Samenvatting Examenkatern-Training voor het Examen met Historische Contexten-vwo vanaf 2022, ISBN: 3612 Geschiedenis
: DIT IS HET BOEK
SV van China Hoofdstuk 5. ALLES WORDT BEHANDELD
GS H5 China 1842-2001
1. Chinees keizerrijk begin 19e eeuw ernstig verzwakt
De keizers regeren als absolute vorsten
In 19e eeuw: keizer Qing-dynastie. Keizers gingen ervan uit dat de Hemel hun absolute
macht verleende: ‘hemels mandaat’. Zij bestuurden hun rijk vanuit Peking (Beijing). Rijk
was verdeeld in provincies. Aan het hoofd van elk stonden ambtenaren. Hoogste
ambtenaren werden mandarijnen genoemd. Om ambtenaar te worden:
ambtenaarsexamen. Men moest een zeer grote kennis hebben vd Chinese literatuur om
te slagen. -> werd ingesteld om natuurlijk betrouwbare ambtenaren te hebben met
dezelfde denkbeelden. Dit heeft centraal gezag over het rijk mogelijk gemaakt.
Het centrale gezag was gebaseerd op het confucianisme
= aanvulling op het bestaande geloof in een hemelse en aardse orde. Ontwerper:
Confucius. Belangrijkste kenmerken:
- Nadruk op persoonlijke gezag: aard vd mens is goed, als mensen zich juist gedroegen,
zouden alle problemen i.d. samenleving verdwijnen.
- Leer ‘Vijf Menselijke Relaties’: gaf aan wat de juiste betrekkingen waren tussen een
heerser en zijn onderdanen, vader en zoon, echtgenoot en vrouw, oudere en jongere
broer en tussen vrienden.
- Vd hoger geplaatsten werd welwillendheid en vriendelijkheid verwacht en moesten het
goeie vb geven en vd lager geplaatsten toewijding en gehoorzaamheid aan de hoger
geplaatsten.
- Ontstonden rituelen en vaste omgangsvormen, om ervoor te zorgen dat iedereen zich
op de juiste manier gedroeg.
Problemen voor Qing-dynastie eind 18e en begin 19e eeuw
= zijn centrale gezag verzwakte ernstig. Een periode van neergang en crisis begon.
Bestaansniveau daalde. Oorzaken hiervan waren:
• Corrupt bestuur: corruptie en inefficiënt bestuur namen toe. Heshen verhaal: hij stal
belastinggeld etc. Hij mocht zich uiteindelijk ophangen als straf.
• Politieke crisis: corruptie, inefficiënt bestuur en natuurrampen leidden telkens tot
politieke crises. Leidde tot ‘Opstand van de Witte Lotus’ in 1796: bestrijding verliep
moeizaam omdat het voor de legerleiding in verband met corruptie voordelig was de
strijd langer te laten duren.
• Hongersnoden: deels als gevolg v natuurrampen, v uitbuiting door de overheid en deels
v overbevolking. In gebieden waar geen hongersnood heerste, ontstonden problemen
omdat vanuit gebieden met hongersnood mensen migreerden naar andere gebieden.
Daar ontstonden dan vaak spanningen, conflicten tussen bevolkingsgroepen en
opstanden
2. De Eerste Opiumoorlog (1839-1842): China doet concessies
Zowel China als het Westen beschouwt zich als superieur
- China beschouwt zich als het middelpunt vd wereld: ze noemden zichzelf ook wel het
Rijk vh Midden. China is centrum en HET voorbeeld voor de rest vd wereld. De Qing,
die vanaf 1644 over China regeerde, onderhielden zeer weinig betrekkingen met het
1
, buitenland. Westerse staten en buurlanden = ondergeschikt. Onderhandelen met ze
wilde China niet: dat zou erkenning van gelijkheid betekenen.
- Het Westen wil de rest vd wereld veroveren en beschaven: christelijke westen
beschouwde zichzelf ook als ‘verheven boven de rest vd wereld’. China kreeg ook te
maken met het moderne imperialisme. Chinese keizers vonden het idee om de rest vd
wereld te beschaven maar niks.
Beide zijden weigerden zich aan te passen aan de politieke en juridische gebruiken vd
ander. EN was bereid om desnoods met geweld China te dwingen tot onderhandelen en
het doen van concessies. Een conflict over de handel in opium bood de Britten de kans
om in te grijpen.
De voor China schadelijke gevolgen vd opiumhandel
Britse handelaren vervoerden sinds eind 18e eeuw steeds meer opium vanuit Brits-indië
naar China. Voor China schadelijk want:
- Werd met veel Chinees zilver betaald waardoor de economie er steeds meer schade
door ging leiden. Nadat in 1834 de Britse regering een einde maakte aan de East India
Company monopolie kon iedereen toen handeldrijven met China.
- Opiumverslaving was groot
- Chinese regering verbood deze handel vergeefs. Illegale opiumhandel bleef sterk
groeien.
Aanleiding (meest directe oorzaak) van de Opiumoorlog
Toen het verbieden van opium niet hielp en koningin Victoria niet inging op een Chinees
verzoek de schadelijke opiumhandel te verbieden, liet de Chinese keizer en zijn
vertegenwoordiger in 1839 1,5 miljoen kilo in beslag genomen Britse ruwe opium
vernietigen. Britten stuurden als reactie daarop een vloot en een leger.
De Britten overwinnen dankzij militaire overmacht
De Chinezen waren minder goed bewapend dan de Britten in de Opiumoorlog
(1839-1842). Had te maken met dat de Britten een deel uitmaakten vd Industriële
Revolutie.
China wordt gedwongen tot vernederend vredesverdrag
Verdrag van Nanking:
• 5 havens als verdragshavens openstellen voor Britse kooplieden. Mochten niet onder
Chinees bestuur en rechtspraak vallen.
• Eiland Hongkong afstaan aan Britten
• 6 miljoen dollar betalen als schadevergoeding
• Toestaan dat het verdrag periodiek zou worden herzien
3. Nieuwe Chinese concessies na Tweede Opiumoorlog (1856-1860)
Nieuwe Ongelijke Verdragen
Deze opgelegde verdragen werden ‘ongelijke verdragen’ genoemd, omdat ze veel
gunstiger waren voor de westerse mogendheden dan voor China. Deze verdragen
hadden voor China tot gevolg: Verlies aan zeggenschap over grondgebied en verlies aan
inkomsten uit economische centra die in handen kwamen van buitenlandse
mogendheden.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cerenp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
