Inleiding Strafrecht HST 1
In het strafrecht gaat het over verboden gedragingen zoals diefstal, doodslag,
verkrachting, aanranding, vernieling, belediging en mishandeling. Wie zich
schuldig maakt aan dit verboden gedrag, is strafbaar. Heeft de politie
aanwijzingen dat er een strafbaar feit is gepleegd, dan stelt ze een onderzoek in
om de waarheid over het strafbaar feit te achterhalen. Wordt naar
politieonderzoek duidelijk wat er precies is gebeurt en wie het strafbaar feit heeft
gepleegd, dan wordt de zaak aan de rechter voorgelegd. Het is dan de taak van
de rechter om vast te stellen of de verdachte schuldig is en om hem dan een
straf op te leggen.
Proces-verbaal een ambtelijke opgemaakt (schriftelijk) verslag van
gebeurtenissen. (van de verhoren aanhouders).
Met een proces-verbaal moet de rechter beslissen wie zich schuldig heeft
gemaakt aan het strafbaar feit. (vb. Henk heeft Bas klappen uitgedeeld in reactie
op gescheld van Bas, de rechter moet dan beslissing of Bas zich schuldig heeft
gemaakt aan het strafbaar feit belediging en of Henk kan worden veroordeeld
voor (zware) mishandeling.
Het strafrecht omschrijft:
De verboden gedragingen;
De bevoegdheden van politie en justitie;
De gang van zaken tijdens de rechtszaken;
De straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd.
Bijzondere aan het strafrecht:
Het strafrecht bevat verboden en geboden waarop straf staat bij niet-naleving.
Anders gezegd: het strafrecht bevat strafbepalingen. Dit zijn verboden en
geboden met een straf voor wie zich er niet aan houdt. Bovendien kent het
strafrecht een opsporingsapparaat: de politie komt bij een vermoeden van een
strafbaar feit in actie, zodat de strafrechter zich over de schuld van de verdachte
kan uitspreken en hem een straf kan opleggen. Artikelen over de verplichten van
de kopen en de verkoper zijn geen strafbepalingen. Het zijn wel verplichtingen,
maar er staat geen straf op. Diefstal is wel een strafbepaling, want in dit
wetsartikel staat op overtreding een gevangenisstraf van maximaal 4 jaar.
Wanneer een strafbepaling:
Sommige gedragingen vormen zo’n bedreiging voor de orde en de rust in de
samenleving dat het daarom een taak van de overheid is om erop tie zien dat
burgers en bedrijven zich aan deze regels houden. We zeggen dan dat deze
gedragingen onze rechtsorde schenden. (zoals diefstal, vernieling, doodslag en
mishandeling)
Iedereen weet, of kan weten, dat op deze gedragingen een straf staat en dat
politie en justitie kunnen ingrijpen. Dit is anders bij de bv. verhuurder en huurder.
Want als de huurder niet betaald is er niet gelijk een bedreiging van de
rechtsorde. De verhuurder moet dan zelf in onderneming komen als de huurder
zich niet aan verplichtingen houdt.
Het doel is dan ook van het strafrecht om de rechtsorde te beschermen. Met de
rechtsorde wordt bedoeld: de veiligheid en de rust in de samenleving.
, De bescherming van art. 1 Sr.
Het strafrecht kan veel invloed hebben op het leven van burgers. Als iemand een
strafbepaling overtreedt, kan de rechter hem een straf opleggen.
(gevangenis/taakstraf). Ook biedt het strafrecht politie en justitie de bevoegdheid
om iemand die wordt verdacht van een strafbaar feit als verdachte mee te
nemen naar het bureau en daar voor enige tijd voor onderzoek ‘vast’ te houden.
Vanwege de inbreuk die het strafrecht op de vrijheid van burgers kan maken,
biedt het strafrecht ook bescherming aan de burgers. Een van de belangrijkste
vormen van bescherming staat in art. 16 GW en in art. 1 Sr.
‘geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane
strafbepaling.
De bepaling van art. 16 Gw die ook is opgenomen in art. 1 Sr biedt twee vormen
van bescherming:
1. Geen terugwerkende kracht:
op de eerste plaats verbiedt art. 1 Sr terugwerkende kracht. Dat wil zeggen dat
een bepaalde gedraging alleen strafbaar kan zijn als dit gedrag, op het moment
van de daad, al strafbaar was. Gedrag achteraf strafbaar stellen is verboden. Ze
kunnen alleen worden gestraft voor gedrag dat al strafbaar is op het moment van
hun daad. Ze lopen niet het risico dat de overheid hun daden achteraf nog eens
strafbaar gaat stellen om ze als het ware ‘terug te pakken’.
Wijzing van wet:
Hoe moet het nu als de wet verandert? In principe blijft gelden dat het moment
van de daad bepalend is voor de strafbaarheid. Maar als de wetswijziging in het
voordeel is van de verdachte, dan heeft hij geluk. In dat geval moet de rechter
de voor de verdachte meest gunstige bepaling toepassen. (let op: art. 1 Sr
noemt men het legaliteitsbeginsel).
2. Strafbaarstelling alleen bij wet:
De tweede vorm van bescherming is dat alleen een wet gedrag strafbaar kan
stellen. Gedragingen kunnen niet op grond van gewoonte of op grond van
ongeschreven recht strafbaar zijn. Dit betekent dat de rechter iemand alleen
kan veroordelen als hij in een wetboek kan aanwijzen waar het gedrag van de
verdachte strafbaar is gesteld. De rechter heeft dan ook niet de vrijheid om de
strafbepaling een beetje op te rekken of uit te breiden.
Het strafrecht beschrijft ook de wijze waarop strafbare feiten door politie en
justitie opgespoord mogen worden, de rechten van de verdachte en de gang van
zaken tijdens een strafproces.
Al deze regels van strafrecht kunnen worden ingedeeld in materieel en formeel
strafrecht.
Materieel strafrecht:
Het materieel strafrecht bestaat ui de strafbepalingen en de straffen en
maatregelen die kunnen worden opgelegd. (STRAFRECHT)
Formeel strafrecht:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thijsp0. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.