Samenvatting
Samenvatting 2a2 oncologie
- Vak
- Thema 2A1
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Alle nuttige info van de colleges, VO's en ZO's
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Ba2A1 – Oncologie 1WEEK 1
HC.1 Begrippenschema kanker
27 augustus ‘20
Feiten
- Life-time risk: 1/3 krijgt het (no to major impact)
- 2/3 van de patiënten overlijdt aan de gevolgen van uitzaaiingen
- Incidentie is verdubbeld de laatste 30 jaar
Exemplarische ziektebeelden
- Coloncarcinoom
o Behandeling: chemo, moleculaire inzichten leiden tot toegespitste behandelingen
(veel subgroepen)
o Kan erfelijk zijn
o Incidentie in 2014 ineens omhoog door introductie bevolkingsonderzoek
o Etiologie: merendeel ‘domme pecht’ dat ze het krijgen
Deel familiair/erfelijk (Lynch, FAP)
Nurture: voeding/vezels?
o Ontstaan meestal uit poliep
- Mammacarcinoom
o Behandeling: chemo, (anti)hormonale therapie, celcyclus remmers, DNA mismatch
repair
o Is erfelijk maar grote factor verschilt
o Incidentie neemt toe
o Voorstadium is DCIS (ductaal carcinoom in situ) (te vinden)
Daarvoor de screening
o Symptomen: zien, voelen
o Etiologie: 80% sporadisch, omgeving/erfelijkheid (kan leiden tot gespecialiseerde
behandeling)
o Triple diagnostiek
Voelen, fotograferen (mammografie/MRI of CT), prikken (punctie)
Volgorde verschilt (BVO eerst foto, symptomatisch eerst palpatie)
o Kernbegrippen
Prognostisch waarde marker: waarde van receptor etc voor het natuurlijke
belang
Predictief waarde: voorspelling kans op succces of falen behandeling
Positief: beter uitkomst hiermee, negatief: slechtere uitkomst hiermee
waarschijnlijk
- Niet-kleincellig longcarcinoom
o Geen-erfelijkheid
o Roken uiteraard grote risicofactor
o Behandeling: chemo vaak icm immunotherapie, moleculaire behandelingen
o Incidentie neemt iets toe en gemiddelde overleving neemt toe
, o
- Leukemie en lymfomen
HC.2 De geschiedenis van oncologie
27 augustus 2020
ALL: acute lymfatische leukemie (kinderkanker)
Ontwikkeling behandeling kanker
- Lokaal: chirugie/radiotherapie
- Systemisch: chemo/immunotherapie
- Farber heeft veel onderzoek gedaan met toxische middelen
Onacceptabele toxiciteit, resistentie, hielp weinig, infiltratie leukemie in
hersenen
o Mosterdgas vernietigde beenmerg (=> zou t helpen bij ALL?)
o 25 jarige zoektocht
o Fase 1: ontdekking ‘anti-kanker drugs’
Allemaal toevalstreffers
o Fase 3: doorbraak
Eerste orde kinetiek: geneesmiddelen elimineren bepaald percentage
kankercellen
Bij remissie dosering verhogen (=> wel nog maar vergiftigen)
Tegen infiltratie in hersenen radiotherapie hersenen
Genezing van 0,07% naar 50%
- Nixons War on Cancer: heel veel funding naar kanker instituten
o Onderzoek naar solide tumoren
o Reageren vaak slecht op chemotherapie, dus gingen ze toen maar nog meer gif erin
gooien
Mislukking: toename kanker-gerelateerde doden
Door nadruk op individuele therapie ipv. Preventie
- Discussiepunten
o ALL: jonge kinderen
o Gevolgen medisch denken
Oorlog/vijand uitroeien
o Vermenging onderzoek en behandeling
Patiënt=proefpersoon, behandelaar=onderzoeker
Zeer schadelijke middelen met onzekere uitkomst
o Curatie vs. Preventie (geld, politieke keuzes)
Ontwikkeling patiëntervaringen
- Grootmoeder: stilte rond kanker: zouden patiënten de waarheid moeten weten?
