Filosofie
1. Zin, in- en uitzicht
1.1 De filosofische vragen
1.2 Filosofie en mythologie
Krantenkoppen
Want filosofie vertrekt van de realiteit.
- Brussels doet cafés voor een maand op slot
Dit is een inbreuk op onze vrijheid.
- De lijn wil meer reizigers vervoeren.
Dit staat haaks op andere standpunten. Mensen zijn juist minder het OV aan het gebruiken
door besmettingsrisico en dat er meer thuis gewerkt wordt.
- Eveline > je kan toch op internet niet alles doen wat je wilt, haaks op het feit dat internet no
limits heeft.
- De Croo I gaat aan de slag = handelen
- Ace your day = maakt je dag beter, zingeving aan de dag
- Reclame Colruyt = info, kennis
> Filosofie heeft altijd zaken willen doorprikken die niet aansluiten bij de waarheid/realiteit. De
waarheid staat voorop. I.f.v. de waarheid krantenkoppen relativeren, doorprikken.
• Definities
Sofos : wijsheid
Filos : vriend
Filo (Philein, gr.) : verlangen, smachten naam, beminnen, graag aanwezig zijn bij, (be)vragen
⇨ Begeren van wijsheid, de ultieme waarheid.
Vragen stellen om dichter te komen bij de waarheid.
• Ontstaan filosofie
- Filosofie is ontstaan in Turkije. (niet in Griekenland) Eerste Griekse filosofen gingen naar
westelijk gedeelte van Turkije, Anatomië. Handel tussen Griekenland en westkust van
Turkije
> dit leidt tot het in vraag stellen van een aantal uitspraken/bepaalde kennis ivm bv. Het
veilig varen over zee om west-kust van turkije te bereiken. We spreken over klein-Azië,
schiereiland in West-Turkije.
- Turkije = smeltkroes van religies en culturen.
- Indo-Europese talen komen uit Turkije. Manier om aan landbouw te doen: deze kennis
komt uit Turkije.
- Vanuit deze streek zijn er uitdagingen (ook nu nog woelig gebied) en ook
rijkdom voortgekomen.
Waren al bezig met 3 grote vragen uit de filosofie.
Op zoek naar een juist/waar antwoord (wijsheid).
,1) INZICHT in de werkelijkheid
> Naar een juist zicht op een rationeel verstaan
Wat kunnen we weten?
Regels van het denken:
- Wanneer komen we tot juiste kennis?
Vb. Schip varen: kennis over het sturen, voorkomen dat mast breekt,…
- Bestaat er zoiets als waarheid? Wat?
- Hoe is de wereld ontstaan? Waaruit bestaat het heelal? ~ Logica
2) UITZICHT op ons doen en laten
> Naar een juist zicht op de manier waarop we best handelen
Wat kunnen we doen?
- Wat is juist en onjuist handelen? Goed, kwaad, beste, nutsmaximaliserend, rechtvaardig,..?!
- Is dat handelen dat tot ons geluk leidt?
- Welke waarden zijn van belang? Is rechtvaardigheid iets dat je uitvindt of is dit iets dat
je uitvindt om samen te leven? > zoeken naar beste vormen van samenleven
3) ZINZICHT
> Naar een juist zicht op een zinvolle manier van leven.
Wat mogen we hopen?
- Wanneer krijgt leven betekenis?
- Wanneer heb ik zin om naar mijn job te gaan?
~ zingeving
Kant : Je pense donc je suis (‘wat kunnen we ..’)
⇨ Deze vragen staan centraal, 1e manier om filosofie te omschrijven.
Quote: ‘Filosofie is er niet om vragen te beantwoorden, maar om vragen te stellen’
A. De Bock.
~ Te relativeren want filo tracht eig ook te antwoorden
‘Ultieme vragen’, vragen waar geen wetenschappelijke antwoorden voor bestaan.
Martha Nussbaum : Leer je studenten kritisch nadenken
China : Confucianisme – filo
…
Woordenboek : Filosofie = …
>Drie vragen komen tot uiting
DVD-oef mbt nieuwe regering
(Zie notities)
Filosofen (+/- 7e-6e (niet zeker)eeuw v.Chr) waren daarmee bezig maar zagen dat ook
anderen daarmee bezig waren. Ze werden geconfronteerd met mythen, godsdienst en
ideologieën (vb. communisme, neo-liberaal denken, kapitalisme)
>Er waren dus manieren om die vragen te beantwoorden, waarbij men vaststelden dat
die antwoorden vaak verkeerd waren, konden doorprikt worden.
, Logos= woord (gr.)
Mythe
= een uitgesproken woord.
= geformuleerde gedachten over de waarheid vb. oorsprong van de wereld,…
= als juist aanvaarde maar ongefundeerde stelling. (uit woordenboek) Narratieve
manipulaties. Het is niet gegrond, klopt niet met de werkelijkheid.
= praatjes zonder grond
~Spanning tussen aanvaarden <-> vaststellen dat het ongefundeerd is
• Mythe staat in tegenstelling met wat filosofie betekent.
• Kennis die niet onderbouwd wordt, verhalende overlevering over universele thema’s
omtrent begin van de wereld, ontstaan van de wereld, leven na de dood, wat maakt een
mens gelukkig?
• Narratieve manipulaties waarvan de machthebbende klasse zich bediend.
• Vb. Qanon: beweging die stelt dat er een wereldregering is die de wereldbevolking onder
de knoet houden > complottheorien vb. ivm coronavirus
FB doet hier niet meer aan mee: aan complottheorien. Zelfde houding als eerste filosofen:
kritisch zijn, nakijken of dit wel klopt.
• Vb. Mythen vandaag de dag
o Werkelijke prijs van cigaretten (incl. kosten voor gemeenschap, longkanker,…) is 100
euro. Dus prijs van cigaretten is een mythe (men houdt geen rekening met de
sociale kost)
o Vliegtuigtickets ook veel hoger prijs. > mythes doorprikken
o Klimaatontkenners > wetenschappelijk heel duidelijk.
Nood aan een land van nieuwsgierigheid. Ontstaan van wetenschap = nieuwsgierigheid.
Vb. Nieuwsgierigheid om te weten dat mast er moet uitzien om te voorkomen dat het schip
kapseist. “si on n’est pas curieux, on est foutu – George Charpak
Oorsprong van de filosofie
> als alternatief voor mythen, godsdienst en ideologieën
- Twijfelen
Kloppen de verhaaltjes wel? Zie Decartes etc
- Kritisch zijn (krinein, gr.)
Oordelen, onderscheiden
- Verwonderd zijn (thaumazein, gr.)
omtrent hoe een en ander in elkaar
steekt
Twee fundamentele manieren om tot het beantwoorden van de 3 grote vragen te komen:
DENKEN ERVAREN
Via verstand / ratio (≠ rede) / geest / Ideeën Via lichamelijke zintuigen het stoffelijke, de stof
/ de vorm bedenken (tools) ervaren (tools)
Deductief (de idee/vorm voorop) Inductief (de materie/stof voorop)
Rationeel Empirisch
Rationalisme (Decartes) Empirisme (Locke)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EllaMaes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.