Recht en Instituties van Milieu – GPM
Tentamenvoorbereiding
- 12 colleges;
- Wetteksten:
o Algemene wet bestuursrecht (Awb);
Bestuursorganen;
Belanghebbenden;
Vorming/motivering van besluiten;
Beroep niet mogelijk zonder bezwaar/zienswijze;
Belanghebbenden kan in beroep.
o Wet ruimtelijke ordening (Wro);
Structuurvisies;
Vaststellen bestemmingsplan;
Goede ruimtelijke ordening.
o Besluit ruimtelijke ordening (Bro);
Overlegverplichting;
Onderdelen bestemmingsplan;
Plantoelichting.
o Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo);
Wanneer omgevingsvergunning nodig?;
Gebruik van bouwwerken/gronden.
o Wet milieubeheer (Wm) + Besluit milieueffectrapportage m.e.r.;
Inhoud provinciaal milieuplan;
Inhoud van m.e.r.;
Besluit blokkerende werking.
o Wet natuurbescherming (Wnb);
Aanwijzing Natura 2000;
ADC toets.
o Burgerlijk wetboek (BW).
BOEK 2 – Rechtspersonen overheid;
BOEK 6 – Overeenkomst bestaat uit aanbod en aanvaarding;
BOEK 6 – Mondelinge overeenkomst;
BOEK 6 – Overeenkomst vernietigbaar bij dwaling.
- Oefententamen.
1
,Leerdoelen
Bijeenkomst 1&2
- Functie van het recht in de maatschappij.
- Betekenis van rechtsbronnen.
- Het onderscheid tussen strafrecht, privaatrecht, staatsrecht en bestuursrecht.
- De kenmerken van het strafrecht en het privaatrecht.
- Relevantie van privaatrecht voor de uitvoering van (stedenbouwkundig)beleid.
Bijeenkomst 3&4
- De functie van het bestuursrecht.
- Begrippen: bestuursorgaan, belanghebbende en besluit.
- Rol en functie van de bestuursrechter.
- Systeem van rechtsbescherming in de Algemene wet bestuursrecht.
Bijeenkomst 5&6
- Onderscheid tussen ruimtelijk beleid en planvorming.
- Functie en inhoud bestemmingsplan, met name begrip goede ruimtelijke ordening.
Bijeenkomst 7&8
- Systematiek natuurbeschermingsrecht> soorten en gebieden.
- Aanwijzing van Natura-2000 gebieden.
- Betekenis instandhoudingsdoelstellingen.
- Inzicht in de problematiek rond stikstof en Natura 2000.
Bijeenkomst 9&10
- Vormgeving omgevingsbeleid, in het bijzonder omgevingsvisies.
- Functie MER en relatie tot planologische besluitvorming.
Bijeenkomst 11&12
- Functie en juridische status waterschap.
- Doel van de watertoets.
- Inbedding van de watertoets in stedenbouwkundige planvorming.
2
,Inhoud
Tentamenvoorbereiding.......................................................................................................... 1
Leerdoelen.............................................................................................................................. 2
Bijeenkomst 1&2.................................................................................................................. 2
Bijeenkomst 3&4.................................................................................................................. 2
Bijeenkomst 5&6.................................................................................................................. 2
Bijeenkomst 7&8.................................................................................................................. 2
Bijeenkomst 9&10................................................................................................................ 2
Bijeenkomst 11&12.............................................................................................................. 2
College #1 & #2 – Inleiding & systeem van het recht..............................................................5
Leerdoelen (toepassen).......................................................................................................5
Waarom recht?.................................................................................................................... 5
Recht en rechtvaardigheid...................................................................................................5
Positief recht........................................................................................................................ 5
Voorbeeld APV (Algemene Plaats Verordening) Nijmegen..................................................5
Hoofdlijnen strafrecht........................................................................................................... 6
Verschil in soorten strafrecht:..............................................................................................6
Hoofdlijnen privaatrecht.......................................................................................................6
Relevantie privaatrecht voor ‘beleidsmakers’.......................................................................6
College #3 en #4 – Bestuursrecht...........................................................................................8
Hoofdlijnen bestuursrecht....................................................................................................8
Relevante wet- en regelgeving............................................................................................8
Algemene Wet Bestuursrecht (AWB)...................................................................................8
Normstelling – AWB II.......................................................................................................... 8
AWB III................................................................................................................................ 8
Rechtsbescherming............................................................................................................. 8
Bestuurlijke voorprocedure – Rechtsbescherming II............................................................9
Beroep bij de bestuursrechter – Rechtsbescherming III.......................................................9
College #5 & #6 – Wro: Planologisch Instrumentarium.........................................................10
Wet Ruimtelijke Ordening algemeen..................................................................................10
Instrumenten...................................................................................................................... 10
Structuurvisie..................................................................................................................... 10
