgen kan culpoos gedrag opleveren.
a. Opzet geen uitputtende grondslag (dus niet helemaal zoals uitgangspunten
van kant)
b. Belangrijk in strafrecht
3. Luck in one’s historical circumstances. Denk aan toeval situatie waarin persoon in
kan verkeren.
4. Lucky in how one is determined by antecedent circumstances. Doorwerking van
voorafgaande oorzakelijke factoren. Probleem van de vrije wil.
a. Wil kan gedetermineerd zijn uit andere omstandigheden (bijv. natuurwetten).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samhoogendoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen