Een goede, duidelijke en overzichtelijke samenvatting van hoofdstuk 1 Regeling uit biologie voor jou vwo 5. Deze samenvatting is goedgekeurd door de docent.
Biologie Hoofdstuk 1 Regeling vwo 5 Se week 1
Paragraaf 1 Regeling en homeostase
normwaarde de waarde van bepaalde factoren die schomelt om een
bepaalde waarde denk hierbij aan, de concentratie bloed, de
osmotische waarde van lichaamsvloeistoffen en
lichaamstemperatuur.
Inwendige milieu
van een organisme het bloed en de weefselvloeistof
uitwendige milieu de omgeving, bijvoorbeeld de inhoud van darmen, longen etc.
Homeostase het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het
inwendige milieu van organismen. Dit wordt gedaan door een
regelkring. Is een voorbeeld van zelfregulatie van een
organisme
Regelkring bestaat uit en sensor, een controlecentrum en een effector.
Negatieve terugkoppeling wanneer een toename van het resultaat een remming van het
proces veroorzaakt. – → +
Positieve terugkoppeling een toename van het proce versterkt het resultaat van het
proces. – → – – / + → + +
homeostase in
meercellige organismen er vindt communicatie plaats tussen cellen met
signaalmoleculen, zoals hormonen en neurotransmitters.
Paragraaf 2 Hormonale regulatie
hormonen de signaalmoleculen die de cellen van hormoonklieren afgeven.
Hebben altijd een doelwitorgaan en koppelt zich aan en
receptor → reactie: vaak een koppeling aan een gen (DNA) →
inactief /actief
secretie de afgifte van hormonen door de hormoonklier
endocriene klier hormoonafgifte aan het bloed (secretie)
exocriene klier stoffen afgifte naar buiten het lichaam via een afvoerbuis (geen
hormonen) (excretie)
doelwitorgaan de hormonen waarvvan de cellen receptroen bezitten waaran
het hormoon zich kan binden.
Reactie doelwitorgaan wordt bepaald door de hormooonconcentratie (hormoonspiegel)
in het bloed en door het aantal hormoonreceptoren voor een
bepaald hormoon op de cellen in het doelwitorgaan.
Een hormoon kan processen in meerdere doelwiorganen regelen. Doordat
hormonen vaak lang in het bloed en in het weefsel aanwezig blijven, houden de
effecten lang aan.
, Twee soorten hormonen:
1. Vetachtig (steroïden) = gaat door het membraam heen, omdat een
membraam ook vetachtig is. Er wordt hierdoor een hormoon-
receptorcomplex gevormd dat via een kernporie naar het
kernplasma wordt getransporteerd.
2. eiwitachtig (peptide) = een eiwit koppelt aan een receptor aan de
buitenkant → reactie in de cel: second messenger → koppelen
aan een gen.
Signaalcascade een signaal wordt in de cel via meerdere schakels doorgegeven
hypofyse een belangrijke hormoonklier. Het is een verbinding tussen
hersenen (zenuwen) en hormoonafgifte. Produceert ook
horonen die de werking van andere hormoonklieren kunnen
beïnvloeden.
Hypothalamus controleert veel homeostatische regelmechanismen en bestuurt
het hormoonstelsel doordat neuronen neurohormonen
produceren en afgeven. (geeft signalen aan de hypofyse)
neuroscretie hormonen die door neuronen worden gevormd
neurohormonen gevormde hormonen
Hypofyse bestaat uit twee onderdelen:
1. Voorkwab (adenohypofyse)
2. Achterkwab (neurohypofyse)
adenohypofyse geeft hormonen af door realeasing hormonen afkomstig van de
hypothalamus (remming van afgifte door inhibiting hormonen
van de hypothalamus)
groeihormoon: regelt de groei en ontwikkeling
prlactine: stimuleert de productie van melk door melkklieren in
de borsten
Thyreoïdstimuleren hormoon (TSH): reguleert de schildklier
FSH en LH: reguleren de processen in de ovaria en de testes
Adrenocorticotroop hormoon (ACTH): stimuleert de
bijnierschors tot de afgifte van cortisol.
realeasing hormonen stimuleren de endocriene cellen in de adenohypofyse juist om
bepaalde hormonen te produceren.
inhibiting hormonen zorgen ervoor dat de endocriene cellen in de adenohypofyse
geen hormonen meer produceren.
neurohypofyse geeft hormonen af die afkomstig zijn uit de zenuwen van de
hypothalamus. De neurohypofyse maakt zelf dus geen
hormonen.
Oxytocine: stimuleert het ontstaan van weeën aan het einde
van de zwangerschap en tijdens de geboorte
ADH: regelt de resorptie van water in de nieren bij de vorming
van urine. De osmotische waarde in het bloed blijft daardoor
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miloujasperse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
