Samenvatting
Samenvatting Inleiding in de psychologie
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Dit document bevat hoofdstukken 1, 3, 4,5,8,9 en 14.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 76 pagina's
Voorbeeld 4 van de 76 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding psychologieHoofdstuk 1. Geest, gedrag en psychologische
wetenschap
Centrale vraag: Hoe zou je de bewering testen dat suiker kinderen hyperactief
maakt?
Elk hoofdstuk in dit boek begint met een probleem zoals dit, een probleem dat
bedoeld is om je actief bij het bestuderen van de psychologie te betrekken en je
kritisch te laten nadenken over belangrijke begrippen in dit hoofdstuk.
Kernvraag 1. Wat is psychologie en wat is het niet?
Wat is psychologie en wat is het niet?
Psychologie is de wetenschap van gedrag en mentale processen. Het woord is
afkomstig uit het Oudgrieks. Psyche betekent geest. De letterlijke betekenis van
psychologie is dus de studie van de geest.
Twee belangrijke punten van de definitie psychologie:
Psychologie houdt zich niet alleen bezig met geestelijke processen, maar
ook met gedragingen. Met andere woorden: het terrein van de psychologie
bestaat uit zowel interne geestelijke processen, die we alleen indirect
waarnemen (zoals denken, voelen, begeren), als externe waarneembare
gedragingen (zoals praten, glimlachen en lopen).
Psychologie heeft betrekking op de wetenschap. De wetenschap van de
psychologie is gebaseerd op objectieve, verifieerbare gebeurtenissen.
Drie soorten psychologen
Binnen de psychologie zijn er veel specialismen, die binnen drie brede groepen
uiteenvallen.
1. Experimenteel psychologen (onderzoekspsychologen): psycholoog die
onderzoek doet naar elementaire psychologische processen. Zij doen dus
vaak onderzoek – in tegenstelling tot een toegepast psycholoog – en geven
ook vaak onderwijs. Bijvoorbeeld het onderzoek naar de effecten van
suiker op hyperactiviteit. Zij creëren nieuwe openingen voor een nieuw
onderzoek.
2. Docent psychologie: psycholoog met als primaire taak het geven van
onderwijs op bijvoorbeeld een hbo of universiteit.
3. Toegepast psycholoog: psycholoog die de kennis door experimenteel
psychologen is vergaard om problemen van mensen op te lossen. Zij
werken op uiteenlopende plekken zoals op scholen, in klinieken, in
bedrijven en in ziekenhuizen.
Psychologie is geen psychiatrie
Vrijwel alle psychiaters behandelen psychische stoornissen. Een aantal
psychologen doen dit ook, maar dat is ook de enige overeenkomst. Psychiatrie is
een medisch specialisme dat zich richt op de diagnose en behandeling van
mentale stoornissen. Het maakt geen onderdeel uit van de psychologie.
Psychiaters richten zich op de behandeling vanuit een medisch invalshoek en
hebben ook een medische opleiding gedaan.
,Psychologie is geen pseudopsychologie
In de media is veel wat op psychologie lijkt in feite pseudopsychologie.
Pseudopsychologie is niet-onderbouwde psychologische aannames die als
wetenschappelijke waardheden worden gepresenteerd. Bijvoorbeeld waarzeggers
en astrologen.
Om het verschil te kennen tussen psychologie en pseudopsychologie is het nodig
kritische denkvaardigheden te ontwikkelen. Er zijn zes vragen die je zou moeten
stellen als je met nieuwe beweringen wordt geconfronteerd waarvan beweerd
wordt dat ze een wetenschappelijke basis hebben;
1. Wat is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal?
4. Kan de conclusie door bias zijn beïnvloed?
5. Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken?
