Thema 13 je lijf, je leven
§13.1 je lichaam, dat ben jij
De Pakistaans-Britse schrijver onderzoekt het belang van het lichaam voor de zelfperceptie
en wat het met je doet om een bepaald lichaam te hebben, in hoeverre bepaalt dat wie je
bent?
Je hersenen sturen het beeld dat jij van je lichaam hebt aan, daardoor weet je hoeveel
ruimte je inneemt en waar je jouw voeten neer moet zetten. Bij mensen met Body Integrity
Identity Disorder klopt dit beeld niet, zij willen bijvoorbeeld dat hun been geamputeerd
wordt.
Sekse: de biologische kenmerken van mannen en vrouwen.
Gender: het gedrag en de identiteit die we toekennen aan een geslacht.
Identiteit: het beeld dat iemand van zichzelf heeft. Je nationaliteit, huidskleur,
geloofsovertuiging etc. Vormen je identiteit.
Worden we als jongen/meisje geboren of worden we zo opgevoed?
Hersenonderzoeker Dick Swaab zegt dat de identiteit van man/vrouw al voor de geboorte in
onze hersenen is vastgelegd. Na de bevruchting gaan de hersenen zich differentiëren tot
mannen- of vrouwenhersenen. Feminist Simone de Beauvoir schreef dat je niet als vrouw
wordt geboren maar zo wordt gemaakt. Filosofe Judith Butler schreef dat gender en sekse
niet zomaar gegeven is, volgens haar worden mensen door herhaaldelijke handelingen zo
gevormd. Genderwetenschappers zijn daar kritisch over, want kan het niet zijn dat de
omgeving een grote rol speelt bij het vormen van de identiteit? Het wordt pas een probleem
als iemand zich geen man en geen vrouw voelt, dat heet genderdysforie. Vaak willen ze dan
het andere geslacht zijn en soms ook medisch zo laten veranderen. Wetenschappers pleiten
niet voor 2 hokjes maar voor een lijn waarop je aan kan kruisen in hoeverre je man of vrouw
voelt.
§13.2 mooi en lelijk
Neurowetenschappers Ingrid Olsen en Christy Marshuetz onderzochten hoelang het duurt
voordat je weet of je iemand aantrekkelijk vindt. Ze kwamen er op uit dat als je iemand
0,013 seconde een plaatje laat zien, ze al een oordeel hebben. Maar uiterlijk heeft soms ook
een nadeel, minder knappe mensen hebben dan een achterstand bij bijvoorbeeld
sollicitatiegespreken. Leid dit niet af van de inhoud? Kan je je daardoor in iemand vergissen?
Altijd is schoonheid al iets belangrijks geweest. Eris, een Griekse godin, was niet uitgenodigd
op een bruiloft. Toen gooide zijn als wraak een gouden appel in het midden, daar stond op
'voor de mooiste'. God Zeus wist niet wie hij moest kiezen, dus toen moest Paris beslissen.
Zij moest kiezen uit Hera, Athene en Aphrodite. Ze koos Aphrodite ---> Trojaanse oorlog.
Maak je keuzes om jezelf mooier te maken zelf of laat je je beïnvloeden? Wat mooi en knap
is veranderd met de tijd. Vroeger was een witte huid mooi en nu juist een gebruinde huid. In
India willen bijvoorbeeld ook veel mensen een blanke huid en in China laten vrouwen hun
ogen vergroten. Er kunnen ook culturele opvattingen achter zitten. Vaak laten mensen hun
, lichaam veranderen om mooier te zijn en aan de norm te voldoen. Tegenwoordig is het
gebruik van botox steeds normaler en ligt er meer nadruk op het uiterlijk.
Cosmetische chirurgie: iets vanuit esthetisch (voor schoonheid) of functioneel oogpunt laten
veranderen aan je lichaam. Bij 14% gaat het om mooier maken (vooral botox en fillers).
Reconstructieve chirurgie: een patiënt wordt geholpen aan een aangeboren afwijking of aan
de gevolgen van een ongeluk of ziekte.
Wat is dan lelijk? Veel mensen houden van symmetrie en wat daarvan afwijkt is dus lelijker.
Ouderdom en overgewicht zijn dingen om te voorkomen of uit te stellen. Maar wat dan als
je niet gemiddeld bent en er anders uit ziet? Toch maakt de variatie iemand juist
interessant. Vaak worden mensen die niet onzeker zijn over hun uiterlijk en lekker in hun vel
zitten, aantrekkelijker gevonden.
Aparna zegt dat veel blanke in India meer succes hebben dan zwarte mensen.
Lindy West zegt dat het perfecte lichaam een leugen is en dat je jezelf moet accepteren.
Lizzie Velasquez is de lelijkste vrouw ter wereld en probeert positief te zijn.
§13.3 bedekken en onthullen
De kleding die je draagt, straalt uit wie je bent. Daarom mogen bedrijven ook eisen stellen
aan de kleding die personeel draagt, voor praktische redenen of voor het imago. Zo was er
ook een vrouw ontslagen omdat ze geen hakken droeg naar haar werk. Wat voor kleding je
koopt hangt af van wat je mooi vindt maar ook wat de mode is, in welk land je woont en in
welke cultuur je leeft. Verschillende godsdiensten en kleding:
- Eerst droegen mensen op zondag ook vaak 'zondagse kleding', nu is dat vaak niet
meer. Wel moeten de schouders en bovenbenen bedekt zijn en sommige vrouwen
dragen klederdracht. In het dagelijks leven hebben de meeste christenen geen
kledingvoorschriften.
- In sommige Islamitische landen dragen veel mensen kleding volgens bepaalde regels:
grotendeels van het lichaam moet bedekt zijn (boerka, niqaab en chador (gewaad
dat het lichaam bedekt), hoofddoek) en sommige mannen moeten een baard of lang
gewaad dragen.
- Joodse mannen dragen een keppeltje, maar vaak alleen bij diensten of op de sabbat.
Sommige joodse vrouwen, orthodox-joodse, dragen vanaf hun huwelijk een
hoofddoek of sjeitel (pruik) om hun haar te bedekken. Die mannen dragen een hoed
genaamd sjtreimel en tijdens het ochtendgebed een talliet (mantel)
Professor Annelies Moors deed onderzoek waarom moslima's een niqaab dragen. De
antwoorden: ze hadden er zelf voor gekozen, de laatste fase van de bekering, vriendinnen
doen het ook, als verzet tegen de samenleving en andere vinden het gewoon mooi.
Sara Achahchah is een modieuze moslima. Ze zegt dat ze haar lichaam bedekt voor God
maar dat het niet alleen zo straks enzovoort hoeft te zijn. Daar krijg ze likes door maar ook
veel kritiek.