Doorwerking structuurvisie?...............................................................................................10
Bestemmingsplan.............................................................................................................. 10
Bestemmingsplan II...........................................................................................................10
Beheersverordening.......................................................................................................... 10
College #7 & #8 – Natuur en stikstofproblematiek.................................................................11
Inleiding Natuurbeschermingsrecht...................................................................................11
3
, Europees recht..................................................................................................................11
Nationale grondslag........................................................................................................... 11
Aanwijzing Natura 2000-gebieden.....................................................................................11
Bereiken doelstelling Natura 2000.....................................................................................11
Natuurnetwerk Nederland..................................................................................................11
Plantoets (scharnier naar college #6)................................................................................11
Natuurbeschermingsrecht (Ralph Frins)................................................................................13
Inleiding............................................................................................................................. 13
Habitattoets....................................................................................................................... 13
Plan of project....................................................................................................................13
Referentiesituatie...............................................................................................................13
Voortoets........................................................................................................................... 13
Passende beoordeling (p.b.)..............................................................................................13
Mitigatie............................................................................................................................. 13
Plan/Project akkoord..........................................................................................................14
Stikstofproblematiek.......................................................................................................... 14
Stikstofregistratiesysteem..................................................................................................14
Structurele stikstofaanpak..................................................................................................15
College #9 & #10 – Milieubeleidsplannen en MER................................................................16
Milieubeleidsplannen.........................................................................................................16
Inhoud milieubeleidsplan...................................................................................................16
m.e.r. en MER................................................................................................................... 16
m.e.r. (milieueffectrapportage)...........................................................................................16
MER (Milieueffectrapport)..................................................................................................16
Hoorcollege #11 & #12 – Water............................................................................................17
Waterkwaliteit vs. Waterkwantiteit.....................................................................................17
Water en RO I....................................................................................................................17
Waterbelang op eigen initiatief...........................................................................................17
Tentamen – Recht & instituties van milieu- en ruimtelijk beleid.............................................18
Vraag #1............................................................................................................................ 18
Vraag #2............................................................................................................................ 18
Vraag #3............................................................................................................................ 18
4
,College #1 & #2 – Inleiding & systeem van het recht
Leerdoelen (toepassen)
Na deze bijeenkomst ben je op de hoogte van…
- Functie van het recht in de maatschappij;
- Betekenis van rechtsbronnen;
- Het onderscheid tussen strafrecht, privaatrecht, staatsrecht en bestuursrecht;
- De kenmerken van het strafrecht en het privaatrecht;
- Relevantie van privaatrecht voor de uitvoering van (stedenbouwkundig)beleid.
Studiemateriaal:
- Literatuur;
- Wetteksten (worden vermeld voor tentamen);
- Rechtspraak (niet mee naar tentamen);
- Actualiteiten.
Waarom recht?
Functie van recht in de maatschappij:
- Filosofische invalhoek > vrijheid van de één is beperking van de ander > normen en
waarden;
Trias politica: wetgevende-, rechtsprekende- en uitvoerende macht;
Vier rechtsgebieden onderscheiden:
- Strafrecht;
- Privaatrecht;
- Staatsrecht;
- Bestuursrecht.
Voorbeeld: Thierry Baudet vindt dat de macht van rechters steeds groter wordt en dat zij
daarnaast steeds meer politieke besluiten zouden nemen.
Recht en rechtvaardigheid
Wat rechtmatig is hoeft niet door iedereen rechtvaardig te worden gevonden…
Rechter toetst rechtmatigheid en niet rechtvaardigheid:
- Is er aan de geldende regels voldaan?
Rechter toetst aan het positieve, ook wel objectief, recht. Dit is het recht dat op een bepaald
tijdstip op een bepaalde plaats geldt.
