Psychologie van de Adolescentie
Hoofdstuk 1: inleiding
Adolecentie: de periode tussen de kinderjaren en de volwassenheid. Dit is een
periode van overgang, waarin zich veel ontwikkelingen voordoen op verschillende
terreinen.
- Vroege adolescentie (10-13jaar).
Sprake van lichamelijke rijping, seksuele ontwikkeling en een proces van losmaking
van de ouders.
- Middenadolescentie (14-18jaar)
Sprake van experimenteren, zoeken naar eigen identiteit en ontdekken wie je bent.
- Late adolescentie (19-22jaar)
Het aangaan van verplichtingen en relaties.
In de adolescentieperiode voltrekt zich een biologisch rijpingsproces dat zowel door
de hormoonhuishouding als de hersenen betreft. Er vinden ontwikkelingen plaats in
het verstandelijk functioneren en het denken over morele kwesties. De centrale
ontwikkelingstaak is volgens Erikson te typeren als het ontwikkelingen van en eigen
identiteit.
Soms is er sprake van een verlengde adolescentie, denk bijvoorbeeld aan dat
jongeren steeds langer deelnemen aan het onderwijs en later gaan werken.
Jongeren blijven langer thuis wonen en gaan later een vaste relatie aan. Het lijkt
alsof twintigers niet graag een volwassenrol willen innemen. Arnett spreekt in dit
geval over een ‘emerging adulthood’/ontluikende volwassenheid. De emerging
adulthood eindigt per definitie pas als volwassen rollen zijn opgenomen, dit gebeurd
meestal rond het 25e levensjaar.
Puberteit: heeft betrekking op het proces geslachtsrijp te worden, inclusief de
hormonale ontwikkelingen die de geslachtsrijping en tal van andere rijpings- en
ontwikkelingsprocessen aanstuurt.
Er treedt dus een verandering op in het gedrag en stemming, het puberen.
Men zegt dat de adolescentie begint in de biologie en eindigt in de cultuur.
Bijvoorbeeld het begin van de fysiologische veranderingen. Toch is deze opvatting
eenzijdig.
- Ten eerste weten we dat de hormonale veranderingen al veel vroeger beginnen, al
ver voor de lichamelijke verschijnselen zijn waar te nemen
- Ten tweede loopt het psychisch ontwikkelingsproces niet altijd gelijk met de
lichamelijke rijping: kinderen kunnen bijvoorbeeld al lichamelijk verder zijn dan
psychisch. Volwassenen zijn zich bijvoorbeeld ook voortdurend aan het
ontwikkelingen.
- Ten derde zien we aan het begin van de adolescentie ook al belangrijke
, veranderingen die sociaal en cultureel bepaald zijn. Denk bijvoorbeeld aan het feit
dat Nederland autonomie een belangrijke norm vinden.
De adolescentie is een periode van grote emotionele beroering en opstandigheid.
Het begrip ‘Storm en Stress’ is hierbij van toepassing. Het is een moeilijke leeftijd.
Echter lijkt het soms een moeilijkere leeftijd dan het eigenlijk is. Dit heeft te maken
met bijvoorbeeld de massamedia die jongeren snel afschildert als opstandig en
onberekenbaar.
In hoeverre zijn emotionele onrust en moeilijk gedrag in de adolescentie nu een
algemeen voorkomend verschijnsel? Of wanneer is er sprake van een stoornis?
Maak onderscheid:
- Maak onderscheid tussen eenmalige stemmingen of gedragingen en meer
langdurige patronen
- Maak onderscheid tussen spanningen en de daarmee gepaarde
onevenwichtigheden die jongeren in het algemeen ervaren, die we moeten
beschouwen als signalen dat de ontwikkeling verstoord raakt.
- Maak onderscheid tussen problemen die echt uit de adolescentie komen en
problemen die uit de periode vóór de adolescentie aanwezig zijn.
Bijvoorbeeld: jongeren die al heel hun leven kenmerken hebben van ADHD.
Het ontwikkelingsproces wordt door verschillende factoren beïnvloed en is op te
vatten als het resultaat van een langdurige wisselwerking tussen aanleg en
omgeving. De ontwikkelingspsychologie kijkt naar de intra-individuele
veranderingen(veranderingen binnen een persoon). Vaak worden deze
veranderingen gekenmerkt door verschillende fase/stadia
Fase: veronderstelt dat er gedragswijzen en attituden zijn die typerend zijn
voor een bepaald niveau van psychische ontwikkeling.
3 invalshoeken van een ontwikkelingspsychologische benadering:
- De adolescentie als een karakteristieke ontwikkelingsperiode met daaraan
verbonden specifieke ontwikkelingstaken:
Als karakteristiek voor de fase van de adolescentie worden vooral gezien
(opgaven die een persoon op een bepaald moment moet volbrengen):
- het vormen van een eigen identiteit en het bereiken van autonomie
- Het omgaan met bepaalde innerlijke conflicten
- Een bepaald niveau van cognitief functioneren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lvandenboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.