LCI Urologie
Voor studenten die de opleiding tot operatie assistent volgen. Informatie is samengevat uit het boek
OZT Urologie. Ook de bijbehorende leerdoelen zijn uitgebreid beantwoord d.m.v. studiemateriaal
vanuit E-learning’s, hoorcolleges en filmpjes van Juf Danielle Academie
Voorbeelden en uitleg wordt gegeven aan de hand van afbeeldingen. Hieronder zie je alle hoofstukken
die aanbod komen voor het behalen van de toets LCI Urologie. Succes met leren!!
Voor nog meer studie gemak, zie ook de andere samenvattingen voor de opleiding tot
operatieassistent op mijn account!
1. Orchidopexie (vastzetten van een niet ingedaalde zaadbal)
2. Orchidectomie (zaadbal verwijderen)
3. Circumcisie (besnijden)
4. Torsio testes(draaiing van de testis om de zaadstreng)
5. Hydrocèle (Vochtophoping rondom de zaadballen)
6. Spermatocele (Holte gevuld met spermacellen van de bijbal)
7. Varicocele (verwijding van venen(spatader) in het scrotum)
8. Vasectomie (sterilisatie van de man)
9. Vaso-vasostomie (herstel operatie: ongedaan maken van sterilisatie)
,Urologie
- Orchidopexie (vastzetten van een niet ingedaalde zaadbal)
- Orchidectomie (zaadbal verwijderen)
- Circumcisie (besnijden)
- Torsio testes(draaiing van de testis om de zaadstreng)
- Hydrocèle (Vochtophoping rondom de zaadballen)
- Spermatocele (Holte gevuld met spermacellen van de bijbal)
- Varicocele (verwijding van venen(spatader) in het scrotum)
- Vasectomie (sterilisatie van de man)
- Vaso-vasostomie (herstel operatie: ongedaan maken van sterilisatie)
Torsio testis: Bij een torsio testis is er sprake van een torsie (draaiing) van de testis om de funiculus spermaticus
(zaadstreng), waardoor de bloedvaten naar de testis en epididymis worden afgesloten. Bij een torsie van 720
graden ontstaat een zodanige vaatafsluiting dat infarcering optreedt. Wanneer niet snel operatief wordt
ingegrepen, zal door zuurstoftekort binnen vier tot zes uur de testis afsterven.
De behandeling bestaat uit het opheffen van de draaiing. Soms lukt dat met de hand (manuele detorsie). Omdat
de testis meestal van buiten naar binnen (van lateraal naar mediaal) gedraaid is, moet de testis dus nu naar
buiten gedraaid worden. Vervolgens wordt operatief de testis vastgemaakt aan het scrotum (orchidopexie).
Mislukt de manuele distorsie, dan moet met spoed operatief ingegrepen worden. Is de testis toch afgestorven,
dan wordt hij verwijderd (orchidectomie). Ook de andere testis wordt vastgezet.
Ochidopexie: De zaadballen ontwikkelen zich bij jongens al tijdens de zwangerschap achterin de buikholte, in de
buurt van de nieren. Ongeveer een maand voor de geboorte zijn de zaadballen via de lies in de balzak ingedaald.
Normaal gesproken heeft een jongetje bij de geboorte dan ook beide zaadballen in zijn balzak. Soms blijft deze
indaling achterwege. Een of beide zaadballen blijven dan in de buik of in de lies zitten. Deze indaling kan op
verschillende niveaus achterblijven
In de puberteit gaan de zaadballen het mannelijk hormoon (testosteron) en zaadcellen aanmaken. Voor de
productie van normale zaadcellen horen de ballen in de balzak te zitten, waar de temperatuur wat lager is dan in
de rest van het lichaam. Omdat een niet-ingedaald balletje na de leeftijd van zes maanden niet meer vanzelf
indaalt, wordt een operatie al op jonge leeftijd uitgevoerd.
Orchidectomie: is het verwijderen van 1 of 2 zaadballen(testikels).
Hemicastratie: verwijderen van 1 testis. Vaak door een testistumor
Er kunnen verschillende redenen zijn om een of beide zaadballen weg te nemen:
Blijvende of vaak terugkerende infectie van de zaadbal of bijbal.
Draaiing van een zaadbal met bloedvaten (torsie).
Prostaatkanker of zaadbalkanker.
Circumcisie: Bij een besnijdenis verwijdert de arts de voorhuid van de penis. De behandeling bestaat uit
circumcisie (besnijden). Bij deze operatie wordt de voorhuid losgemaakt van de glans, waarna het binnen- en
buitenblad van de voorhuid wordt ingekort. Vervolgens wordt de voorhuid vastgemaakt aan de rand van de glans
penis. Door deze operatie komt de glans penis geheel bloot te liggen.
Bij een vernauwing van de voorhuid van de penis kan de voorhuid niet over de eikel terugschuiven. Hierdoor
kunnen klachten ontstaan, zoals moeilijkheden bij het plassen, pijn tijdens de erectie en pijn tijdens de seks. Als
de voorhuid van de penis vernauwd is, is deze ook moeilijker schoon te maken. Hierdoor kan de penis gaan
ontsteken. Soms knelt de vernauwde voorhuid de penis af. Hierdoor kunnen zwelling en stuwing ontstaan.
