Verbintenis: rechtsbetrekking tussen degene die een prestatie schuldig is en degene die daarop
recht heeft.
Vermogen bestaan uit:
- Actief-vermogensbestanddelen z.a. de zaken en vermogensrechten
- Passief-vermogensbestanddelen z.a. schulden (het terugbetalen van een geleende
geldsom, het teruggeven van een geleende zaak, het betalen van de huur enz.)
§ 16.2 Verbintenissenrecht; beginselen en kernbegrippen
Kernvraag in het verbintenissenrecht: wie is tot wat verplicht?
Aantal beginselen van belang bij beantwoording:
1. Beginsel dat men zijn toezegging en/of afspraken moet nakomen. Bij het negeren van
deze regel, zou het maatschappelijk leven ernstig ontwricht worden.
2. Beginsel dat een gerechtvaardigd vertrouwen op een bepaald gedrag van een ander
door die ander niet mag worden beschaamd, met name niet als dat vertrouwen is
gebaseerd op wat een ander op een bepaald moment zegt of lijkt te willen. Dit beginsel
is richtinggevend bij overeenkomsten.
3. Beginsel dat mensen in al hun doen en laten een zekere mate van zorgvuldigheid
moeten betrachten, gevaar moeten voorkomen en met name rekening moeten houden
met de gerechtvaardigde belangen van anderen.
Kernbegrippen in het verbintenissenrecht: ‘goede trouw’, ‘redelijkheid en billijkheid’ en
‘maatschappelijke zorgvuldigheid’.
§ 16.3 Verbintenissenrecht en maatschappelijk verkeer
Daarnaast staan de vele gevallen uit het leven van alle dag waarin niet de algemene norm, die
eist dat met andermans belangen moet worden gerekend, centraal staat maar juist een
concrete prestatie van een bepaalde ander wordt verwacht.
§ 16.4 Verwachtingen en verbintenissen
Wanneer is nu sprake van een gerechtvaardigde verwachting?
Aan verwachtingen van sociale/ morele aard worden door het recht op zich geen juridische
gevolgen gebonden vb. de belofte elkaar te trouwen, afspraak om iemand op te bellen enz.
3 mogelijkheden voor het kwalificeren van toezeggingen of afspraken:
1. Er is sprake van een verplichting van louter sociale/ morele aard
2. Er is een volwaardige juridische of afdwingbare verplichting ontstaan
, 3. Er is sprake van een natuurlijke verbintenis (niet afdwingbaar)
Er moet geoordeeld worden op basis van concrete feiten in een concrete situatie aan de hand
van het objectieve recht.
§ 16.5 Juridische bescherming van verwachtingen
De meest voor hand liggende juridische bescherming is de toekenning van een
vorderingsrecht.
Voorwaarde daarvoor is wel dat de verwachting betrekking heeft op een concrete en duidelijk
bepaalbare prestatie van een ander.
Prestatie moet ruim worden opgevat. Hieronder valt niet alleen het geven, maar ook een doen
en een nalaten.
Het recht kan in beginsel slechts tegenover één andere persoon worden ingeroepen. (relatief/
persoonlijk recht) Het rust niet op een goed, maar op een prestatie.
§ 16.6 De verbintenis als rechtsbetrekking en de wet
Het samenstel van vorderingsrecht en prestatieplicht vormt een rechtsbetrekking.
In BW staat dat alle verbintenissen ontstaan, of uit overeenkomst, of uit de wet.
De wetgever is onduidelijk geweest wat een verbintenis is. 2 andere mogelijkheden om kennis
te verwerven (memorie van toelichting van de wetgever op een wet en jurisprudentie
rechterlijke instanties)
§ 16.7 De verbintenis en de wetgever
Uit de memorie van toelichting zijn er wel aanwijzingen waaraan bij een verbintenis moet
worden gedacht. Een vereiste dat een subjectief vorderingsrecht bestaat, maar dat er daarmee
een corresponderende rechtsplicht bestaat.
§ 16.8 Verbintenis en rechtsplicht
Het is de taak van de wetgever dat mensen aan hun plichten nakomen. Welke betekenis aan
de term verbintenis moet worden gegeven (rechtsbetrekking of rechtsplicht) zal bijna altijd
zonder problemen kunnen worden afgeleid uit de context van de bepalingen die over de
verbintenis spreken.
§ 16.9 Onderscheiding van rechtsplichten
Het begrip verbintenis kan 2 betekenissen hebben:
1. De klassieke betekenis van rechtsbetrekking tussen 2 personen waarbij 1 persoon een
subjectief recht heeft op een prestatie terwijl daartegenover een rechtsplicht van een
ander staat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sadhanaD. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.