Voorbeeld: Michael P., de moordenaar van Anne Faber, krijgt 4 maanden strafvermindering,
omdat hij bij zijn arrestatie hardhandig behandeld is…
Volgens sommige niet rechtvaardig, omdat hij het misschien wel “verdiend” om zo aangepakt
te worden, maar het is volgens de Hoge Raad niet rechtmatig.
Positief recht
Waar vindt de rechter het positieve recht? In de Rechtsbronnen:
- Wetten en verdragen > soms interpretatie door rechter nodig > vage normen;
- Rechtspraak (jurisprudentie);
- Gewoonterecht / ongeschreven recht.
Voorbeeld APV (Algemene Plaats Verordening) Nijmegen
- Neerzetten van fietsen en bromfietsen;
o Verboden op of aan de weg een fiets of bromfiets te plaatsen.
“Gaat om het ruimere begrip: ‘wet’.”
5
, Hoofdlijnen strafrecht
Rolverdeling: OM (aanklager, bewijs & strafeis), verdachte en (straf)rechter;
- Onderscheid formeel strafrecht en materieel strafrecht;
- Doel straf: leedtoevoeging (vergeldingsleer) aan dader en preventieve werking
(preventieleer);
- ALLEEN rechter legt straf op > legaliteitsbeginsel.
- Straftoedeling alleen bij voldoende duidelijke delict-omschrijving;
Onschuldpresumptie: geen straf als schuld niet in voldoende mate is bewezen >
bewijsrecht > formeel strafrecht > strafprocesrecht.
- Als schuld is bewezen, soms toch geen straf > o.a. vanwege
schulduitsluitingsgronden.
- Niemand is verplicht om mee te werken aan zijn/haar eigen berechting;
o “Ik beroep mij op mijn zwijgrecht”
Verschil in soorten strafrecht:
- Formeel strafrecht:
o AKA het strafrechtproces of strafvordering is het procesrecht van het
strafrecht. Het geeft aan welke procedure gevolgd moet worden als iemand
het materiële strafrecht (zie hieronder) heeft overtreden.
- Materieel strafrecht:
o Dit is het geheel aan rechtsvoorschriften, dat aangeeft welke gedragingen
strafbaar zijn en welke straf op welke strafbare gedraging van toepassing is.
Voorbeeld:
Moeder doodgereden man: ‘te lage straf bij dodelijk verkeersongeval’
2 inzittenden overleden, terwijl de bestuurder overleefd. De dader krijgt een celstraf van
“slechts” 3,5 jaar. De rechter kan hier niks aan doen en volgt het Wetboek van Strafrecht. De
regels worden gemaakt door de mensen in Den Haag.
Hoofdlijnen privaatrecht
- Rolverdeling: gelijkwaardige partijen > natuurlijke personen en rechtspersonen;
- Privaatrecht = burgerlijk recht = civiel recht;
- Burgerlijk Wetboek en Wetboek (materieel strafrecht) van burgerlijke rechtsvordering
(procesrecht = formeel strafrecht);
- Vermogensrecht en goederenrecht.
o Vermogensrecht omvat het geheel van bepalingen dat betrekking heeft op
vermogensbestanddelen, denk aan: goederenrecht, verbintenissenrecht &
erfrecht.
o Goederenrecht gaat over het eigendom en zeggenschap over goederen.
- Rechtshandelingen (onrechtmatige daad waar ‘schade’ door ontstaat) en feitelijke
handelingen (geen juridische gevolgen);
- Belangrijke rechtshandeling: overeenkomst (=contract)
o Wilsovereenstemming partijen aanbod de aanvaarding complicaties
mogelijk zoals ‘dwaling’;
o Overeenkomst strekt in beginsel tot nakoming, tenzij…
Relevantie privaatrecht voor ‘beleidsmakers’
Stedenbouwkundige plannen worden gemaakt om te worden uitgevoerd. Bij
uitvoeringsplannen duiken velerlei privaatrechtelijke aspecten op, zoals:
- Eigendomsverhoudingen t.a.v. grond;
- Aannemen van (bouw)werkzaamheden;
- Gezamenlijke gebiedsontwikkeling tussen overheid en particulier: publiek-private
samenwerking (PPS);
- Gemaakte afspraken tussen gemeentebesturen en grondeigenaren.
Zie voorbeelden in PPT op Brightspace.
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper victorfrijns. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,98. Je zit daarna nergens aan vast.