Dit document bevat mijn uitwerking bij de oefenvraag (de open variant) die voorheen is gebruikt op het tentamen. Zelf heb ik dit vak uiteindelijk afgesloten met een 9,0.
Definieer de reikwijdte van het toetsingsverbod uit artikel 120 Grondwet (3 punten).
Het huidige artikel 120 van de Grondwet (afgekort: Gw) ziet erop toe dat wetten in formele zin en ver-
dragen op basis van zowel de inhoud als de wijze van totstandkoming niet door de rechter worden ge-
toetst aan de Grondwet, het Statuut of ongeschreven rechtsbeginselen.
Noteer twee argumenten vóór het toetsingsverbod, en twee argumenten tegen het toetsingsverbod.
Betrek bij elk argument de relevante beginselen van de democratische rechtsstaat. Betrek bij één van
de argumenten artikel 94 Grondwet (20 punten).
Vanuit het beginsel van de machtenscheiding, de trias politica, zou de rechter bij dergelijke toet-
sing op de stoel van de wetgever of de regering gaan zitten, omdat het toetsen van wetten en
verdragen aan de Grondwet en ze als gevolg van die toetsing aanpassen een taak is die aan hen
toekomt. De rechter wordt dan geacht erop te vertrouwen dat de wetgever bij het maken van
wetten in formele zin (artikel 81 Gw) of de regering bij het maken van verdragen (artikel 90 Gw)
al heeft getoetst aan de Grondwet en eventuele tegenstrijdigheden zoveel mogelijk heeft be-
perkt.
De rechter is in tegenstelling tot de democratisch gekozen wetgever (artikelen 50, 54 en 55 Gw)
benoemd door middel van artikel 117 Gw en geniet daarmee niet dezelfde democratische legiti-
miteit. Toetsing door de rechter zou daarom botsen met het democratiebeginsel, de gedachte
dat beslissingen bij meerderheid moeten worden genomen door een verkozen volksvertegen-
woordiging. Nadere invulling van de beknopt geformuleerde en principiële grondwetsbepaling-
en zal dan op basis van het legaliteitsbeginsel moeten geschieden onder leiding van de gelegiti-
meerde wetgever.
Het toetsingsverbod staat aanpassing van de grondwettigheid van een wet onder leiding van
maatschappelijke en juridische ontwikkelingen niet toe. De fixatie van het standpunt van de
wetgever bij wetten en verdragen staat haaks op een dynamische samenleving die een groot
aanpassingsvermogen van de staatsmachten vergt, en daarmee ook van de rechterlijke macht;
hoewel de wetgever in eerste instantie verantwoordelijk is voor de totstandkoming van wettelij-
ke bepalingen, zal de rechter in het concrete geval moeten beoordelen of de wet correct en
rechtvaardig is toegepast.
Hoewel artikel 94 Gw stelt dat aan ‘een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van be-
sluiten van volkenrechtelijke organisaties’ voorrang wordt verleend in het geval van strijdigheid
met nationale wettelijke voorschriften, bepaalt artikel 120 Gw dat toetsing aan de Grondwet
van deze verdragen en besluiten in tegenstelling tot nationale wetten en verdragen wél is toege-
staan. Een rechter mag dus dergelijke ‘hoge’ wetgeving wel toetsen, maar lagere niet; zou het
in dit geval dan niet logischer zijn om toetsing van soortgelijke nationale wetgeving ook toe te
staan?
Geef uw eigen visie op de vraag of het toetsingsverbod moet worden afgeschaft of niet. Baseer uw visie
op de hiervoor genoemde argumenten, en geef daarbij aan waarom bepaalde argumenten volgens u
zwaarder wegen (2 punten).
Het Nederlandse toetsingsverbod ziet toe op de waarborging van drie belangrijke beginselen binnen de
democratische rechtsstaat en deze kunnen niet zomaar worden weerlegd met het argument dat de
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noortjetimmermans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.
