Samenvatting
Literatuursamenvatting Burgerlijk Procesrecht
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Complete samenvatting van alle voorgeschreven literatuur van het vak Burgerlijk Procesrecht.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 58 pagina's
Voorbeeld 4 van de 58 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Burgerlijk ProcesrechtWeek 1
Hoofdstuk 1 - Inleiding
1.1 Doelstellingen van het burgerlijk procesrecht
- Het vermogensrecht → waar rechten i.b. ter vrije beschikking van de
rechtssubjecten staan. De tussenkomst van de rechtr wordt daar ingeroepen ter
beslechting van een geschil over de inhoud van de rechtsbetrekking en/of
verkrijging van een afdwingbare veroordeling.
- Het personen- en familierecht → de taak van de rechter is daar gericht op de
bescherming van specifieke belangen.
- Het rechtssubject zelf is maar in beperkte mate in staat zijn materiële
rechtspositie te bepalen en treedt de rechter vaak ordenend op, als orgaan van
de uitvoerende macht.
1.2 Eigenrichting
Eigenrichting = het zonder overheidshulp met eigen machtsmiddelen afdwingen van een
(vermeende) burgerrechtelijke aanspraak.
Het burgerlijk procesrecht stelt middelen tot handhaving van de privaatrechtelijke rechtsorde
ter beschikking, die met staatsmacht kunnen worden afgedwongen. Hiermee beoogt het
ontoelaatbare vormen van eigenrichting te voorkomen en escalatie van toelaatbare vormen
van eigenrichting tegen te gaan.
1.3 Eigenlijke en oneigenlijke rechtspraak
Eigenlijke rechtspraak = de taak van de burgerlijke rechter om vermogensrechtelijke
geschilen te beslissen en/of afdwingbare veroordelingen uit te spreken.
Oneigenlijke rechtspraak = de bemoeienis van de rechter op het terrein van personen- en
familierecht.
1.4 Soorten procedures
De dagvaardings- en verzoekschriftprocedure zijn duidelijk naar elkaar toegegroeid.
De belangrijkste verschillen:
1. De dagvaardingsprocedure vangt meestal aan met een dagvaarding. De
verzoekschriftprocedure wordt ingeleid met een schriftelijk verzoek, ingediend bij de
griffie van de bevoegde rechterlijke instantie.
- Dagvaarding = door een deurwaarder uitgebrachte tot de tegenpartij gerichte
oproep om op een bepaalde dag voor de rechter te verschijnen met een
omschrijving van de eis en de gronden daarvan.
2. Voor beide procedures gelden eigen regels die aangeven of de sector civiel dan wel de
kantonrechter de zaak zal behandelen en aansluitend welke rechtbank. De relatieve
competentie is per procedurevorm geregeld: in dagvaardingszaken is i.b. de rechter
, van de woonplaats van de gedaagde bevoegd, terwijl in verzoekschriftzaken dat de
rechter van de woonplaats van de verzoeker is.
3. In dagvaardingsprocedures reageert de gedaagde schriftelijk op de dagvaarding. Dan
wordt een mondelinge behandeling bevolen. Na de mondelinge behandeling kan
verdere conclusiewisseling worden toegestaan. Bij het vonnis wordt uitspraak gedaan.
In verzoekschriftprocedures wordt na ontvangst van het rekest vastgesteld wanneer
het verzoek ter zitting zal worden behandeld. Na behandeling ter zitting, volgt een
beschikking.
4. De opstelling van de rechter in de dagvaardingsprocedure is minder actief dan in de
verzoekschriftprocedure. Dit hangt samen met de gedachte dat partijen i.b. vrij zijn
om de processuele verwezenlijking daarvan naar eigen inzicht te bepalen. De rechter
is bij de bepaling van het procestempo en bij het bijeenbrengen van de voor zijn
beslissing benodigde feiten meer afhankelijk van de partijen.
5. ‘Vordering’= dagvaardingsprocedure, ‘verzoek’= verzoekschriftprocedure.
KEI = Kwaliteit en Innovatie rechtspraak.
1.5 De rechtsvordering
Rechtsvordering ziet op de in rechte ingestelde eis. Het is het processuele middel dat in het
procesrecht is vereist om een beslissing te verkrijgen.
- Uitgangspunt = dat een partij meent een materiële aanspraak te hebben, een in het
materiële recht geworteld subjectief recht.
1.6 Wisselwerking tussen formeel en materieel recht
Tussen het formele recht en het materiële recht bestaat in verschillende opzichten een
wisselwerking. Zo kan het gebruik van processuele middelen bepalend zijn voor het bestaan
van materiële rechten.
Het burgerlijk procesrecht bepaalt hoe ver de materiële bevoegdheden van het privaatrecht
zich uitstrekken. Het eigenlijke belang van het formele recht voor het materiële recht is daarin
gelegen, dat het materiële recht niet zonder het procesrecht kan functioneren.
1.7 Doorwerking van redelijkheid en billijkheid
De rechtsbetrekking wordt mede bepaald door de eisen van redelijkheid en billijkheid. Deze
eisen kunnen mede doorwerken in de processuele fase en ook daar weer bepalend zijn voor de
vraag welk gedrag partijen van elkaar mogen verwachten.
1.8 Belangvereiste en misbruik van procesrecht
Art. 3:303 BW: zonder voldoende belang komt niemand een rechtsvordering toe.
1. De situatie dat een partij met het processuele middel dat hij inzet in praktische zin
niets opschiet.
- Het gekozen procesmiddel moet dienstbaar kunnen zijn aan het doel dat dat
middel in het procesrecht heeft. Het middel moet de partij in een betere
juridische positie kunnen brengen.
