Biologie Hoofdstuk 3 Genetica vwo 4
Paragraaf 1 Fenotype en genotype
fenotype de waarneembare eigenschappen van een individu
Wat ligt er op de chromosomen De informatie van erfelijke eigenschappen
genotype informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een
individu
karyotype( karyogram) de rangschikking van chromosomen in een cel
Een mens heeft in een lichaamscel 23 paar chromosomen:
1. 22 paar autosomen
2. één paar geslachtschromosomen (XX / XY) (23e chromosomenpaar)
homologe chromosomen chromosomen die gelijk van lengte en vorm zijn
gen een deel van een chromosoom dat de infornmatie bevat
voor een of meer erfelijke eigenschappen of een deel
van een erfelijke eigenschap (bijv. haarkleur)
allel een variatie van een gen (bijv. bruine haarkleur)
nucleotide de vier verschillende bouwsten waaruit DNA is
opgebouwd. Een nucleotide bestaat uit een fosfaatgroep,
desoxyribose en een stikstofbase.
Nucleotideketen een keten die bestaat uit vele duizenden aan elkaar
gekoppelde nucleotiden
genoom van een organisme alle DNA-moleculen in een cel
In het DNA komen vier
verschillende stikstofbasen voor:
1. adenine (A)
2. thymine (T)
3. cytosine (C)
4. guanine (G)
basenparing de stikstofbasen van de twee nucleotideketens zijn met
elkaar verbonen en vormen vaste paren. A met T en C
met G.
DNA-sequentie specifieke volgorde van de stikstofbasen
genexpressie wanneer genen worden aangezet en tot uiting komen
inactivatie genen staan uit
Hoe wordt het fenotype bepaald? Door het genotype en door milieufactoren.
, Modificatie verandering van het fenotype, het verandert het
genotype niet en dus wordt het ook niet doorgegeven
aan de de nakomelingen.
Epigenetica tijdens het lezen kan het genotype veranderen, deze
verandering wordt niet doorgegeven
aangeboren afwijking een afwijking, aandoening of een ziekte is in de
baarmoeder ontstaan
erfelijke ziekte een afwijking, aandoening of een ziekte wordt genetisch
via de ouders doorgegeven
Paragraaf 2 genenparen
locus de plaats van een gen in het chromosoom
licaamscellen komen genen in paren voor
geslachtscellen komen genen enkelvoudig voor
homozygoot het genenpaar voor een eigenschap bestaat uit twee
gelijke allelen (AA/aa)
heterozygoot het genenpaar voor een eigenschp bestaat uit twee
ongelijke allelen (Aa) , zij drager van de recessieve
eigenschap.
dominant allel een allel dat altijd tot uiting komt in het fenotype
(homozygoot of heterozygoot) (AA/ Aa)
recessief allel een allel dat alleen tot uiting komt in het fenotype als er
geen dominant allel aanwezig is (homozygoot) (aa)
onvolledig dominant allel een recessief allel dat bij een heterozygoot individu een
beetje tot uiting komt in het fenotype (blauw bb, bruin BB,
Bb levert dan dus lichtbruin op)
intermediair fenotype beide allelen van een allelenpaar komen in een
mengvorm tot uiting in het fenotype (beide niet
recessief, Arood, Awit –> Ar + Aw = Aroze)
codominant beide allelen komen volledig tot uiting in het fenotype
(bijvoorbeeld een bloem met rode en witte vlekken)
dominant allel wordt altijd aangegeven met een hoofdletter
recessief allel wordt altijd aangegeven met een kleine letter
recombinatie door geslachtelijke voortplanting ontstaan nieuwe
combinaties van allelen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miloujasperse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.