Ba1C1 Stoornissen in voeding,
metabolisme & hormonale
regulatie
WEEK 1
HC.1 Inleiding MDL
11 maart ‘20
Maag-darm kanaal
- Verteren en voort bewegen voedsel
o Met name door spieren, niet zo zeer door zwaartekracht
- Gemiddeld 1-3 dagen
Dunne darm
- 6 meter lang
Ontlasting bruin door gal
Maagbloeding
- Door maagzweer met arteriële bloeding
- Maagzweer door bacterie die maagslijmvlies samenstelling aanpast
HC.2&3 Anatomie van tractus digestivus
11 maart ‘20
Mond
- Labium superius en inferius (lippen
- Lingua= tong, frenulum linguae is dat ding onder je tong waar hij aan vast zit
- Palatum durum en molle
- Arcus palatoglossus en palatopharyngeus (2 keelbogen)
- Oropharynx: middeltste del pharynx
- Uvula: huig, spiertje hangt aan palatopharyngeus, kan mondholte dichtknijpen
- Functie
o Kauwen: kleinere brokken => groter oppervlakte
Kaakgewricht: onderkaak (mandibula) bewegen
Ramus mandibulairs is achterkant kaak
Beweging vanuit proc. Condylaris, knobbeltje op kaak,
komt naar voren bij bewegen naar beneden
Kauwspieren
M. pterygoideus lateralis (van pterygoïd naar
proc. Condylairs => kaak naar voren trekken
(centenbak)
M. temporalis: vanaf temporalis naar proc. Coronoideus (dichtdoen)
M. massater: vanaf jakbeen naar ramus mandibulairs (dichtdoen)
, M. pterygoideus medialis: pterichoïd naar binnenkan ramus
mandibularis => malen eten
Opendoen met zwartekracht en tongbeenspieren
Innervatie n. mandibulairs (3e tak van n. trigeminus)
o Mengen met speeksel en enzymen (1,5 speeksel per dag)
Speekselklieren
Glandula parotides (bij je oor)
o Via ductus parotideus over m. masseter door m. buccinator
bij bovenkaak naar binnen
o Innervatie n. glossopharyngeus
Glandula submandibularis
o Vrij mediaal tegen tongbodemspier aan
o Ductus submandibularis komt uit in caruncula sublingualis
(soort wratje), innervatie n. lingualis
Glandula sublingualis
o Meer tegen je onderkaak aan: allemaal kleine ducti die gelijk
in de mond uitkomen
o Innervatie n. lingualis (v. n. facialis)
o Tong (lingua/glossus)
Oraal/voorste deel 2/3 deel : voelen en smaak
Gevoel: n. lingualis (nu van n. trigeminus), smaak n. facialis
Achterste/pharyngeaal deel (1/3)
Alles door n. glossopharyngeus
Bewegen voedsel door mond
Intrinsieke tongspieren => krullen enzo
Extrinsieke tongspieren => beewgen van tong
Grootste deel innervatie door n. hypoglossus
o Hyoidale spieren
Suprahyoidale spieren: omhoog vanaf tongbeen
N. facialis, n. mandibulairs en cervicale
zenuwen C1
Infrahyoidale spieren: omlaag vanaf tongbeen:
cervicale zenuwen C1-C3
Pharynx
- Palatum molle sluit nasopharynx af bij slikken, epiglottis de
larynx en dan gaat het voedsel naar de laryngopahrynx
- Spieren
o Keelhefferspieren: m. stylopharyngeus en m. palatopahryngeus
M. salpingopharyngeus: zit aan buis v. Eustachius vast => drukverschillen
opheffen
o M. veli palatini tensor en levator : trekken palatum molle strak en omhoog =>
nasopharynx afgesloten
Oesophagus
- Functionele sphincters: bij pharynx, bronchiën, bij aorta en bij maag => om geen maaginhoud
naar boven te krijgen
, o Kapot => hiatus hernia
o Maagzuur tast slijmvlies oesophagus aan
Maag (intraperitoneaal)
- Linkerkant van je buik
- Eten komt binnen in de cardia, gekneed in corpus, opgeslagen in fundus, naar pars pylorica=
