Biologie samenvatting hoofdstuk 5 Ecologie vwo 4
Paragraaf 1 Ecologie op alle organisatieniveaus
Ecologie de wetenschap waarbij de wisselwerking tussen organismen en
hun omgeving wordt bestudeerd. Organismen worden
beïnvloed door hun omgeving, maar omgekeerd beïnvloeden
organismen diezelfde omgeving door hun aanwezigheid en
door de activiteiten die ze ontplooien.
Ecologisch onderzoek vindt plaats op verschillende organisatieniveaus; van molecuul
tot de gehele biosfeer.
Environmental DNA het DNA dat achterblijft op de plaats waar een bepaalde soort
leeft, zo kan een ecoloog aan de hand van DNA ontdekken
welke diersoorten in een bepaald gebied voorkomen.
Genoom alle DNA-moleculen in een cel van een organisme
ecogenomica het onderzoeksgebied waarbij aan de hand van het genoom
wordt bepaald welke soorten in een gebied voorkomen
organisme (individu) individueel levend wezen, biologische eenheid die
levensverschijnselen vertoont. (Emergente eigenschappen:
leeftijd en geslacht)
populatie een groep organismen van dezelfde soort in een bepaald
gebied, die samen een voortplantingsgemeenschap vormen
( emergente eigenschappen: dichtheid, geboorte- en
sterftecijfer)
levensgemeenschap alle populaties samen in en bepaald gebied
biotische factoren invloeden afkomstig van de levende natuur, zoals
voedselaanbod, parasieten, concurrentie, predatie en
bescherming door vegetatie nestgelegenheid.
Abiotische factoren invloeden afkomstig van de levenloze natuur, zoals licht, wind,
neerslag, temperatuur, zuurstofgehalte van het water en
grondsoort.
Ecosysteem een min of meer natuurlijk begrensd deel van de biosfeer, zoals
een duingebied, een heideveld. Ieder ecosysteem heeft
kenmerkende biotische en abiotische factoren. (emergente
eigenschappen: stofstromen, energiestromen en relaties tussen
populaties)
Biosfeer/ aarde alle ecosystemen bij elkaar. (emergente eigenschap:
samenstelling dampkring)
Emergente eigenschappen eigenschappen die specifiek zijn voor dat niveau, bijv. de
dichtheid, geslachtsverhouding, geboortecijfer en sterftecijfer
, Paragraaf 2 Organismen
Kimaat van een gebied Hoe een ecosysteem zich ontwikkelt en welke organismen erin
voorkomen hangt af van het klimaat in een gebied.
Klimaat een combinatie van abiotische factoren zoals, temperatuur, lich,
wind en water.
Macroklimaat grote gebieden op aarde waarbinnen hetzelfde kilmaat heerst
Microklimaat verschillene abiotische factoren op verschillende plaatsen
verschillen, daardoor heeft elk plekje van een ecosysteem zijn
eigen microklimaat.
Bodem bestaat uit een mengsel van bodemdeeltjes van verschillende
grootte. Zand heeft grotere bodemdeeltjes dan klei.
Zand bevat door zijn grote bodemdeeltjes veel lucht en weinig water
en kan water niet goed vasthouden.
→ hoe meer hummus er in zand voorkomt, hoe beter het zand
water kan vasthouden
Klei bevat door zijn kleine bodemdeeltjes weinig lucht en veel water
en kan water goed vasthouden.
– Voordelen voor planten: klei houdt water en zouten vast
– Nadelen voor planten: minder lucht → minder zuurstof voor
de planten en de kleiner holten in klei zorgen ervoor dat de
wortels er moeilijk doorheen kunnen dringen.
→ Hoe meer humus er in klei voorkomt, hoe makkelijker de
wortels van planten erin door kunnen dringen
Humus verbetert de structuur van de bodem en gaat uitspeling van
mineralen naar diepere bodemlagen tegen.
Andere eigenschappen van
die bodem die invloed hebben
op de soortensamenstelling: Bijvoorbeeld de zuurgraad, de grondwaterstand en de
concentratie mineralen.
Licht is bij planten nodig voor hun fotosynthese. Zonplanten groeien
het best bij een hoge lichtintensiteit. Je vindt ze in het open
veld, in woestijnen of in steppen. Schaduwplanten groeien het
best bij een beperkte lichtintensiteit, bijvoorbeeld in bossen als
bodembegroeiing.
Daglengte heeft invloed op de voortplanting van planten en dieren.
Beïnvloedt het tijdstip waarop planten in het voorjaar bloemen
vormen en het tijdstip van paring en eileg bij vissen…
water Landplanten hebben aan de bovenkant van de bladeren een
waslaagje, en vaak alleen aan de onderkan huidmondjes.
Landplanten in een vochtig milieu hebben bladeren met veel
huidmondjes en een dun waslaagje, hun wortelstelsels zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miloujasperse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.