Historisch overzicht:
Wat is victimologie: de leer van het slachtofferschap (van criminaliteit)
Drie soorten victimologisch onderzoek:
• Gericht op slachtoffers van criminaliteit (specifieke definitie)
• Gericht op alle slachtoffers (algemene of brede definitie) (natuurrampen, ongelukken etc.)
• Gericht op slachtoffers van internationale conflicten (hoorcollege 6; internationaal
perspectief) - Garkawe (2004)
Verdere definities:
• Direct en indirect slachtofferschap (familieleden, andere betrokkenen)
• Secundaire victimisatie (opnieuw slachtoffer worden, door behandeling die komt door
delict; victim blaming)
De oorsprong: Benjamin Mendelsohn & Hans von Hentig verklaren slachtofferschap
victim blaming en victim precipitation (wisselwerking tussen dader en slachtoffer in delict;
beide rol) vonden dat slachtoffers altijd iets doen om het delict te laten gebeuren: rol in
het delict.
Invloed feminisme: focus van rol van het slachtoffer verschoof naar de gevolgen
1980 – opname PTSS in de DSM
Wet Terwee – vorderen schadevergoeding voor slachtoffers
Naam van victim precipitation naar victim blaming krijgt een slecht imago
In de jaren 70, 80 en 90: Van micro naar macro
Nationale slachtofferenquêtes:
• Doel: zicht krijgen op het dark number
• Informatie over slachtoffers: sociaal-demografische kenmerken, sociale aspecten rondom
het delict (bijv. relatie slachtoffer-dader, gedrag, setting), geografische spreiding van
slachtofferschap.
➢ Slachtoffermonitor (WODC)
➢ Slachtoffer monitor mensenhandel
➢ Victims in Modern Society (FSH/CentERdata)
International crime victim survey (1989-2008)
- 13 tot 80 verschillende landen; is slachtofferschap nou hetzelfde in alle landen?
Opbrengsten:
De risicofactoren voor slachtofferschap zijn (bijna hetzelfde in alle landen):
Jongeren en jongvolwassenen
Wonend in een grote stad
Niet getrouwd
,Met een sociale drukke levensstijl
Hoog opleidingsniveau (meer inkomen)
- Het idee/beeldvorming van stereotype slachtoffer veranderd: ideal victim theory (we
denken meestal aan oude vrouwtjes, jonge kinderen etc.)
Focus op hulpverlening (hulp aan slachtoffers; bv. Slachtofferhulp NL)
Vele jaren na oproep Mendelsohn
1986 - UN Declaration of Basic Principles of Justice for Victims of Crime an Abuse of Power.
Ook wel ’Charter of Rights or Victisms’ of ‘Bill or Rights’ (bepaalde rechten voor slachtoffers
in rechtelijk stelsel)
2001 – European Community Framework Decision on victims in criminal justice (bv.
Spreekrecht, informatie recht)
Meer beleidsmatig en politiek georiënteerd (hoorcollege 5)
• Slachtofferrechten
• Spreekrecht (Victim impact statement – VIS)
• Compensatie
• Restitutie (bv. Kindertoeslag affaire, staat niet in verhouding tot leed)
• Slachtoffer-dader mediation of herstelrecht
• Slachtofferhulp
• Erkenning
Belang van valorisatie (= vertalen van wetenschappelijke resultaten naar de praktijk)
Waarom blijven slachtoffers van
huiselijk geweld in die situatie
,Klassieke theorieën (relatie tussen daders en slachtoffers) (in begin geen empirische
onderbouwing)
Von hentig – slachtoffertypologie (1948)
13 type slachtoffers onderverdeeld in 3 categorieën of klasse
1. Het algemene slachtoffer the ideal victim (Christie, 1986) = daadwerkelijk
onschuldig, geen rol in het delict
2. Psychologisch slachtoffer
a. Wanton victim = eenzaam slachtoffer; depressief; daar vanuit delict uitlokken
b. Acquisitive victim = opzoek naar verbale confrontatie
c. Tormentor = iemand die fysiek uitdaagt; eerste klap uitdelen; agressie
problemen
3. Activating sufferer class mensen die het opzoeken en benadrukken dat ze lijden
onder delict
Mendelsohn’s theory of victimisation (1956)
1. The completely innocent victim (bewusteloos tijdens delict of kinderen)
2. The victim with minor guilt (vrouwen en mensen die zelf ongeluk veroorzaken)
3. The victim who is as guilty as the offender (gelijk aandeel in delict, zelf ook delinquent
gedrag)
4. The victim more guilty than the offender (verbale uitlokking)
5. The most guilty victim (fysieke uitlokking)
6. The imaginary victim (mensen die denken dat ze slachtoffer zijn, maar zijn ze niet;
psychische problematiek)
Schafer: verantwoordelijkheid van delict en oplossing van criminaliteit ligt bij het slachtoffer
(victim precipitation/blaming)
Marvin wolfgang: eerste die wetenschappelijk ging onderbouwen: victim precipitation
- Er is altijd een bepaalde vorm van verantwoordelijkheid/schuld bij slachtoffer te
liggen (alcohol of drugsgebruik bij moord, ruzie etc.)
, - Limitations study: kijkt alleen naar Philadelphia; beperkte groep; kijkt naar specifiek
delict; moord
Feminisme & RAT: macro; niet
alleen kenmerken slachtoffer
Radical victimology
Slachtofferschap
heeft ook invloed
op samenleving
Wat valt op:
Theorieën vanuit Criminologisch perspectief
Maar, er zijn ook veel andere theorieën vanuit andere disciplines:
• (Sociale) Psychologie – Hoe gaan we als samenleving om met slachtofferschap en hoe
reageren we op slachtoffers. Wat zijn de gevolgen van slachtofferschap?
• Juridisch perspectief – Wat is de behoefte van het slachtoffer en slachtofferrechten.
• Internationaal perspectief – Hoe gaan we om met slachtoffers van internationale conflicten
(onderdeel van de kritische victimologie).
• Communicatie en politiek perspectief – hoe worden slachtoffers gebruik/geframed in de
politiek en media
Victimologie: een sociale wetenschap? – artikel O’Connell (om een social science te worden,
moet er een generale theorie komen, moet victimisatie uitleggen en gevolgen en niet
gebaseerd zijn op bestaande literatuur)
Wanneer is er sprake van een wetenschap?
• Wetenschappelijke methodiek (hard-core definitie alleen RCT’s; experimenten).
• Wetenschappelijke theorie-ontwikkeling: alleen naar slachtoffer kijken
Hoe zit dit in de victimologie?
Limited: kan alleen slachtoffers bestuderen; dus niet echt random experimenten
Vind plaats op specifieke tijd en plaats; observatie moeilijk
Vaak ideeën van veel andere denkwijzen; psychologie, sociologie etc. dus moeilijk om op
zichzelf te staan
“Victimologie heeft maar een paar theorieën, weinig tot geen denkrichtingen en kan niet als
wetenschap op zichzelf bestaan”
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisavermeij5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.