Biologie samenvatting hoofdstuk 1 Inleiding in de biologie (bvj) vwo 4. Het is een duidelijke, overzichtelijke, goede samenvatting, die alle belangrijke elementen uit het hoofdstuk bevat en waarmee je dus een goed punt kan halen op je toets.
Alle levende organismen vertonen levensverschijnselen, zoals voortplanten, groeien,
ontwikkelen en stofwisseling. Bij stofwisseling spelen enzymen een belangrijke rol. Ze
versnellen de chemische reacties van stofwisselingsprocessen. Dit heet katalyseren.
Voorbeelden van levenloze dingen: water, zuurstof, koolstofdioxide en gesteente.
Een individueel organisme of individu heeft een unieke levensloop. Die start direct na het
ontstaan van het organisme. Vanaf dat moment begint een organisme met groeien en
ontwikkelen. De levensloop eindigt met de dood van het individu. Individuen behoren tot
dezelfde soort als zij zich onderling kunnen voortplanten en vruchtbare nakomelingen
kunnen voortbrengen. De levenscyclus eindigt alleen als de soort uitsterft.
Organismen zijn georganiseerd in biologische eenheden (zie afbeelding 3). Organismen
kunnen eencellig of meercellig zijn. Organismen behoren tot een populatie. Populaties leven
in een ecosysteem. Zowel de levende (organismen) als de niet levende (temperatuur) natuur
maakt deel uit van het ecosysteem. Een cel bestaat uit veel moleculen. 1 enkel molecuul van
een cel leeft niet, maar interactie tussen alle moleculen levert wel een levende cel op.
Organisatieniveaus van de biologie
Een orgaanstelsel bestaat uit een aantal organen dat samen een bepaalde functie uitoefent.
Bijvoorbeeld het verteringsstelsel en het ademhalingsstelsel. Het middenrif scheidt de romp
in de borstholte en de buikholte.
Organen zijn opgebouwd uit weefsels. Bij meercellige organismen ontstaan bij de
ontwikkeling verschillende typen cellen zoals spiercellen en zenuwcellen. Deze cellen
hebben allemaal een andere vorm en functie. In je lichaam komen verschillende soorten
weefsels voor (afbeelding 7). Van elk soort weefsel bestaan verschillende typen. De vorm
van de cellen in een weefsel hangt nauw samen met de functie.
Dekweefsel: dit weefsel bekleedt en beschermt lichaamsoppervlakten. In holle organen
(longen) zit het dekweefsel slijmvlies. De cellen van dekweefsel zijn vaak rechthoekig en
liggen dicht tegen elkaar aan.
Zenuwweefsel: zit in je organen van je zenuwstelsel (hersenen). De zenuwcellen in het
weefsel geven informatie door. Daarvoor bezitten zenuwcellen sterk vertakte uitlopers.
Spierweefsel: bestaat uit langgerekte cellen die kunnen samentrekken.
Bindweefsel: geeft steun en vorm aan het organisme en aan de organen. Het verbindt
lichaamsdelen onderling en vult de ruimten tussen organen op. Cellen liggen verder uit
elkaar met daartussen vezels en tussencelstof. De vezels kunnen stevig of elastisch zijn, of
een netwerk vormen. Dat alles bepaalt de functie van het bindweefsel. Pezen (stevige
vezels), slagader (elastische vezels) en een netwerk ondersteunt organen zoals de lever.
Kraakbeen en been bestaan uit een type bindweefsel dat steunweefsel wordt genoemd,
omdat ze het lichaam ondersteunen.
Het soort tussencelstof hangt samen met de functie van het weefsel (bijvoorbeeld
versteviging). Dat is het geval in de celwand van een plant. In beenweefsel bevinden zich
tussen de cellen kalkzouten en collageenvezels. Kalkzout zorgt voor stevigheid en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LizzyM. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
