Palliatieve zorg
Definitie palliatieve zorg
Palliatieve zorg is zorg die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten
die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid, door het
voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige
beoordeling en behandeling van problemen van fysieke, psychische, sociale en spirituele
aard. Gedurende het beloop van de ziekte of kwetsbaarheid heeft palliatieve zorg oog voor
het behoud van autonomie, toegang tot informatie en keuzemogelijkheiden
Palliatieve zorg is zorg aan patiënten die niet meer beter worden. De zorg is gericht op
palliatie, of verlichting, waarbij zowel de kwaliteit van leven als de kwaliteit van sterven
centraal staat.
Doelen palliatieve zorg
- Vermindering van klachten
- Verkleinen kans op nieuwe problemen
- Verkort niet het leven, maar aanvaart het sterven
‘Aansturen’ op een acceptabel dood
In welke fase bevindt zich de patiënt?
- Dat kan in een ziektegerichte palliatieve behandelfase zijn
- Veranderd naar symptoomgerichte behandelfase
- Dat kan zijn in een fase lang voor het overlijden
- Dat kan zijn in een fase kort voor het overlijden
- Dat kan in de fase kort na het overlijden zijn
Verschil met terminale zorg
Palliatieve zorg kan jaren duren, terwijl we pas van terminale zorg spreken wanneer het
overlijden op korte termijn (3 maanden of minder) wordt verwacht. Palliatieve zorg richt zich
op een zo goed mogelijke kwaliteit van leven. Hoe lang dit duurt verschilt per cliënt.
Terminale zorg richt zich op een goede kwaliteit van sterven
Terminale zorg
- Ondersteunen van patiënten, mantelzorger en huisarts (ook bereikbaar zijn)
- Voorlichting over palliatieve sedatie
- Voorlichting over euthanasie
De 4 dimensies in de palliatieve geneeskunde
Fysieke dimensie psychische dimensie sociale dimensie spirituele dimensie
Multidimensionale aanpak
- Gericht op symptoombehandeling in somatiek
- Gericht op psychische en sociale factoren
- Gericht op spirituele facetten
- Gericht op patiënten en naasten
Kijk verder dan 1 dimensie om goede zorg te kunnen leveren in deze levensfase
, Veel voorkomende onderwerpen in gesprek
- Somatische klachten
- Psychosociale domein
- Spirituele / existentiëel domein (zingevingsaspecten)
- Einde levenswensen
Fysieke dimensie
Veel voorkomen problemen jeuk, reutelen, pijn, droge mond, braken, probleemgedrag,
kortademigheid, urineretentie, diarree, anorexie, obstipatie, vermoeidheid, misselijkheid,
depressie, cachexie (extreme magerheid) , hik, incontinentie, algehele zwakte,
vochtophoping, delier, dementie, angst, agitatie (zenuwachtige onrust, onrustige beweging),
hoesten, slaapstoornissen
Meest voorkomende: pijn, dyspnoe, vermoeidheid, slechte eetlust, obstipatie, oedeem
Doel van de behandeling op passende en veilige wijze de symptoomlast verlagen tot een
voor de patiënt acceptabel niveau
Psychische dimensie
Vragen die je kunt stellen: is patiënt ergens bang voor? Piekert hij over de pijn? Of ergens
anders over? Maakt hij zich zorgen?
Psychosociale aspecten
o Sombere gevoelens (depressie)
o Angst
o Slapeloosheid
o Acceptatieproblemen
Inschakelen medisch psycholoog indien patiënt en naaste dit op prijs stellen
Sociale dimensie
- Een patiënt staat nooit alleen
- Er is een netwerk van partner/ kinderen/ ouders, andere familieleden, vrienden,
kennissen etc.
- Ook zij hebben een visie/ mening over hetgeen wat patiënt overkomt
- Lang niet altijd hebben patiënt en mantelzorger dezelfde mening
- Belangrijk is het om ook (aparte) aandacht voor de mantelzorger te hebben
Sociale aspecten
- Alleenstaand
- Problemen door woonsituatie
- Financiële situatie
- Woonsituatie
- Hebben van kinderen!!
Heel belangrijk: hoe is het contact met de huisarts
Inschakelen maatschappelijk werk