SV H1 Renaissance (het begin)
Jacob Burckhardt (1818- 1897) heeft als eerst de renaissance een duidelijk gezicht gegeven.
In Culture der Renaissance uit 1860 schetste Burckhardt een samenvattend en indringend
beeld van de Renaissance in de 14e, 15e en 16e eeuw in Italië. Het woord ‘Renaissance’
kreeg een betekenis door de humanisten van een rinascita, een wedergeboorte van kennis,
literatuur en kunsten uit de Oudheid. De Renaissance paste eerst alleen bij de
kunststroming. Jules Michelet gaf rond 1855-1858 een bredere betekenis aan de
Renaissance.
Na Burckhardt is er veel onderzoek naar de Renaissance gedaan. Op den duur waren er
verschillende betekenissen voor de Renaissance dat het uiteindelijk benoemd wordt, als de
Vroegmoderne tijd. Toch lijkt men het over enkele lijnen wel eens te zijn. Sleutelbegrippen
voor de vernieuwingen in de 14e eeuw zijn: een hernieuwde belangstelling voor de klassieke
Oudheid en zijn kennis, kunst, wereld- en levensbeschouwing, het individu en het besef van
eigen waarde. Humanisme en reformatie zijn de aspecten van de Renaissance.
Om te kijken naar de taalverandering moeten we terug naar 1300-1600 in de tijd van de
Renaissance.
Middeleeuwen (400- 1300)
De 5e en 6e eeuw waren niet zo barbaars als de meeste schoolboeken zeggen en er werd
bijna niks opgeschreven. Dit veranderde pas toen het christendom zich verspreidde. In de 7e
en 8e eeuw gaat men in West-Europa weer lezen en schrijven in het Latijns. De auteurs zoals
Augustinus en Boethius, dit waren vooral geestelijken. De schrijftaal (Latijns) is heel anders
dan de gesproken taal (Germaans of Romaans). Aan deze situatie brengt de Renaissance
verandering.
Het begin
Het vroege Italiaanse werk van Dante, Petrarca en Boccaccio in de 14e eeuw, was van
uitzonderlijk goede kwaliteit. Het was geschreven in het Latijns. In de 14e en 15e eeuw kwam
daar verandering in, want er kwamen ook literaire werken in het Italiaans. Als het juist is dat
bij velen het Latijns op hoog aanzien stond, omdat veel geleerden het gebruikten, dan zal dat
ook zo worden bij onze taal, als de geleerden er zich met veel ijver op toeleggen en ze
zuiveren. Leone Battista Alberti (1404-1472)schreef de eerste wetenschappelijke studie over
het perspectief uit de schilderkunst. De humanisten gingen naast het Latijns ook in hun eigen
taal schrijven, zoals Leonardo Bruni (1370-1444).
De humanisten werden overgehaald om dit te doen, doordat er in het oude Rome ook
verschil was in de taal van een gewone man, de hogere stand en de literaire taal. Verder was
er ook nog straattaal ook een verheven literaire variant komen. Hiermee werd voor enkele
eeuwen de toon gezet. Vanaf de 16e eeuw gaan meer landen hun eigen taal meer gebruiken,
gezuiverd en uitbreiden.
Rond 1300 werd in Italië het Latijn zijn monopolie als schrijftaal kwijt. De Italiaanse werken
gingen de strijd aan met de Latijnse literatuur. De middeleeuwen kenden wel werk uit de
volkstaal, zoals in NL Jacob van Maerlant (1225-1300). VB Jacob en Chaucer (EN) konden
niet concurreren tegenover het Latijns. Italië is het begin of middelpunt van de Renaissance,
maar als de Renaissance doorbreekt naar de rest van Europa is deze voorsprong binnen
een eeuw al ingelopen.
Boekdrukkunst
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evastavenuiter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,14. Je zit daarna nergens aan vast.