wachtkamer voor door pylorus richting duodenum
- Binnenkant heeft plicae gastricae = plooien voor kneden
- Binnenbocht = curvatura minor, buitenbocht = curvatura major
- 3 spierlagen
o Stratum longitudinale, stratum circulare en fibrae obliqae
Duodenum (retroperitoneaal)
- Niet bewegelijk
- Begin: pylorus
- C-vorm: pars superior (ampulla en bulbus), pars descendens, pars horizontalis, pars
ascendens => jejunum overgang bij lig. Van Treitz
- Plicae circulares goed te zien aan binnenkant en papilla duodeni major (komen ducti van
galblaas en pancreas in uit)
Jejunum en ileum (intraperitoneaal)
- Zit vast aan mesenterium, 4-5/6 meter lang
- Verschillen
o Jejunum meer nutriënten en gifstoffen, weinig water
o Jejunum meer plica circulares, ileum heeft lymfeknopen (Peyer’s patches)
o Jejunum meer lange vasa recta, ileum meer korte vertakkinkjes als boogjes
- Divertikel van Meckel = persisteren van verbinding ileum en navel
Colon
- Cecum = blinde darm en begin dikke darm (retroperitoneaal)
o Voedsel komt van ileum door valva ileocaecalis
o Heeft appendix vermiformis: hierkomen alle spierlagen als een soort knoopje bij
elkaar
- Colon ascendens
- Colon transversus (intraperitoneaal)
o Veel variatie in hoe hij bij mensen ligt
- Colon descendens (retroperitoneaal)
- Colon sigmoideum (intraperitoneaal)
- Rectum (retroperitoneaal)
o Geplooide, gespierde laag, kan wijder worden voor
opslag in ampulla recti
o Columnae en sinus anales: plooien om snel te
ontlasten
o Ontlasten: m. sphincter ani interieur (onvrijwillig),
m. sphincter ani externe en m. levator ani
(vrijwillig)
Aandrang ontstaat als de druk opbouwt
, - Verschil ileum: andere spierlaag en haestrae coli (compartimentjes maken) en veel dikker
Hepar/lever
- 4 lobi: dexter, sinister, caudatus en quadratus (zit naast
galblaas)
- Area nuda: plek op lever waar geen mesenterium over zit
- Voorzijde: lig. Falciforme: verbinding voorzijde
- Lig. Ters hepatis: verbinding met buikholte
- V. porta
Vesilica Biliaris/galblaas
- Opvangzakje voor gal, gemaakt in de lever
- Van lever naar d. choledochus als er te veel is stroomt het via
ductus cysticus naar de galblaas
- Via ductus choledochus naar duodenum
Pancreas/alvleesklier
Vascularisatie
- Truncus coeliacus
o A. gastrica sinistra : curvatuur minor (vormt anostemose met dextra)
o A. hepatica communis
A. gastrica dextra: curvatuur minor
A. gastroduodenale
A. gastro-omentalis dextra : onderkant curvatuur major
A. hepatica propria : naar lever
A. hepatica sinistra en dextra
o A. splenica/lienalis
A. gastro-omentalis sinistra: bovenkant curvatuur major (maakt anastomose)
- A. mesenterica superior
o Jejunum, ilieum, colon ascendens en deel transversum (maakt anastomose met
volgend deel)
- A. mesenterica inferior
o Colon transversum deel, descendens, sigmoid en rectum
- Venen
o V. porta
V. mesenterica superior
V. lienalis
V. mesenterica inferior
V. splenica
o Porto-cavale anastomoses : luikjes van v. porta naar v. cava
Bij darmen, rectum en oesophagus (lijkt tot bloed in slokdarm)
Symptoom acuut lever falen
Embryologie
- Begint met een alles voor elkaar, de boel draait en het mesenterium draait mee
o Holle ruimte ontstaat = bursa omentalis
Door omentum minus, majus of onder colon door