- Moeder: radicale mastectomie met radiotherapie => zeer verminkende operatie
o Na 1970 afname van radicale mastectomie door feministische en patiëntenbeweging
o Patiënt krijg maar weinig informatie (het was noodzakelijk, verder geen brochures
over gevolgen etc)
, - Mevrouw Baines zelf: verwijdering gezwel en okseltoilet, chemo- en radiotherapie en
tamoxifen voorgeschreven
o Ook in trial opgenomen
o Nu als ziekte voor patiënt meer een proces (ipv. Gebeurtenis), chronisch (ipv. Acuut)
en systemisch (ipv locaal)
Moeilijker om zomaar terug te keren naar het gewone leven
- Toegenomen zichtbaarheid in medisch/sociaal/cultureel en historisch concept
HC.3 Algemene klinische introductie van kanker(zorg)
27 augustus ‘20
Volksziekte kanker
- Incidentie (diagnoses) en prevalentie (totaal aantal patiënten met diagnose die leven) nemen
toe
- Veel emotie mee gemoeid: alles op social media en gedeeld
- Heel veel nieuwe middelen => behandelkosten nemen toe => hogere zorgpremie
Diagnose en stadiëring
- Aantal uitzaaiingen, stadium of locatie los is niet bepalend voor prognose (gaat om combi)
- Stadium bepaalt wel je beleid (cure or no cure)
- Maar het gaat om de patiënt!
Kankerzorg
- Meest relevant: de conditie (op schaal 0-100) onder 60% is zorg zeer belangrijk
- Statisch significant betekent lang niet altijd klinische relevantie
- Waarde behandeling= voordeel / (kosten+toxiciteit)
- Oude chemo is goedkoop en nog steeds relevant
o Wel echter veel bijwerkingen (kort/lange termijn) soms lethaal
HC.4 Acute leukemie
27 augustus ‘20
Acute Myeloide Leukemie (AML)
- Toegenomen celdeling met onvoldoende normale uitrijping
- Presentatie met klachten en symptomen
o Ontstaan door verdringen normale bloedaanmaak, toename witte bloedcellen, extra
medullaire lokalisatie en vrijkomen toxische stoffen
o Verdringen normale bloedaanmaak
Bleek=> moeheid, dyspnoe, POB door anemie
Petechiën=> bloedingsneiging door trombopenie
Koorts => infecties => neutropenie (te weinig functionerende neutrofielen)
o Toename witte bloedcellen
Dyspnoe, hoofdpijn, gezwollen tandvlees, hepatomegalie, vergrote klieren
Door extramedulaire lokalisatie => duidt op hyperleukocytose
- Diagnose en prognose dmv anamnese, LO en AO
o AO
Bloed : Hb, Trombo, leuko en neutro
Blasten in bloed duiden op acute leukemie
, Vaak pancytopenie (verlaagd alles)
Beenmerg: in lab gekeken naar cyto-morfologie, immunologie, moleculaire
diagnostiek, cytogenetica
Lijkt op bloed dat je dan uitstrijkt
Lymfklieren/milt/lever
- Behandeling
o Chemo-/immunotherapie afhankelijk van doel
Intensieve chemotherapie icm targeted therapy met ziekenhuis opname
Daarna of nog meer chemo of stamceltransplantatie
o Klachtenbestrijding, levensverlenging of genezing
- Onderscheid AML en ALL (acute lymfatische leukemie)
o AML: myeloïde progenitor cell, expressive van MPO, Auerse staven, vaker bij
volwassenen
o ALL: lymfoïd progenitor cell, hoog risico op uitzaaiing richting CZS, vaker bij kinderen,
sterke expressie van TdT
- Inversie 16: deel chromosoom draait in zichzelf waardoor genen kunnen fuseren (gevonden
dmv. cytogenetica)
o Leidt tot afwijkende eosinofiele granulocyten onder microscoop
o Kans op remissie is 90% maar recidief kans is 30%
o Prognose afhankelijk van leeftijd
HC.5 Bloedproliferatie, differentiatie en verstoring bij kanker
28 augustus ‘20
Bloedcellen
- Bloedcelvorming in beenmerg
- Ontwikkeling van lymfatische cellen in lymfeklieren (B en T) en thymus (T lymfocyten)
Bloedcelvorming en stamcellen
- Alles ontstaat uit pluripotente stamcel
o Aanwezigheid van onrijpe myeloïde cellen, lymfoïde cellen in bloed is een sterke
aanwijzing voor leukemie
o Hoog delingspotentieel (er zijn er niet veel, maar ze sterven niet uit en delen relatief
weinig)
o Nakomelingen zijn progenitor cellen en die kunnen gigantisch veel delen
o Uitgedifferentieerde cel is unipotent
o Eigenschappen: zelfvermeerdering, pluripotentie, hoge delingspotentie, lage
delingsfrequentie, relatief ongevoelig voor genotoxische stoffen, verantwoordeling
voor lange termijn herstel van beenmerg en bloedcelvorming
- Eigenschappen voorlopercellen
o Geen/berperkt vermogen tot zelfvermeerdering, beperkt in ontwikkeling tot
bloedceldifferentiatie, hoge delingsfrequentie, weinig potentie, gevoelig voor
genotoxische invloeden
Stamcellen en therapie
- Voor beenmergherstel bij hematopoietische ziekten vaak van een donor
- Bij patiënten mete zware chemotherapie: autologe transplantatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper derondeanna. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen