Economische geografie en transport.
Wat is economische geografie?
- De ruimtelijke geleding van een proces, de geografische viervlak komt hierbij terug.
Economie is vanuit het Grieks vertaald; oikos nomos, de regels van het
huishouden.Wat voor regels hanteren we om het 'huishouden' goed te laten
verlopen.
- We kijken naar schaarste, bij schaarste moet je een beroep doen op
productiefactoren (kapitaal, natuur, arbeid en ondernemerschap). Alle producten zijn
dus schaars behalve zon, zuurstof en zeewater. De schaarse staat tegenover de
vraag. De vraag is volgens de economie oneindig, mensen willen oneindig in hun
behoeften voorzien worden.
- We kijken op een bepaalde manier naar menselijke activiteiten;
- Efficiëntie, zo laag mogelijke kosten.
- Effectiviteit, zo hoog mogelijke opbrengsten.
Commerciële geografie.
- Focust op omstandigheden waaronder commodities (ruwe materialen) worden
geproduceerd en verhandeld over de wereld.
Economische geografie;
- Focust op de locatie van de economische activiteiten en bedrijven (de plek waar de
schaarse grondstoffen voorkomen). Economisch geografen bestuderen de eisen doe
bedrijven aan de concrete vestigingsruimte stellen (locatie-eisen). Locatie-eisen van
bedrijven veranderen in de tijd door;
- Nieuwe producten.
- Technologie.
- Strategie.
- Internationalisering.
- Beleid.
- Economisch geografen bestuderen de mogelijkheden die regio's aan bedrijven
bieden (bedrijfsomgeving). De bedrijfsomgeving bestaat uit verschillende lagen;
- Taakomgeving, klanten leveranciers en concurrenten.
- Domein, mogelijke relaties.
- Maatschappij, uit de krant.
- Buitenwereld, van horen en zien.
Het productiemilieu.
- Het centrale begrip in de economische geografie is het productiemilieu; dit zijn alle
externe condities dat van invloed is op zowel de beslissing om op een bepaalde
plaats een bedrijf te vestigen als op het functioneren van dat bedrijf erna.
- Locatiegegevens van een bedrijf is een proces. Op elke schaal spelen verschillende
locatiefactoren. Stappen in dit proces bij internationale beslissingen zijn;
- Vergelijking tussen landen.
- Vergelijking tussen regio's.
- Vergelijking tussen plaatsen.
- Verschillen naar ruimtelijke schaal;
- Landen; je kijkt naar het economische profiel, marktsector en belastingen.
- Regio's; je kijkt naar het arbeidsklimaat, nutsvoorzieningen, woon- en leefklimaat
en stimuleringsmaatregelen.
- Plaatsten; je kijkt naar infrastructuur en ligging van kwaliteit van de
vestigingslocatie.
- De locatie theorie is te koppelen aan drie stromingen;
, - De klassieke theorie (van Thünen, Weber). Het economisch handelen is erop
gericht alle beschikbare productiefactoren (arbeid, kapitaal en grond) optimaal te
benutten. Actoren (mensen die een rol spelen in dit proces) zijn volledig
geïnformeerd en nemen rationele besluiten. Het centrale probleem is; allocatie,
hoe kan een bedrijf tegen zo laag mogelijke kosten een zo hoog mogelijke
productie leveren, die tegemoet komt aan de behoefte van de consument. De
uitkomst daarvan is dat je op de goedkoopste plek moet gaan zitten.
- De neo-klassieke theorie (Christaller, Hotelling). De centrale veronderstelling is;
het economisch handelen is erop gericht om een zo gunstig mogelijke
concurrentiepositie in te nemen. Actoren zijn volledig geïnformeerd en nemen
rationele besluiten. Het centrale probleem is de marktbenadering. Hoe kan een
bedrijf een zo optimaal mogelijke omzet genereren gezien de spreiding van der
afzet. De uitkomst is dat je op de meest centraal gelegen plekken moet vestigen.
- De behaviorale theorie (Simon, Pred). De veronderstelling is; het economisch
handelen is gericht op kant-tevredenheid. Actoren zijn beperkt geïnformeerd en
bounded rational. Het centrale probleem is; beeldvorming en motivatie. Wat zijn
de aspiraties van ondernemers met betrekking tot de locatie van hun bedrijf, hoe
gaan zij met onzekerheden om en wat zijn hun belangrijkste motieven? De
uitkomst is om op een bekende en vertrouwde plek te vestigen.
De vijf-fasetheorie (Rostov).
- Volgens de vijf-fasetheorie doorloopt een land vijf stadia van ontwikkelingsland naar
industrieland. De vijf fasen zijn;
- De traditionele maatschappij, een situatie waarbij niet of nauwelijks economische
of sociale veranderingen optreden.
- De aanzetfase (prepare to take off), een situatie waarbij rationeel en vindingrijk
de ken een grote rol gaan spelen.
- De take-off fase, een situatie waarin de ontwikkeling op gang komt. Er vinden
investeringen in de productie plaats.
- De rijpheidsfase, een situatie waarbij niet alleen de industrie, maar alle sectoren
groei ondervinden. Er vindt voortdurende technologische ontwikkeling plaats.
- Het massaconsumptie-tijdperk, het tijdperk waarin voor vrijwel voor iedereen een
hoog ontwikkeld consumptieniveau bestaat.
Kontratieff golven.
- Hoofdstuk 9.
Productiemilieu.
- Het productiemilieu bevat twee soorten relaties;
- Marktrelaties; afzet, toelevering, gebouwen, geld, arbeid, informatie en kennis.
- Conditionele relaties;
- Institioneel; regels, overheden, samenwerking.
- Fysiek; bodem, ruimte en infrastructuur.
Instituties.
- Niet de marktprikkels, maar de instituties bepalen het economisch handelen van
actoren. Instituties zijn regels die we ons als samenleving zelf opleggen o.m. de
economie te kunnen organiseren;
- Formele regels (wetten).
- Informele regels (conventies, normen, waarden).
- Organisatie van de economie staat voorop; samenwerking tussen bedrijven
onderling en andere actoren, zoals overheden.
Transactiekostentheorie.
