Samenvatting
Samenvatting colleges ouderenpsychologie (2021/2022)
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Samenvatting van alle colleges van ouderenpsychologie (+ extra colleges die als huiswerk gegeven werden).
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
E-learning: Mensgerichte zorg en eigen regieMensgerichte zorg: Zorg waarin wensen en mogelijkheden van cliënt centraal staan.
Verschil mensgerichte zorg voor mensen met en zonder dementie: Bij mensen met dementie raakt
het zelfbeeld (deels) verloren en zij kunnen vaak niet (duidelijk) meer aangeven wat hun wensen zijn.
Hierbij is het belangrijk om gebruik te maken van naasten, om zorg te personaliseren (denk bv aan
dagbesteding). Daarnaast is het belangrijk om je aan te passen aan de leefwereld.
College 1: Beeldvorming
Disengagement theorie (ouder worden 60 jaar geleden): goed ouder worden is:
1. Zich langzaam terugtrekken uit samenleving en het leven
2. Als een natuurlijke reactie op verminderde vitaliteit en
3. Het naderende levenseinde
Het is een harmonisch stervensproces. Volgens de lecturer is goed ouder worden geen harmonisch
stervensproces, maar een leven lang leven. In jaren 60 waren er veel minder mogelijkheden, ze
“moesten” zich ook wel terugtrekken.
Activity theorie (goed ouder worden nu): proces waarbij mensen willen blijven deelnemen aan het
leven en de samenleving.
De ouderen van nu, nieuwe levensfase toegevoegd → De derde levensfase. Deze loopt van je
pensioen totdat kwetsbaarheid dominant wordt en je weinig autonomie meer hebt. Je krijgt het niet
cadeau. Als je niets doet, kom je makkelijk in de negatieve spiraal.
Twee factoren die ouderenparticipatie in de samenleving tegengaan:
1. Het vooroordeel over ouderen in de samenleving: negatief
2. Hoe ouderen zelf met hun ouder worden omgaan
(Voor)oordeel over ouderen:
- Zwak, ziek en hulpbehoevend
- Eenzaam, depressief, angstig en dement
- Ouderdom betekent achteruitgang en verval
- Ouderenzorg is loden last voor de samenleving, zowel financieel als door tekort
zorgpersoneel
- Enige positieve punt: ze zijn aardig
Gevolg: weinig aantrekkelijke mogelijkheden voor actieve deelname van ouderen in de samenleving.
Ouderen internaliseren dit negatieve stereotype beeld, wat een negatieve invloed heeft op hun
welbevinden en gezondheid.
Generatiepact tussen jong en oud:
- Ouderen vinden dat ze niets meer hoeven
- Samenleving vindt dat ouderen niets meer kunnen.
Zingeving: kunst van goed ouder worden is:
- Dingen in je leven zin geven en een doel stellen,
- Dat belangrijk genoeg vinden om er energie in te steken,
- Dat ook daadwerkelijk doen en
- Je niet bij de eerste tegenslag uit het veld laten staan
Het kost dus ook moeite.
Taak van gerontoloog: met de cliënt zoeken naar kleine alledaagse doelen die proberen te
verwoorden en een plaats te geven in het leven van de cliënt.
Modellen speciaal voor ouderen:
- Positieve psychologie: ambities aanpassen aan mogelijkheden, uitgaan van wat je nog kan.
- SOC model: compenseren van je achteruitgang.
Life review (Butler):
- Is een universele en natuurlijke menselijke behoefte om in laatste levensfase het leven te
evalueren en een balans op te maken.
- Uitgelokt door het naderende levenseinde.
, - Een voorwaarde om succesvol ouder te worden.
College 2: Ouder worden, ouderenzorg en sociale
aspecten
Wetenschap in praktijk voor mensgerichte ouderenzorg:
1. Praktijkvraag
2. Promotieonderzoek
3. Praktijk vertaling
4. Implementatie
5. Nieuw promotieonderzoek
Wereldwijd leeftijd en gezondheid: Alle landen staan voor de uitdaging om hun zorg- en sociale
systeem klaar te maken voor de steeds sneller gaande vergrijzing.
Leeftijdsdiscriminatie: via stereotypen en vooroordelen. Kan naar jezelf, of naar een ander.
Wat is belangrijk voor ouderen:
- Onafhankelijkheid
- Gehoord en gezien worden
- Sociale relaties
- Gezondheid
Gezondheid: toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn en niet alleen de
afwezigheid van aandoening of handicap (WHO)
Positieve gezondheid: vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht
van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven.
