Biologie hoofdstuk 4 Evolutie VWO 4
Paragraaf 1 Ontwikkeling van het leven
De aarde Bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar.
Eerste leven op aarde Ongeveer 3,8 miljard jaar geleden ontstonden de eerste
eencellige vormen van even.
Daarna meercelligen
landplanten
gewervelden
zoogdieren en vogels
Oudste fossielen met menselike
kenmerken ongeveer 5 miljoen jaar oud
chemische evolutie hierin werden de stoffen gevormd waaruit de eerste
eencellige kon onstaan
oeratmosfeer de atmosfeer die nog geen zuurstof bevatte,
waarschijnlijk een mengsel van stikstofgas, waterdamp,
koolstofmonoxide, koolstofdioxide, waterstofgas,
ammoniak, methaan en waterstofsulfide.
Anorganische stoffen komen zowel in organisen voor als in de levenloze
natuur. Het zijn kleine eenvoudige gebouwde moleculen.
Bijv. koolstofdioxide, water, keukenzout, zuurstofgas.
Organische stoffen zijn meestal afkomstig van organismen. Relatief grote
ingewikkeld gebouwde moleculen.De moleculen
bevatten meestal een of meer atomen koolstof C,
waterstof H en meestal zuurstof O, bijv. koolhydraten
(glucose, zetmeel), eiwitten, vetten.
Milley-Urey-experiment het ontstaan van organische stoffen uit anorganische
stoffen. Hij stelde een mengsel van ammoniak, methaan,
waterstofgas en waterdamp bloot aan elektrische
ontladingen, daarbij onstonden onder andere
aminozuren, sachariden,vetzuren en nucleotiden. Uit die
stoffen kunnen in organismen belangrijke organische
stoffen als eiwitten, DNA, koolhydraatketens en vetten
worden gevormd.
Heterotrofe organismen kunnen geen organische stoffen maken uit alleen
anorganische stoffen, ze hebben dus andere organismen
nodig als voedsel. Ze nemen organische en
anorganische stoffen op uit hun milieu.
Autotrofe organismen kunnen organische stoffen maken uit alleen
anorganische stoffen, ze hebben dus geen andere
organsimen nodig als voedsel. Autotrofe organismen
nemen anorganische stoffen op uit hun milieu.
Biogenese het ontstaan van leven uit levenloze materie
, Theorie over het onstaan van leven:
1. oerzeeën
2. black smokers
3. bouwstenen zijn afkomstig uit de ruimte
Oerzeeën door verdamping uit binnenzeeën vond indikking plaats,
waardoor een organische oersoep ontstond. In deze
oersoep verenigden kleine organische moleculen zich tot
grotere moleculen. De organische moleculen
rankschikten zich in druppeltjes ook wel Protobionten
genoemd. Daaruit ontstondende eerste cellen.
Zelforganisatie het ontstaan van eeheden met nieuwe eigenschappen
op een hoger organisatieniveau, bijv, de vorming van
cellen uit organische stoffen, celdifferentiatie en
apoptose.
Black smokers theorie waarbij protobionten zijn kunnen ontstaan door
de smokers vulkanische schoorsten waar water tot
400*C onder hoge druk, uit de zeebodem spuit. Door de
aanwezige mineralen kleurt dit water zwart. Ook hier zijn
de voorwaarden aanwezig voor een chemische evolutie.
Prokaryote organismen hebben geen celkern, zodat het kringvormig-DNA los in
het cytoplasma ligt, ze hebben geen vacuolen,
mitochondriën of endoplasmatisch reticulum. Zijn dus
heterotroof en de eerste prokaryote waren anearoob: ze
konden uitsluitend leven in een milieu zonder zuurstof.
Eukaryote organismen hebben celkernen, waaarin het DNA zich bevindt,
hebben vacuolen, mitochondriën en een
endoplasmatisch reticulum.
Aerobe bacteriën gebruikten de beschikbare zuurstof om opgenomen
energierijke organische stoffen af te breken.
Endosymbiosetheorie Door instulping van het celmembraam zijn een celkern
met kernmembraan en het endoplasmatisch reticulum
ontstaan.
Ingesloten aerobe, heterotrofe bacteriën
ontwikkelden zich tot mitochondriën
ingesloten autotrofe cyanobacteriën ontwikkelden
zich tot chloroplasten
mitochondriën en chloroplasten zijn ooit vrij levende bacteriën geweest. Dat blijkt uit het
feit dat beide organellen een kringvormig DNA-molecuul
bezitten, ze bezitten allebei een dubbel membraam. De
celdeling van beide verloopt hetzelfde als dat van de
prokaryoten.
Biodiversiteit verscheidenheid aan organismen