In deze samenvatting komen alle anatomie en fysiologie onderwerpen van een half jaar les terug!
Voorbeelden zijn: de ontwikkeling van foetus tot volwassene, darmcarcinoom, nieren,
zie de inhoudsopgave voor alle onderwerpen!
Samenvatting OWE 6+7..........................................................................................................................1
Lesweek 1: voortplanting.......................................................................................................................3
Lesweek 2: bevruchting en ontwikkeling................................................................................................8
Lesweek 3: van bevalling tot peuter.....................................................................................................11
Lesweek 4: ziektebeelden op de basisschool........................................................................................14
Lesweek 5: basisschoolcontroles..........................................................................................................19
Lesweek 6: seksuele ontwikkeling en anticonceptie.............................................................................25
Lesweek 7: SOA’s..................................................................................................................................28
Lesweek 1: Angststoornissen................................................................................................................31
Lesweek 3: Diabetes Mellitus 1 & 2......................................................................................................34
Lesweek 3: Nierinsufficiëntie en nierfalen............................................................................................38
Lesweek 5: Darmcarcinoom en stoma..................................................................................................42
Lesweek 6: Inflammatoire darmziekten...............................................................................................46
Lesweek 7: Reumatische aandoeningen...............................................................................................48
2
,Lesweek 1: voortplanting
Leerdoelen:
o De student kan de oögenese (eicelontwikkeling) en spermatogenese
(zaadcelontwikkeling) beschrijven.
o De student kan de menstruele cyclus en ovariële cyclus beschrijven en hierin de
verschillende fasen onderscheiden.
o De student kan de invloed van gonadotrope hormonen bij de man beschrijven.
o De student weet in grote lijnen op welke manier de erfelijke informatie van ouders
wordt doorgegeven aan het kind en welke overervingsprincipes een rol kunnen
spelen bij het overdragen van genetische aandoeningen.
Oögenese en spermatogenese:
Bij de ontwikkeling van
geslachtscellen vindt meiose
plaats; hierbij wordt het aantal
chromosomen gehalveerd (46 à
23). De meiose bestaat uit twee
processen, de meiose I en de
meiose II. In de meiose I vindt de
splitsing van het aantal
chromosomen plaats; de meiose II
is een mitotische deling van de
twee haploïde dochtercellen. De
meiose levert dus altijd vier
haploïde cellen op. De verdere
geslachtscelontwikkeling en -rijping
verlopen bij de vrouw anders dan
bij de man.
Mitose is normale celdeling letterlijke kopie van de ene naar de andere cel.
Meiose is de celdeling voor geslachtscellen alleen bij oögenese en spermagenese
1 eicel en 3 haploïde poollichaampjes, maar die sterven af.
Haploïd = geslachtscellen, geen paar, maar enkel, 23 chromosomen.
Diploïd = 2 chromosomen, dus 1 paar. Dit zijn normale cellen. 46 chromosomen.
92 strengen die aan elkaar zitten, dus 46 chromosomen.
Oögenese (eicelontwikkeling):
De eicelontwikkeling begint al vroeg in de embryonale ontwikkeling van het meisje.
Achtereenvolgende gebeurtenissen zijn:
- in het vier weken oude vrouwelijke embryo ontstaan stamcellen (primordiale eicellen)
in de net aangelegde eierstokken;
- tot de vijfde maand van de foetale ontwikkeling nemen de primordiale eicellen door
mitose toe in aantal (tot 6 miljoen);
- ondertussen beginnen deze cellen aan meiose I, dit proces stopt halverwege;
- de cellen heten nu primaire oöcyten; daarvan gaan er zo’n 4 miljoen te gronde;
- elke primaire oöcyt wordt omgeven door een laag follikelcellen; het geheel is de
onrijpe eifollikel;
- vanaf het begin van de puberteit wordt eens per vier weken een primaire oöcyt
hormonaal geactiveerd om de meiose I te voltooien;
3
, - er ontstaan twee haploïde cellen, één secundaire oöcyt en één − veel kleiner −
poollichaampje;
- tegelijk wordt de eifollikel rijp; deze laat de secundaire oöcyt vrij (ovulatie); het
poollichaampje verdwijnt;
- meiose II vindt pas plaats op het moment dat een zaadcel in de eicel binnendringt.
Spermatogenese (zaadcelontwikkeling):
De zaadcelontwikkeling begint in de eerste maanden van de embryonale ontwikkeling van
het jongetje.
Achtereenvolgende gebeurtenissen zijn:
- in het vier weken oude embryo ontstaan stamcellen (spermatogonia) in de wand van
de zaadbuisjes van de zich ontwikkelende zaadbal;
- in de wand van de zaadbuisjes verschijnen sertolicellen, gespecialiseerde cellen die
onmisbaar zijn voor de zaadcelontwikkeling;
- vanaf het begin van de puberteit worden de spermatogonia hormonaal geactiveerd
om zich continu te gaan delen (ze zijn nog steeds diploïd);
- ze heten nu primaire spermatocyten, bij een volwassen man ontstaan er gemiddeld 3
miljoen per dag;
- de primaire spermatocyten bewegen zich naar het centrum van de zaadbal en maken
ondertussen de meiose I door; ze worden dan secundaire spermatocyten genoemd;
- vervolgens ondergaan ze de meiose II waarna ze spermatiden genoemd worden;
- spermatiden rijpen verder tot zaadcellen (spermatozoa).
De ontwikkeling van spermatogonium tot spermatozoön duurt 65 tot 75 dagen. Per etmaal
worden zo’n 200 miljoen spermatozoa gevormd.
menstruele cyclus en ovariële cyclus:
De werking van de geslachtsorganen wordt beïnvloed door gonadotrope hormonen uit de
adenohypofyse. Bij de vrouw zijn dat FSH en LH; bij de man zijn dat FSH en ISCH (zie ook
Hoofdstuk 11 Hormonale stelsel). Deze hormonen zetten de gonaden aan tot de vorming van
geslachtshormonen, die op hun beurt de ontwikkeling van geslachtscellen stimuleren en bij
de vrouw een eventuele zwangerschap in stand houden.
Het hormonale regelmechanisme is bij de vrouw complexer dan bij man, omdat follikelrijping
en ovulatie afgestemd moeten zijn op de menstruele cyclus en een eventuele bevruchting.
De menstruele cyclus bestaat uit een aantal fasen: de menstruatiefase, de proliferatiefase en
de secretiefase.
De menstruatiefase:
is de fase waarin het endometrium grotendeels wordt afgestoten, gepaard gaand met
bloedverlies uit de vagina;
treedt op als de eicel niet bevrucht is;
wordt in gang gezet zodra het progesterongehalte afneemt, hierdoor treden
vaatkrampen in de arteriolen in het endometrium op;
duurt ongeveer 5 dagen.
De proliferatiefase:
duurt van de 5de tot de 15de dag in de cyclus;
kenmerkt zich door verdikking van het endometrium door groei van het slijmvlies en
toename van de bloedvatvoorziening;
doet het klierweefsel in de borsten iets uitbreiden;
wordt gestimuleerd door oestrogeen uit de graaffollikel van de eierstok;
eindigt na de ovulatie, als de graaffollikel ontwikkelt tot gele lichaam.
De secretiefase:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarawaters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
