Week 1: Bestuursrecht algemeen
Materieel recht = Staat in de wet, de regels.
Formeel recht = Hoe je het gaat handhaven/toepassen.
Bestuursrecht (administratief recht) = Houdt zich bezig met de regels waar de overheid zich
aan moet houden bij het nemen van beslissingen.
Onder het bestuursrecht vallen o.a. gemeenten, provincies, waterschappen, UWV,
Belastingdienst en vreemdelingenzaken. Geschillen worden binnen de rechtbank behandeld
door een bestuursrechter. Deze rechter beslist in zaken over als:
- Uitkeringen.
- Bouw/kapvergunningen.
- Belastingen.
- Verblijfsvergunningen.
- Asielprocedures.
- Arbeidszaken ambtenaren.
In het bestuursrecht staat de rechtsverhouding tussen overheid en burger centraal.
Belangrijkste regels van het bestuursrecht staan in de Algemene wet bestuursrecht (Awb):
- Hierin staat hoe overheid besluit moet voorbereiden, onderbouwen en bekendmaken.
- Hierin staan ook de regels voor het maken van bezwaar en het instellen van beroep
tegen besluit.
- Naast de Awb zijn er nog andere speciale wetten waarin aparte regels staan.
Doelstelling:
- Eenheid bestuurlijke wetgeving.
- Uniform bestuursprocesrecht, tenzij uitzondering in bijzondere wet.
- 1. Bezwaar bij bestuursorgaan dat beslissing heeft genomen.
2. Beroep bij rechtbank.
3. Hoger beroep bij Raad van State.
(Art. 1:5 Awb)
- Systematisch en eenvoudig:
Wanneer een bijzondere wet niets regelt, dan geldt Awb.
- Algemeen.
Bestuursrecht heeft een gelaagde structuur (algemeen naar bijzonder):
- Algemene regels in Awb.
- Bijzondere regels (specifiek) in bijzondere wetten. (Wro, Wabo, Wonw. etc.)
2 soorten regels:
- Dwingende regels.
- Aanvullende regels.
Bijv. Art. 3:40 Awb: ‘Een besluit treedt niet eerder in voordat het bekend gemaakt is.’
3 centrale begrippen (3 b’s) in Awb zijn:
- Bestuursorgaan. (Art. 1:1 Awb)
- Besluit. (Art. 1:3 Awb)
- Belanghebbende. (Art. 1:2 Awb)
Awb is van toepassing op het voorbereiden en nemen van besluiten door bestuursorganen
én het hiertegen opkomen door belanghebbenden.
,Bestuursorgaan = Organisatie of rechtspersoon die bevoegdheid heeft om besluiten te
nemen. Daarbij gaat het om besluiten die particuliere organisaties of (rechts)personen niet
kunnen nemen. → Organisatie die specifieke overheidstaak uitvoert. Kan overgedragen
worden aan particuliere organisaties. (Art. 1:1 lid 1 onder b Awb)
Publiekrechtelijke rechtshandelingen:
- Door bestuursorganen. (Art. 1:1 lid 1 sub a en b Awb)
- A-organen. (bijv. gemeenteraad)
- B-organen. (bijv. autozaak die de apk levert)
- Bevoegdheid op basis van de wet.
- Ten behoeve van het algemeen belang.
A-organen:
Rechtspersoon/Openbaar lichaam: A-orgaan vanwege Art. 1:1 lid 1 sub a Awb
Staat Regering, minister, staatsecretaris, Inspecteur
Rijksbelastingen, andere bestuursorganen. (KNMI)
Provincie Provinciale staten, gedeputeerde staten,
Commissaris van de koning.
Gemeente Gemeenteraad, College van B en W, Burgemeester.
(nb deze opsomming is niet limitatief)
Besluit = Schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke
rechtshandeling. (Art. 1:3 Awb)
- Verschillende varianten:
- Besluit van algemene strekking = Geldt voor iedereen. (geen beroep
mogelijk)
- Beschikking = Geldt voor 1 persoon/geval.
- Awb biedt bescherming:
Aan belanghebbenden. (direct- en derde-belanghebbenden)
Awb-besluiten
Besluit van algemene
Beschikking
strekking (bas)
(Art. 1:3 lid 2 Awb)
(Art 1:3 lid 1 Awb)
Besluit van
algemene strekking
Beleidsregels
Algemeen verbindend
(Art. 1:3 lid 4 Awb) Plannen
voorschrift (avv)
(bijv. structuurvisie, woonvisie) (aanwijzingsbesluiten)
(bijv. APV)
(zijn niet vastgesteld (bijv. bestemmingsplan,
(bijv. wetten van de hoogst parkeerverbod in straat)
wetgever) krachtens een wetgevende
bevoegdheid)
→ Plan is immers een verzameling van in onderlinge samenhang genomen beslissingen.
, Awb besluiten:
Bas/met besluit gelijkgesteld Beschikking/met besluit
gelijkgesteld
Positief besluit Art. 1:3 lid 1 Awb Art. 1:3 lid 2 Awb
Negatief besluit Art. 6:2 onder a Awb Art. 1:3 lid 2 Awb
(inhoudelijke afwijking)
Weigering aanvraag in Art. 6:2 onder a Awb Art. 6:2 onder a Awb
behandeling te nemen
Weigering aanvraag in Art. 6:2 onder b Awb Art. 6:2 onder b Awb
behandeling te nemen
Belanghebbende (Art 1:2 lid 1 Awb) = Degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is
betrokken. (natuurlijk persoon, bestuursorgaan, rechtspersoon) 2 typen belanghebbenden:
- Direct belanghebbende.
- Derde-belanghebbende.
Handhaven = Het doen naleven van regels. Hoofdstuk 5 van Awb handelt over handhaving
en omschrijft de bestuurlijke sancties die kunnen volgen op overtreding van een voorschrift.
2 soorten bestuurlijke sancties
(Art. 5:2 Awb)
(dus door een bestuursorgaan)
Herstelsanctie
(gericht op Strafsanctie
beïndigen/ongedaan maken of (leed toevoegen aan de dader)
voorkomen van herhaling)
Last onder Last onder Bestuurlijke Intrekken
bestuursdwang dwangsom boete vergunning
Last (bevel) onder bestuursdwang (Art. 5:21 Awb) = Herstelsanctie, inhoudende:
- Een last (bevel) tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding.
- Bevoegdheid van het bestuursorgaan om last door feitelijk handelen ten uitvoer te
leggen, indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd.
(bijv. tegen handelingen in strijd met gebruiksvoorschriften van geldend bestemmingsplan)
Last onder dwangsom (Art. 5:31d Awb) = Herstelsanctie, inhoudende:
- Een last (bevel) tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding.
- Verplichting tot betaling van een geldsom indien last niet (tijdig) wordt uitgevoerd.
Bestuurlijke boete (Art. 5:40 Awb) = Bestraffende sanctie, inhoudende:
- Een onvoorwaardelijke verplichting tot betaling van een geldsom.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lagh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.