Circumcisie wordt vaak gedaan vanwege phimosis: vernauwing van de voorhuid.
Paraphimosis: Spaanse kraag. Preputium kan niet meer over de glans penis worden teruggeschoven.
Een hydrocele (hydros = water, cele = holte) is een goedaardige zwelling gevuld met vocht. Normaal worden de
zaadballen omgeven door een met vocht gevuld vlies, waarbinnen de zaadbal kan bewegen. Onder bepaalde
omstandigheden (zoals een ongeval of infectie), maar heel vaak ook zonder aanwijsbare oorzaak, neemt de
hoeveelheid vocht rond de bal sterk toe. Zo ontstaat een hydrocele.
Operatie: winkelmanplastiek.
Een spermatocele is een holte gevuld met spermacellen. Een spermatocele is vaak los van de zaadbal te
voelen, terwijl bij een hydrocele de zaadbal binnen in de vochtophoping zit. Spermatoceles ontstaan vanuit de
bijbal. Het zaadvocht dat in de zaadbal wordt gevormd, wordt naar de bijbal getransporteerd, waar verdere rijping
plaatsvindt. Vanuit de bijbal gaat het zaadvocht via de zaadleider richting prostaat. De bijbal bestaat uit talrijke
kleine verzamelbuisjes. Soms ontstaat een verwijding van zo’n buisje, als deze groter wordt dan ontstaat er een
spermatocele.
Varicocele: Een varicokèle is een verwijding van venen (spatader) in het scrotum. In de meeste gevallen is de
varicokèle linkszijdig. Het is een aandoening die meestal in de puberteit ontstaat. Wanneer de kleppen in de
venen van de testis (vena spermatica) niet goed werken of uitgezet zijn, stroomt het bloed terug en ontstaat
uitzetting van de vene. Een varikokèle kan ook ontstaan door verhoogde druk in de niervene (de linker vene
spermatica komt uit in de linker vena renalis).
, Vasectomie: Vasectomie (ook wel sterilisatie geheten) is het onderbreken van de zaadleiders bij de man om
ervoor te zorgen dat er geen zaadcellen in het sperma terechtkomen.
Vaso-vasostomie: Met een hersteloperatie kan deze sterilisatie ongedaan gemaakt worden. Bij een dergelijke
operatie worden de zaadleiders weer op elkaar aangesloten (vasovasostomie). In principe zouden de zaadcellen
dus opnieuw moeten kunnen passeren, maar de vruchtbaarheid is daarmee niet altijd hersteld.
__________________________________________________________________________________________
Leerdoelen
De student kan van de ingrepen genoemd bij Operatieve Zorg en Technieken urologie
1. de anatomie, fysiologie en pathologie uitleggen,
2. benoemen welke standaard diagnostiek wordt ingezet,
3. de operatie-indicaties benoemen,
4. het operatiedoel beschrijven,
Leerdoelen
De student kan (van bovengenoemde ingrepen):
1. de positionering van de patiënt op de operatietafel beschrijven,
2. de desinfectiezone en begrenzingen voor het steriel afdekken beredeneren,
3. benoemen welk specifiek instrumentarium, disposables en randapparatuur worden gebruikt,
4. de functie en werking van het genoemde instrumentarium, de disposables en de randapparatuur verklaren,
5. het operatieverloop beschrijven,
6. peroperatieve complicaties benoemen,
7. benoemen hoe er geanticipeerd kan worden op deze peroperatieve complicaties,
8. uitleggen hoe de wondverzorging wordt uitgevoerd,
9. postoperatieve complicaties verklaren,
10. het operatiedoel beschrijven
1. De meeste urologische ingrepen vinden plaats in rugligging met als veelgebruikte variant de
steensnedeligging. Een ongunstige ligging kan druk geven op een zenuw, waardoor ischemie ontstaat, met
als mogelijk gevolg uitval van de betreffende zenuw. De meest bedreigde zenuwen zijn de nervus ulnaris en
de nervus radialis (beide voor de armen) en de nervus peroneus (voor de benen).
Een aantal nieroperaties wordt in zijligging uitgevoerd met een knik ter hoogte van de lendenstreek. De
lumbotomieknik vormt het midden tussen de twaalfde rib en de darmbeenkam.
2. Ruim desinfecteren rondom geslachtdelen, deel van de onderbenen en bovenbenen. Wanneer abdominaal
wordt gedesinfecteerd, alleen het abdominale gebied + flanken mee desinfecteren.
3. Katheters: suprapubisch, eenmalig of verblijfkatheter. Dubbel J katheter, nefrostomiekatheter en
ureterkatheter. Verschillende soorten steenvangers. Een stonecone. Een punctienaald, dilatoren. Scopisch
materiaal + scoop, camerahoes, spoelvloeistof fysiologisch zout of glycine. Er mag niet gewerkt worden met
fysiologische zout bij het gebruik van de monopolair aangezien de zoutoplossing ionen bevat en elektriciteit
geleidt.
