Taak 9
1. Wat is de mentale schijf van 5 (Esther van Fenema)? Met nadruk op
a. Wat is het verband tussen sociale contacten en gezondheid?
i. Welke factoren zijn belangrijker dan andere in de schijf?
ii. Wat zijn goede en slechte sociale contacten?
iii. Ook biologische verklaring; waarom heeft dit een effect op de gezondheid?
De kwantiteit en de kwaliteit van het sociale netwerk hebben een invloed op de gezondheid. Hoe
meer mensen, hoe gezonder, maar het kan ook stressvol worden om al die contacten bij te houden,
wat weer stress geeft en ongezond is. Buiten de grootte van het sociaal netwerk, is ook gebleken dat
de soort sociale contacten (vrienden, familie, maatschappij), een verschillende invloed hebben op de
gezondheid. Mensen met een kleinere sociale groep hebben een betere ervaren gezondheid. Hoe
meer tevreden een persoon is met zijn sociale contacten, hoe beter de subjectieve en objectieve
gezondheid is.
In deze publicatie stelt de WHO dat goede sociale relaties in belangrijke mate bijdragen aan de
gezondheid (p.22-23). Sociale isolatie en uitsluiting worden geassocieerd met vroegtijdig overlijden
en slechtere kansen om een hartaanval te overleven. Het gebrek aan hechte relaties kunnen leiden
tot een slechtere mentale en psychische gezondheid. Sociale cohesie,
gedefinieerd als de kwaliteit van sociale relaties en het bestaan van vertrouwen, wederzijdse
verbintenissen en respect in gemeenschappen of in de wijdverbreide samenleving, helpt mensen en
hun gezondheid te beschermen. Een studie toont aan dat in een gemeenschap met meer sociale
cohesie minder hartziekten voorkomen. Wanneer sociale cohesie afneemt, nemen de hartziekten
toe. Daarnaast kunnen voorzieningen voor ontmoeting en sociale interactie geestelijke gezondheid
verbeteren, zo stelt de WHO.
Samenvattend
•Goede sociale relaties dragen bij aan het beschermen van de gezondheid.
•Meer sociale cohesie hangt samen met het voorkomen van hartziekten.
•Ontmoetingsvoorzieningen kunnen de geestelijke gezondheid verbeteren.
•Wanneer oudere mensen (65+) meer sociaal betrokken zijn, zijn ze minder geneigd een dokter te
bezoeken.
•Ook kan meer sociale betrokkenheid van oudere mensen (65+) in verband worden gebracht met
het minder gebruik maken van hulp in de huishouding.
•Sociale cohesie in de buurt draagt over het algemeen bij aan een betere gezondheid, hoewel in
buurten met sterke familiebanden de gezondheidsvoordelen veel minder groot zijn.
•Amerikaans onderzoek laat zien dat wanneer raciale spanningen toenemen, dit in verband kan
worden gebracht met een slechtere gezondheid en een toename van sterftecijfers.
•Uit Canadees onderzoek blijkt dat buurtsamenhang een beschermende factor is voor de
gezondheidssituatie van adolescenten die in een buurt wonen met een hoge concentratie
minderheden.
•Verbondenheid met de buurt hangt samen met de aanwezigheid van gedragsproblemen bij jonge
kinderen. Deze samenhang verschilt afhankelijk van de mate van economische verpaupering van de
buurt. In arme buurten leidt veel onderling contact van hun ouders tot meer gedragsproblemen,
terwijl in de rijkere buurten meer onderling contact van hun ouders juist minder gedragsproblemen
tot gevolg heeft.
•Een belangrijke oorzaak van een slechtere leefsituatie van mensen met problemen is het ontbreken
van zelfredzaamheid en het ontberen van sociale netwerken.
, Sociale support heeft een risicoverminderende functie voor hart- en vaatziekten.
Fysiek
Cardiovasculair
Meer cardiovasculaire reactiviteit =hoger risico ontwikkeling en verergering hart- en vaatziekten.
Buffering schadelijke invloeden stress gerelateerde
cardiovasculaire activiteit door sociale steun = lage
bloeddruk (voornamelijk bij ouderen), minder
atherosclerose (slagaderverkalking), cardiovasculaire
nadelen tijdens stress verminderen, beter herstel bij harten
vaatziektes.
Neuro-endocrien
lagere plasma- en urinecatecholaminewaarden
Lagere cortisol waardes
Meer oxytocine (baarmoedercontractie, antistress effecten hersenen)
daling cortisol, bloeddruk, sympathische activiteit, toename parasympathische activiteit
Immuunsysteem
meer natuurlijke dodende celactiviteit killercellen kleinere kans op kanker
Meer T-helpercellen = betere immuniteit.
Sociale ondersteuning meer verschillende domeinen
minder kans op klinische verkoudheid.
Mentaal
Gelukkig, onbezorgd, goed opgeleid, gezond, veilig, betere kans op arbeidsmarkt.
Sociale cohesie: kwaliteit van verbintenissen van mensen.
Sociale support: steun van sociale contacten.
Sociale integratie: Hoe goed je sociale contacten kunt leggen.