1. Het begrip ‘staat’ toepassen;
2. De kenmerken van de democratische rechtsstaat toepassen en hun functie uitleggen;
3. Uitleggen waarom er spanning kan bestaan tussen democratie en rechtsstaat;
4. Het verschil tussen directe en indirecte democratie uitleggen;
5. Het verschil tussen een parlementair en presidentieel regeerstelsel uitleggen.
HC: Staat, rechtsstaat, democratie
Constitutioneel recht: fundamentele rechtsregelen m.b.t. instellingen van openbare
machtsuitoefening over burgers
Staatsrecht: fundamentele rechtsregels m.b.t. instellingen van openbare machtsuitoefening
over burgers in de staat
Staat:
Effectief gezag
o Bij wie ligt ultiem gezegd, of dient dit te liggen?
Bevolking
Territorium
o Territorium van Nederland: Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit Nederland,
Curaçao, Sint-Maarten en Aruba
- Publieke gezagsuitoefening is in beginsel eenzijdig
- Staat claimt het geweldsmonopolie
- In de EU: de staat is legitieme democratische rechtsstaat: Artikel 2 VEU
Vragen die voorheen binnen de staat speelden, spelen nu ook daarbuiten…
Wat voorheen buiten de staat speelde, speelt nu ook daarbinnen...
Vervlechting brengt normen (en feiten) van ‘buiten’ naar ‘binnen’ en andersom
Soevereiniteit: een staat is soeverein wanneer hij binnen zijn grondgebied het hoogste gezag
voert.
Homogeniteit: ‘De gemeenschap waarover gezag wordt uitgeoefend, heeft een
gemeenschappelijke cultuur en is een rechtsgemeenschap.’
Democratische rechtsstaat:
Democratie
o Regering door het volk (rechtstreekse democratie)
o Regering namens het volk (vertegenwoordigende democratie)
, o Verkiezingen en andere volksstemmingen
o Meerderheidsbesluitvorming
o Verantwoording
o Artikel 50 VEU: Een lidstaat kan overeenkomstig zijn grondwettelijke bepalingen
besluiten zich uit de Unie te trekken
o Representatieve democratie: Politieke mandatering & verantwoording in
presidentieel en parlementair stelsel
1. Bij presidentieel stelstel -> parlement en president rechtstreeks gekozen
-> juridisch geen verantwoording schuldig aan parlement
2. Bij parlementair stelsel -> alles gaat via parlement, vertrouwensbeginsel.
Ministers die niet meer het vertrouwen hebben van de Tweede Kamer,
moeten ontslag indienen.
Rechtsstaat
o Grondrechten
o Legaliteit -> uitoefening overheidsmacht over burgers moet grondslag hebben
in wet
o Machtenscheiding -> Trias politica: wetgever, bestuur, rechtspraak
o Rechtsbescherming door onafhankelijke rechtspraak: deel van
machtenscheiding
Democratie is geen rechtsstaat & rechtsstaat is geen democratie
Uitvoerende macht; Koning & ministers (art. 42 lid 1 GW)
Wetgevende macht; Regering en Staten-Generaal (art. 81 GW)
Rechterlijke macht; gerechtshoven, rechtbanken & Hoge Raad (art. 2 RO)
Regering = koning en ministers
In Nederland is toch een zuivere machtenscheiding omdat de regering wetten moet laten
goedkeuren door het parlement.
In de uitspraak
Waterpakt/staat moet de
Hoge Raad oordelen of
het mogelijk is om
, een rechtelijk bevel aan
de Staat te geven om
formele wetgeving tot
stand te
brengen. In het arrest
ging het namelijk over
de implementatie van
een Europese
richtlijn. De Staat zou
deze richtlijn niet op tijd
hebben omgezet in de
Nederlandse
wetgeving, wat voor
veel problemen heeft
gezorgd. De rechter
wilde deze
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floorvanalten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.