Een bias
Een bias is een vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie meestal
op basis van een persoonlijke ervaring. Er zijn verschillende soorten bias. De
vorm bias die het meest van toepassing is op het afschrikprogramma is de
emotionele bias. Mensen zijn bang voor misdaad en misdadigers, en willen vaak
ook een strenge aanpak voor misdadig gedrag. Door dit gevoel of vooroordeel
kan het afschrikprogramma aantrekkelijk zijn voor veel mensen. Een ander
veelvoorkomend vooroordeel is de conformation bias. De zeer menselijke neiging
om ons gebeurtenissen te herinneren die onze aannamen bevestigen en
tegenstrijdige bewijzen te negeren.
Begrip Emotionele bias: de neiging om oordelen te creëren gebaseerd op
attitudes en gevoelens in plaats van op een rationele analyse van het
bewijsmateriaal.
Begrip Confirmation bias (bevestigingsbias): de neiging van mensen om op
zoek te gaan naar bewijzen voor hun verwachtingen en informatie die hun
verwachtingen tegenspreek te negeren.
Kernvraag 2. Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven van de
psychologie?
Je kunt op verschillende manieren en vanuit verschillende invalshoeken naar iets
(waaronder psychologische fenomenen) kijken. Voor sommige vragen zijn
bepaalde perspectieve handiger dan andere. Je kunt een perspectief zien als een
focus of aanvliegroute.
De zes belangrijke perspectieve domineren het snel veranderende veld
van de moderne psychologie.
1. Biologisch perspectief
Filosoof René Descartes (17e eeuw = grondlegger van het Dualisme)
bedacht ooit dat er een scheiding tussen geest en lichaam bestbond.
2
, De kerk stelde vroeger dat de geest buiten een wetenschappelijk
onderzoek moest worden gehouden. Het geniale aan het idee van
Descartes was dat hij stelde dat menselijke gevoelens en gedragingen zijn
aangesloten op het lichaam en je dat dus wél mag onderzoeken. Dit is het
begin geweest van het biologisch perspectief: de geest is een product van
de hersenen (lichaam).
Het moderne biologische perspectief: moderne biologisch psychologen
hebben lichaam en geest opnieuw samengevoegd. Zij beschouwen de
geest tegenwoordig als een product van de hersenen. Volgens dit
standpunt komen zowel onze persoonlijkheden en voorkeuren voort uit
onze lichamelijke eigenschappen. Daarom zoeken biologische psychologen
naar de oorzaken van ons gedrag in het zenuwstelsel, hormoonstelsel,
genen en hersenen. Hierbij wordt dus alleen gekeken naar de biologische
aspecten van ons gedrag.
Twee variaties op het biologische thema
Biologische psychologie heeft zich ontwikkeld in twee richtingen.
Neurowetenschap: gedragingen en gevoelens komen overeen met
hersenactiviteit. Tot prestaties op dit vakgebied behoort het ontrafelen van
het mysterie van de wijze waarop onze ogen en hersenen lichtgolven in
beelden omzetten. Ook het ontdekken op welke wijze bepaalde vermogens
zoals spraak en het geheugen kunnen verdwijnen door beschadigingen van
bepaalde gebieden van de hersenen.
Evolutionaire psychologie: een groot deel van het menselijk gedrag komt
voort uit overgeërfde eigenschappen door middel van genen. Volgens dit
perspectief is onze genetische opmaak gevormd door de omstandigheden
waarin onze genetische voorouders duizenden jaren geleden verkeerden.
Zo neemt men aan dat de mens rechtop is gaan lopen als aanpassing aan
het verdwijnen van oerwouden ten voordele van de savanne. Door rechtop
te lopen kreeg de mens veel meer overzicht over zijn omgeving en kon hij
beter anticiperen op gevaar.
“Survival of the fittest:”. Het gaat hierbij niet om wie het fitste is, maar
welke soort het best aangepast is aan de omgeving om zo zich te
reproduceren en dit te kunnen blijven doen. Binnen de soorten vinden er
ook veranderingen plaats. Dit is een natuurlijke selectie.
2. Cognitieve perspectief
Een belangrijk idee dat de vroege psychologische wetenschap vormgaf, is
afkomstig uit de scheikunde, waar wetenschappers patronen ontdekten in
de eigenschappen van de chemische elementen. De Duitse wetenschapper
Wilhelm Wundt (19e eeuw) dacht dat het mogelijk was om de
wetenschappelijke methode die in de scheikunde werd gebruikt, ook te
gebruiken om zowel de geest als het lichaam op een structurele manier te
bestuderen.