, 2. Dat de rechter een vordering die een te geringe waarde heeft, onbehandeld dient te
laten is niet het grootste probleem. Moeilijker is dat de burgerlijke rechter zich steeds
vaker geconfronteerd ziet met de vraag welke andere dan financiële belangen
voldoende of geschikt zijn om van hem een beslissing te vragen.
Misbruik van bevoegdheid (art. 3:13 BW) levert een tot schadevergoeding verplichtende OD
op. De schadevergoedingsplicht is evenwel niet de enige sanctie: zij kan eveneens de
uitoefening van een bepaald recht beletten.
1.10 Nederlandse regelingen van burgerlijk procesrecht
Regelingen die tot het burgerlijk procesrecht kunnen worden gerekend vindt men o.a. in de
Rv, RO, BW.
Ook in het Wetboek van Strafvordering komen regelingen van burgrlijk procesrecht voor.
1.11 Netherlands Commercial Court (NCC)
Kan als onderdeel van de rechtbank en het hof Amsterdam in zaken met een internationaal
aspect, de behandeling en de uitspraak doen in het Engels, en die ook een eigen
procesreglement heeft.
1.12 Nieuw beslagrecht, nieuw bewijsrecht, Experimentenwet
Het voorstel tot modernisering van het bewijsrecht gaat in op de taakverdeling van partijen en
rechter in het algemeen en in het kader van bewijs en betreft daarmee de kern van het
procesrecht.
Hoofdstuk 2 - Artikel 6 EVRM en algemene voorschriften voor procedures
2.1 Inleiding
Fundamentele eisen: normen die zo worden beschouwd dat afwijking niet of alleen in
bijzondere gevallen is toegestaan.
Functionele eisen: regels voor een behoorlijk ingericht en goed functionerend procesrecht.
In art. 6 EVRM is vastgelegd aan welke eisen de rechter en de rechtsgang in civiele, straf- en
bestuurszaken ten minste moeten voldoen, willen zij geen aanleiding zijn tot sancties van het
EHRM.
- De eisen zien vooral op de wijze waarop de overheid de civiele procedure moet
inrichten en de rechterlijke macht moet toerusten en instrueren.
- Handelen in strijd met art. 6 EVRM kan leiden tot buitenwerkingstelling van een
nationale regeling.
- Burgers kunnen art. 6 EVRM alleen inroepen tegen de overheid, niet rechtstreeks
tegen de wederpartij.
- Ten slotte eist art. 13 EVRM dat aan partijen een effectief nationaal rechtsmiddel ter
beschikking staat om tegen een schending van art. 6 EVRM op te kunnen komen. Als
het gaat om schending van de redelijke termijn kan jegens de overheid aanspraak
, worden gemaakt op vergoeding van de daardoor veroorzaakte materiële en
immateriële schade.
→ art. 19 Rv = hoor en wederhoor
→ art. 20 Rv = waken tegen onredelijke vertraging
→ art. 21 Rv = waarheidsplicht
→ art. 27 en 28 Rv = openbaarheid van de behandeling en van de uitspraak
→ art. 30 Rv = motivering van uitspraken
2.2 De toegang tot de rechter
Een processueel verzuim van het gerecht dat de toegang tot de rechter raakt, kan de
verlenging van een rechtsmiddeltermijn tot gevolg hebben of het herleven van het recht om
een memorie van grieven te nemen.
De eis van toegang tot de rechter omvat niet een recht op toegang tot een hogere rechter.
Komt het, aan het einde van de procedure, tot een kostenveroordeling dan zullen de kosten
ten laste van de in het ongelijk gestelde partij worden gebracht, waarbij die ter zake van de
rechtsbijstand worden vastgesteld op basis van een tarief dat de werkelijke kosten daarvan
gewoonlijk niet dekt.
In art. 18 lid 2 Grondwet is bepaald dat de wet regels dient te stellen omtrent het verlenen van
rechtsbijstand aan minder draagkrachtigen.
2.3 De eerlijke behandeling
Het recht op een eerlijke behandeling omvat onder meer het recht om zich over en weer in
voldoende mate over de zaak uit te laten (hoor en wederhoor), de gelijkheid in procespositie
(equality of arms) en de aanspraak dat de rechter er in zijn beslissing blijk van geeft dat hij
met essentiële stellingen van partijen rekening heeft gehouden (motiveringsplicht).
- Het recht op een eerlijke behandeling ziet op de gehele procesgang. Zou in een fase
niet aan alle voorschriften van art. 6 EVRM zijn voldaan, dan wordt dat onvervangen
als dat in een volgende fase wel het geval is.
Enkele specifieke toepassingen van het recht op hoor en wederhoor zijn:
a. Op een geschrift dat in het geding wordt overlegd, mag de rechter geen acht nemen.
Wanneer een stuk zo laat wordt overgelegd dat het niet mogelijk is daar deugdelijk op
de reageren, de rechter zo nodig ambtshalve moet beslissen of de wederpartij
gelegenheid krijgt tot kennisneming van en uitlating over het stuk dan wel dat dit
buiten beschouwing wordt gelaten.
b. De rechter mag geen gegevens aan zijn beslissing ten grondslag leggen als hij zich
deze buiten aanwezigheid van partijen heeft verschaft.
c. Indien hoger beroep en beroep in cassatie tegen een beslissing zijn uitgeslaten dan
kunnen volgens de jurisprudentie deze rechtsmiddelen niettemin worden ingesteld op
grond van verwaarlozing van het recht op hoor en wederhoor.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jenniferbunnik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen