Samenvatting van de module politieke geografie. De informatie is duidelijk en beknopt. Door de kopjes is de informatie snel en gemakkelijk terug te vinden het hoofdstukken van het boek Human geography, places and regions in global context worden hier ook samengevat in het Nederlands.
Politieke geografie.
Wat is politieke geografie?
- Politieke geografie onderzoekt de relaties tussen politiek en geografie (grondgebied
en ruimte). De relatie tussen ruimte-eenheden en cultuur, etniciteit en religie.
World systeem approach, (Wallerstein) in het Nederlands; het wereldsysteem;
- Elke staat ondergaat dezelfde fases van ontwikkeling op verschillende tempo's of
niveaus.
- De modernisatie begint in de staat zelf, of door afhankelijkheid.
- Er zijn twee soorten wereldsystemen.
- Wereldrijken; een land dat zoveel macht heeft dat het het machtigste land is op
dat moment.
- Het Chinese , Britse of Nederlandse imperium.
- Wereld economie;
- Fases van expansie;
- Imperialisme
- Kolonialisme en modern imperialisme.
- Globalisering.
- Dependency theory; ongelijkwaardige politieke en economische relatie tussen het
centrum en de periferie.
- De nadruk van de theorie ligt op de historisch gegroeide steden.
- 1917 (communisme) tot nu en de periode vanaf de dekolonisatie hadden een
externe invloed op de theorie van Wallerstein.
- De rol van de staat wordt steeds belangrijker. Er is geen rol van multinationals, de
kennis blijft binnen het land, ze zijn erop gericht zelf beter te worden.
- Soms is het onduidelijk welke landen semi-periferie zijn.
- Cyclus van kondratieft.
- Hegemonie; het overwicht van een bepaalde actor op uiteenlopende gebieden.
- De hegemoon kan de andere partijen dwingen aspecten over te nemen door
geweld, status of door gewoonte. Tegenwoordig is er niet meer een belangrijke
hegemoon op militair vlak.
Geopolitiek, (Ratzel).
- Geopolitiek kun je omschrijven als geografische positionering van politieke
eenheden.
- Grondgebied.
- Bereik van de macht, of het uitbreiden ervan.
- Rivaliteit, tussen centrum landen.
- Streven naar het bereiken van politieke doelen.
- De Duitse geopolitiek van Ratzel gaat vooral uit van Lebensraum. Volgens hem had
elk volk genoeg ruimte nodig om te kunnen voorzien van alles. Wanneer er meer
ruimte nodig was, ging men daar naar op zoek. Het was een instrument om de
macht uit te breiden.
- De politieke economische benadering linkt geopolitiek aan het kapitalisme.
- De theorie beschrijft de groei en ontwikkeling van een staat als volgt;
- De ruimte van de staat groeit met de expansie van de populatie met dezelfde
cultuur.
- Groei door annexeren.
- De grens van de staat weerspiegelt de kracht en de groei van de staat. Dit leidt
ertoe dat men zich niet meer betrokken voelt bij het bestuur en het gebied niet
gemakkelijk bestuurd kunnen worden.
- Groeiende staten zoeken naar mogelijkheden om een politiek waardevol
grondgebied in te lijven.
, - Territoriale groei is aanstekelijk. Dit duid op de rivaliteit tussen centrum landen.
Imperialisme.
- Het imperialisme is een proces waarbij een staat streeft naar uitbreiding van macht,
dit deden ze vanuit een economisch uitgangspunt (waar zijn
grondstoffen/producten?) Dit proces zorgde voor de ontwikkeling van de kolonisatie.
Gebieden veroveren werd niet meer alleen vanuit economisch belang gedaan, maar
ook vanuit cultureel en bestuurlijk vlak.
Het imperialisme vanuit de World-System Analyse.
- De nadruk ligt op de rol van arbeidskosten. Dit leidde uiteindelijk tot het
kolonialisme, centrum landen wilde hun macht laten zien met een groot rijk.
Kolonialisme.
- Kolonialisme is het overheersen van een gebied op bestuurlijk, economisch en
sociocultureel gebied. Het kolonialisme is gebaseerd op etnocentrische overtuiging;
het Darwinisme. De blanke mens wordt bovenaan gesteld in het dierenrijk. De
blanke mens werd als elite gezien ten opzichte van andere rassen. Een kolonie
opereert niet onafhankelijk binnen het wereldsysteem.
Modern imperialisme.
- In eerste instantie (16e en 17e eeuw) werd er overzeese handel gedreven vanuit
kustplaatsen, de binnenlanden waren nog niet belangrijk.
- In de 19e eeuw kwam het modern imperialisme op. Koloniën werden systematisch
geëxploiteerd en geannexeerd(inlijven). Ze diende als;
- Afzetmarkt.
- Grondstoffen.
- Mijnbouw en plantages.
- Het verschil tussen kolonialisme en het imperialisme is dat het imperialisme echt
vanuit een economisch punt werd bekeken.
China's imperialisme (21e eeuw).
- China zoekt naar economische mogelijkheden (grondstoffen) in Afrika door te
investeren. China zorgt voor een goede infrastructuur in Afrika zodat de
grondstoffen makkelijk kunnen worden vervoerd. Bovendien investeren ze in
onderwijs, waardoor de ontwikkelingshulp wordt opgevuld.
- Theorieën kolonialisme, het modern imperialisme.
Economische Ideologische Politieke
Industriële
• Stagnatie Europa Christelijk geloof Machtsvergroting
Machtsongelijk-
• Overzees kapitaalexport Status
heid
• Concurrentie
- De gevolgen van het modern imperialisme;
- Europa;
- Winsten.
- Superioriteitsgevoel.
- Spanningen veranderen het machtsevenwicht.
- Koloniën;
- Werden economisch afhankelijk.
- Onrust onder de bevolking door bevooroordeling.
- Het eigen bestuur verdween.
Staten en politieke instanties.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Denisevrooijen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