De psychologie van Wundt, die door Amerikaans psychologen is
omgevormd tot structuralisme, pleitte voor het ontdekken van elementen
van bewuste ervaring, zoals waarnemen, geheugen, aandacht en emotie.
Begin experimentele psychologie (opening lab).
3
, In de cognitieve perspectief wordt de nadruk gelegd op mentale
processen, zoals leren, geheugen, perceptie en denken als vormen van
informatieverwerking. De nadruk wordt hierbij dus gelegd op geest.
Aannames vanuit de cognitieve perspectief zijn: het brein werkt als een
computer en wij hebben werkgeheugen en wij onderzoeken hoe mensen
informatie verwerken.
Een vraag als “hoe onthouden mensen” zou je bijvoorbeeld zowel vanuit
neurobiologisch als een cognitief perspectief kunnen beantwoorden
3. Behavioristisch perspectief
Het behavioristisch perspectief kwam rond 1900 op doordat zij vrijwel met
iedereen oneens waren. Zij bouwden voort op het idee dat je enkel
zekerheid kan verwerven over datgene wat je kunt waarnemen en op het
idee dat de mens bij de geboorte een tabula rosa is. Dit is het idee dat
mensen worden geboren als onbeschreven blad zonder kennis,
vaardigheden en ervaring om de geest te vormen.
John B Watson was een vroege leider van dit perspectief en vond dat het
bestuderen van de geest helemaal geen deel van de psychologie moest
uitmaken. Hij vond dat de psychologische wetenschap uitsluitend met
waarneembare gebeurtenissen zou moeten bezighouden: fysieke stimuli
(prikkels) vanuit de omgeving en de waarneembare reacties van het
organisme daarop (responsen).
Behavioristen verwierpen geestelijke processen, waaronder de introspectie
(zelfreflectie). Er dient focus gelegd te worden op specifiek waarneembaar
gedrag en de meetbare omstandigheden in de omgeving die het gedrag
beïnvloeden.
Little Albert experiment: baby Albert kreeg steeds een oorverdovend
geluid op de momenten dat hij een witte rat zag. Hij kreeg een trauma en
hierdoor een angst voor witte ratten.
4. Whole Person perspectief (perspectief vanuit de gehele persoon)
Aan het begin van de twintigste eeuw oefende de Weense arts Sigmund
Freud kritiek uit op andere perspectieven. Freud ontwikkelde een methode
voor het behandelen van psychische stoornissen die op weer een ander
radicaal idee was gebaseerd: dat persoonlijkheid en psychische
stoornissen voornamelijk ontstaan uit processen in de onbewuste geest en
niet in het bewustzijn. Deze methode kon de gehele persoon verklaren en
niet slechts bepaalde onderdelen daarvan zoals aandacht, geheugen of
emotie. Het was zijn doel om elk aspect van de geest in één theorie te
verklaren onbewuste processen bepalen de hele persoonlijkheid.
Verdelen Whole Person perspectief
De Whole Person perspectief kun je verdelen in het Psychodynamisch
perspectief, Humanistisch perspectief en psychologie van karaktertrekken en
temperament.
Psychodynamisch perspectief (psychoanalyse genoemd): gelooft dat ons
gedrag wordt beïnvloed door processen uit onze onbewuste geest. Er
wordt niet zozeer gekeken naar de invloed die de omgeving op ons
functioneren heeft, maar naar de invloed van onze onbewuste behoeften
en verlangens. Hierbij wordt dus ook gekeken naar mentale processen en
niet alleen naar gedrag.
Humanistische perspectief: Legt nadruk op de positieve kant van onze
natuur: onze mogelijkheden, groei en potentie. Mensen zijn geen speelbal
van prikkels in de omgeving. De humanisten Carl Rogers en Abraham
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariekluijendijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,59. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen