13.1
Belangrijk deel van het zenuwstelsel zijn de hersens. Het zenuwstelsel kent 2 kanten:
- Het centrale zenuwstelsel (CZS) bestaat uit neuronen van de hersenen en die van het ruggenmerg
- Het perifere zenuwstelsel (PZS) bestaat uit bundels uitlopers van neuronen die zintuigen verbinden,
zoals sensorische zenuwen en de motorische zenuwen
Zowel bij hersenen als bij ruggenmerg is een licht- en donkerdeel te onderscheiden:
- Donkere deel is van grijze stof en komt van de cellichamen van miljarden neuronen
- Lichte deel is van witte stof en komt van myeline, een witgele vetachtige stof
Endotheelcellen van haarvaten in de hersens zitten strak tegen elkaar door tight junctiuons. Om de
haarvaten heen liggen uitlopers van astrocyten, dit zijn gliacellen (steuncellen met veel uitlopers).
Samen vormen ze de bloed-hersenbarrière die selectief stoffen doorlaat.
De grote hersenen nemen het grootste deel in van de hersenmassa, ze bestaan uit 2 helften die
verbonden is met de hersenbalk. De neuronen geven informatie aan elkaar door en dit gebeurd in
het grijze deel, de hersenschors. Ook regelt het: redeneren, je wil, bewustzijn, geheugen en emoties.
Ze ontwikkelen motorprogramma’s die mogelijk maken om gecoördineerd handelingen uit te voeren.
Informatie gaat vanuit de zintuigen in de vorm van impulsen via hersenneuronen naar de sensorisch
centra. In het primaire gehoorcentrum komen impulsen binnen en vind bewustwording plaats.
Door te koppelen aan geheugeninformatie in secundaire gehoorcentrum kun je het interpreteren.
De primaire motorische schors, kleine gebieden met neuronen die allemaal een eigen groep spieren
aansturen, is verbonden met de secundaire motorische schors, die informatie bevat hoe je spieren
gecoördineerd kunnen bewegen.
Alle informatie uit je zintuigen, behalve geur gaat via de thalamus naar de hersenschors. Hij
selecteert welke impulsen naar de verschillende gebieden van de hersenschors gaat. Alcohol
stimuleert de vorming van dopamine, hiervan krijg je een ontspannen gevoel. GABA zorgt voor
slaperigheid en geheugenverlies
De hypothalamus is betrokken bij homeostase, onder andere door het aansturen van de hypofyse.
De hypothalamus bevat ook een thermostaat voor het regelen van lichaamstemperatuur en je
biologische klok.
, De kleine hersenen spelen een rol in het coördineren van bewegingen. Dit vind nauw plaats met de
grote hersenen, hersenstam en ruggenmerg.
Via de hersenstam gaat informatie naar grote en kleine hersenen en bestaat uit:
- De middenhersenenspelen o.a. een rol bij reflexen met betrekking tot zien en horen.
- De pons verbindt grote en kleine hersen ne en is een tussenstation tussen het evenwichtszintuig in
je middenoor en de kleine hersenen.
- Het verlengde merg is het overgangsgebied van je hersenen naar je ruggenmerg. Hier kruisen
zenuwbanen, waardoor linkerhersenhelft informatie doorgeeft naar rechter en spieren aanstuurt.
– Zwervende zenuw bevind zich niet in het hoofd of hals en maakt verbindingen met hart en longen.
De hersenstam gaat over in de ruggenmerg, dat het zenuwstelsel met het periorale zenuwstelsel
verbindt. Ligt in het wervelkanaal van het wervelkolom Uit het ruggenmerg ontspringen 31 paar
ruggenmergzenuwen, die zijn verbonden met skeletspieren een zintuigen. Zenuw vertakt in 2 delen:
- Aan de rugzijde zijn de uitlopers van de sensorische neuronen. Hier is een verdikking van
cellichamen bij elkaar: spinaal ganglion.
- Aan de buikzijde zijn de uitlopers van de motorische neuronen, impulsen vanuit ruggenmerg naar
spieren. Dit ligt in de grijze stof.
- Buiten ruggenmerg liggen grensstrengen, die vervoeren impulsen verder naar organen.
Een reflex is een reactie op een prikkel zonder bewustwording, ze beschermen je met snelle reacties.
Reflexen uit het gebied van je hoofs gaan via de hersenstam en de 12 hersenzenuwen. Een
reflexboog is een weg die zintuigen afleggen. Je hebt aangeleerde reflexen en aangeboren reflexen.
13.2
Het zenuwstelsel bestaat uit neuronen en gliacellen. Er zijn 10x meer gliacellen, want zij voeden,
steunen, beschermen en ruimen beschadigde neuronen op. Bepaalde gliacellen waaronder de cellen
van Schwann, maken isolerende myelineschede. Neuronen maken informatieoverdracht mogelijk en
bestaat uiteen cellichaam met een celkernen 2 type uitlopers: een of meer dendrieten, die die
impulsen van zintuigen naar het cellichaam voeren. En de afvoerende uitloper een axon, dat eindigt
in synapsen, dit zijn plaatsen waar de ene neuron info aan de andere neuron afgeeft via de speciale
tof: neurotransmitter.
Er zijn 3 type neuronen:
- Sensorische neuronen: Ontvangen impulsen van zintuigen en voeren die naar het CZS, de
cellichamen liggen voor het ruggenmerg bijeen in spinale ganglia en in de hersenen. Ze kunnen een
lange dendriet hebben en het axon is kort, van spinaal ganglion naar ruggenmerg.
- Schakelneuronen: Hebben niet allemaal myelineschede, ze schakelen impulsen uit het CZS door
- Motorische neuronen: Voeren impulsen naar spieren of via grensstreng naar kieren, hebben vaak
korte en sterke dendrieten en kunnen een lange axon hebben.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MatthijsWillemsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