Kenmerken mensgerichte ouderenzorg:
- Ken de persoon
- Herken en accepteer de realiteit van de zorgontvanger
- Zoek naar zinvolle bezigheden, participatie
- Zorgzame relaties gekenmerkt door erkenning en vertrouwen
- Ondersteunende omgeving, formele en informele netwerk
- Regelmatig evalueren en aanpassen.
Sociale relaties zijn van levensbelang (basale menselijke behoefte). Heeft effect op gezondheid,
welzijn en onafhankelijkheid.
Sociale isolatie is geen eenzaamheid. Sociale isolatie:
- Meer objectief
- Geen of een heel klein aantal betekenisvolle relaties: heel beperkt netwerk.
- Geen vangnet → proberen alles zelf uit te zoeken, waardoor eerder crisissituaties ontstaan
(worden minder gewezen op dat zij hulp nodig hebben)
Eenzaamheid:
- Subjectief
Onplezierig of ontoelaatbaar ervaren discrepantie tussen gerealiseerde en gewenste relaties
- Verschil tussen emotionele (iemand waar je je verhaal kwijt kan) en sociale (bij een groep
horen) eenzaamheid.
Interventies:
- Effectiviteit is lastig vast te stellen.
- Aansluiten op behoeften: is er sprake van sociale behoefte, of emotionele?
- Beroep doen op kwaliteiten
Netwerkverandering, uitdagingen;
- Omgaan met ziekte of overlijden van de partner
- Veranderende relatie met (klein)kinderen vormgeven
- Verdriet om het verlies van mensen die zij al zo lang kennen
- Stress en afhankelijkheid als zorgverleners het netwerk betreden.
Dynamiek:
, - Bewust van netwerk verandering
- Verrast als het zich voordoet
- Acceptatie en aanpassing: even tijd voor nodig, maar lukt meestal wel.
College 3: Cognitie: Leven met dementie in de VVT
Informele zorg = mantelzorg + vrijwilligerswerk.
Mantelzorg: zorg in brede betekenis, niet als beroep. Omdat iemand hulpbehoevend is. Door iemand
uit diens directe omgeving. Mantelzorg vloeit voort uit sociale relaties, je rolt er als vanzelfsprekend in.
Afhankelijk van het ziektebeeld neemt het geleidelijk toe. Mantelzorgers zijn steeds belangrijker door
het overheidsbeleid en vergrijzing.
3 Fasen mantelzorgproces:
1. Roladaptatie
2. Roluitvoering
3. Uit handen geven
Interventies:
- Informatie geven
- Vaardigheden aanleren
- Steunsysteem versterken
Psychologische interventies: psychoeducatie, psychotherapie en ondersteuningsgroepen.
Gecombineerde interventies zijn het meest succesvol.
GOED omgaan met dementie:
- Geruststellen: praat op kalme toon, stel jezelf voor, spreek niet tegen en praat mee.
- Oogcontact: controleer of je begrepen wordt. Gebruik korte zinnen. Stel één vraag per keer
en geef iemand de tijd om te reageren.
- Even meedenken: vraag of je mag helpen. Betrek de persoon bij de oplossing en leef mee
met de ideeën en wensen. Zeg wat je gaat doen.
- Dankjewel: sluit het gesprek positief af.
Diagnose dementie als er cognitieve of gedragsmatige symptomen zijn die:
- Interfereren met het beroepsmatige of dagelijkse functioneren
- Duidelijk afgenomen zijn in vergelijking met voorgaand functioneren
- Niet verklaard kunnen worden door een delier of psychiatrische aandoening
- Minimaal 2 domeinen betreffen (geheugen; executieve functies; visuospatiële functies;
taalfuncties; persoonlijkheid en gedrag)
Psychologische behoeften van mensen met dementie:
1. Liefdevolle aandacht en respect (love)
2. Veiligheid en vertrouwdheid (attachment)
3. Troost en steun (comfort)
4. Sociale inclusie: erbij horen (inclusion)
5. Participatie en iets om handen hebben (occupation)
6. Behoud van identiteit en zelfwaardering (identity)
Sociale contacten:
- Algemeen: van levensbelang, verbonden en sociaal vangnet.
- Dementie: sociale behoeften en mogelijkheden, dynamiek tussen partners en veranderingen
in het gebruik van technologie.
Sociale contacten en mogelijkheden: mensen met dementie hebben vaak een kleiner netwerk (door
overlijden familie, vrienden en bekenden en door dementie), maar behoefte aan een praatje blijft
(Geen zware onderwerpen, liefst spontaan op straat/supermarkt). Problemen met communiceren:
- Naam kennen
- Gesprekslijn vasthouden
- Op woorden komen
- Tijd nodig om te verwerken wat er is gezegd.
- Herinnering aan wat er gebeurt is
Reactie op problemen:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Kp2022. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen