Socialezekerheidsrecht
Participatiewet
De Participatiewet is een sociale voorziening en wordt uitgevoerd door de
gemeenten. De Participatiewet verleent financiële bijstand aan mensen
die zelf onvoldoende bestaansmiddelen hebben, dus niet voldoende
inkomen en vermogen. De Participatiewet is dus een vangnet en daarmee
ook het sluitstuk van de sociale zekerheid. De volgende kenmerken horen
bij de Participatiewet:
- Eigen verantwoordelijkheid,
- Complementariteit (de Pw is een aanvulling),
- Noodzakelijkheid,
- Individualisering,
- Ondersteuning bij het vinden en behouden van werk.
De burger heeft dus een eigen verantwoordelijkheid om er alles aan te
doen wat nodig en mogelijk is om in de kosten van het eigen bestaan te
voorzien. Pas als blijkt dat dit niet mogelijk is en er niet op een andere
regeling beroep kan worden gedaan, dan kan er aanspraak gemaakt
worden op de Participatiewet.
Soorten bijstand
Bijstand bestaat uit algemene bijstand (art. 5 onder b jo. art. 11 Pw) en
bijzondere bijstand (art. 5 onder d jo. art. 35 Pw). Algemene bijstand wordt
maandelijks uitbetaald en is een bedrag waarmee de dagelijkse kosten
betaald kunnen worden. Bijzondere bijstand is een incidentele uitbetaling
en dient na een calamiteit of een samenloop van onvoorziene
omstandigheden.
Uitvoering en aanvraag bijstand
De Participatiewet wordt uitgevoerd door de gemeenten, waardoor het
mogelijk is dat gemeenteraden verschillende verordeningen opstellen. Het
beleid wordt door het college van burgemeester en wethouders (het
college) bepaald. Een beslissing over het wel of niet bijstand verlenen,
neemt het college. Het college is dan een bestuursorgaan in de zin van de
Awb (art. 1.1. lid 1 sub a Awb).
Als er een aanvraag voor algemene bijstand wordt gedaan, dan wordt er
eerst getoetst of de aanvrager recht heeft op een voorliggende regeling.
Het aanvragen van de algemene bijstandsuitkering gaat digitaal via de
DigiD (art. 41 lid 1 Pw). In bepaalde gevallen kan iemand direct bij het
college de algemene bijstand aanvragen, bijvoorbeeld iemand die uit
principe geen gebruik wil maken via de digitale weg. Algemene bijstand
voor een dakloze wordt wel bij het college aangevraagd (art. 40 lid 1 jo.
art. 41 lid 2 Pw). De bijstandverlening aan daklozen is de taak van
centrumgemeenten (art. 11 Besluit Pw). Centrumgemeenten zijn
aangewezen gemeenten die bijstand verlenen aan daklozen.
, Een aanvraag voor bijzondere bijstand kan rechtstreeks bij het college
worden aangevraagd (art. 41 lid 2 Pw).
Jongeren onder de 27 jaar kunnen pas vier weken na het melden voor de
algemene bijstand een aanvraag indienen (art. 41 lid 4 Pw). Bij de
aanvraag voor bijzondere bijstand geldt dit niet.
Beslissing op aanvraag
Een beslissing op een aanvraag kan soms lang duren. In veel gevallen
wordt er binnen vier weken na de aanvraag door het college een
voorschot aan de aanvrager verleend (art. 52 Pw). Als er geen voorschot
door het college wordt verleend, dan kan er een beroep op de commissaris
van de Koning worden gedaan (onverwijlde bijstand, art. 81 Pw).
Algemene bijstand
Voorwaarden algemene bijstand
Om in aanmerking te komen voor algemene bijstand, moet er aan een
aantal voorwaarden worden voldaan:
- De aanvrager moet tot de kring van rechthebbenden behoren (art.
11 Pw),
- De aanvrager moet niet uitgesloten zijn van het recht op bijstand
(art. 13 Pw),
- De aanvrager moet geen bijstand aanvrager voor niet- noodzakelijke
kosten (art. 14 Pw),
- De aanvrager moet geen beroep kunnen doen op een voorliggende
voorziening (art. 15 Pw).
Iemand kan niet voldoen aan deze voorwaarden, maar toch recht op
bijstand hebben als er sprake is van dringende redenen (art. 16 Pw).
Kring van rechthebbenden (art. 11 Pw)
Het recht op bijstand geldt voor de Nederlander die in Nederland
woonachtig is en voor vreemdelingen die in Nederland wonen en
rechtmatig verblijven (art. 11 lid 2 en lid 3 Pw). Algemene bijstand wordt
uitsluitend verleend als er niet in de algemeen noodzakelijke kosten kan
worden voorzien (art. 11 lid 1 jo. art. 5 onder b Pw).
Geen uitsluitingsgrond (art. 13 Pw)
Het recht op bijstand geldt voor de Nederlander die geen uitsluitingsgrond
heeft van het recht op bijstand. Iemand kan uitgesloten zijn als er sprake
is van langer dan vier weken verblijf buiten Nederland, jonger zijn dan
achttien jaar, detentie etc. (art. 13 lid 2 Pw).
Geen niet- noodzakelijke kosten (art. 14 Pw)
Het recht op bijstand geldt als er sprake is van noodzakelijke kosten. De
noodzakelijke kosten zijn afhankelijk van plaats, tijd en de
omstandigheden van de belanghebbende (art. 14 onder b Pw).
Geen voorliggende voorziening (art. 15 Pw)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sirienmehanna. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.