Samenvatting over de Grote biologische moleculen (Componenten, Voorbeelden en Functies (met plaatjes)) in een tabel met daarbij ook achtergrondinformatie in een tekst vorm. Handig om snel de macromoleculen te leren
Grote biologische moleculen Componenten Voorbeelden Functies
Koolhydraten dienen als Monosachariden: glucose, Brandstof; koolstofbronnen die
fructose kunnen worden omgezet in andere
brandstof en moleculen of gecombineerd
bouwmateriaal Disachariden: lactose, sucrose worden tot polymeren
(pp. 116-120)
Polysachariden: •Cellulose versterkt de celwanden
•Cellulose (Planten) van planten
Monosachariden •Zetmeel (Planten) •Zetmeel slaat glucose op voor
monomeer
•Glycogeen (Dieren) energie in planten
•Chitine (Dieren/schimmels) •Glycogeen slaat glucose op voor
energie bij dieren
•Chitine versterkt de exoskeletten
van dieren en de celwanden van
schimmels
Glycerol Triacylglycerolen (vetten of Belangrijke energiebron
Lipiden zijn een diverse ↓ oliën): glycerol + drie vetzuren
groep hydrofobe 3
Vetzuren
moleculen
(pp. 120-123) Kop Fosfolipiden: glycerol + Lipide dubbellagen van
met P
fosfaatgroep + twee vetzuren membranen
2 vetzuren
Steroïden: vier gefuseerde •Onderdeel van celmembranen
Steroïde
ruggengraat
ringen met aangehechte (cholesterol)
chemische groepen •Signaalmoleculen die door het
lichaam reizen (hormonen)
Eiwitten bevatten een •Enzymen •Katalyseert chemische reacties
•Defensieve eiwitten •Beschermen tegen ziekten
diversiteit aan structuren, •Opslag-eiwitten •Bewaart aminozuren
wat resulteert in een breed •Transporteiwitten •Transportstoffen
•Hormonen •Coördineert de reacties van
scala aan functies •Receptoreiwitten organismen
Aminozuur monomeer (20
(pp. 123-131) soorten) •Motor eiwitten •Ontvangt signalen van buiten de
•Structurele eiwitten cel
•Functie bij cel beweging
•Zorgt voor structurele
ondersteuning
Nucleïnezuren slaan, DNA: Slaat erfelijke informatie op
Stikstofbasis • Suiker + deoxyribose
verzenden en helpen Fosfaagroep • Stikstofhoudende basen =
erfelijke informatie uit C, G, A, T
(pp. 132-134) • Meestal dubbelstrengs
Suiker
RNA: Verschillende functies in
•Suiker = ribose genexpressie, waaronder het
Nucleotide
•Stikstofhoudende basen = overdragen van instructies van
(monomeer van een
C, G, A, U DNA naar ribosomen
polynucleotide)
•Meestal enkelstrengs
Made by: Iris Gülcher
, Samenvatting Biologie Hoofdstuk 5
5.1
Macromoleculen-> koolhydraten, eiwitten, nucleïne zuren, (vetten)
bestaat uit: *Polymeer -> moleculen die chemisch aan elkaar zijn gekoppeld die samen
macromoleculen vormen
*Monomeer-> klein molecuul dat gekoppeld is aan andere moleculen die samen
een polymeer vormen
Enzymen-> gespecialiseerde macromoleculen (meestal eiwitten)
functie: laten chemische reacties sneller verlopen (zoals de opbouw en afbraak van polymeren)
Condensatiereactie-> reactie waarbij monomeren met elkaar reageren tot polymeren, terwijl
tegelijkertijd een klein molecuul wordt afgesplitst
Dehydratiereactie -> condensatiereactie waarbij water wordt afgesplitst
-monomeer splitst water af waardoor het in een polymeer veranderd
Hydrolyse-> is de splitsing van een chemische reactie (polymeren) onder opname van water.
-polymeer neemt water op waardoor het in monomeren veranderd
5.2
Koolhydraten-> bestaat uit suiker en polymeren van suiker
Monosachariden-> monomeren voor de ingewikkelde sachariden
bestaat uit: *formule met CH2O
*carbonylgroep (c=o)
-aldose-> carbonylgroep aan eerste koolstofketen
-ketose-> carbonylgroep aan een van de andere koolstofketens
* meerdere OH-groepen
* grootte-> 3 tot 7 koolstofatomen (trioses, pentoses, hexoses)
* onderdelen zitten op andere plaatsen waardoor het andere suikers
functie: belangrijke voedingsstoffen voor cellen, ruw materiaal voor synthese/ andere
kleine organische moleculen
voorbeeld: glucose, fructose
Disachariden-> gevormd door 2 monosachariden
bestaat uit: glycosidebinding, er is een covalente binding gevormd tussen twee
monosacchariden door een dehydratatiereactie
functie: energie geven wat organismen kunnen gebruiken, moet wel verbroken worden in
monosachariden om energie te krijgen
voorbeeld: lactose, sucrose
Polysachariden-> koolhydraat macromoleculen (veel polymeren)
bestaat uit: *glycosidebindingen
*opslag polysachariden->
-planten en dieren slaan suiker op
-planten->
>opslag zetmeel, een polymeer van glucosemonomeren(plastiden
omvatten chloroplasten)
>door zetmeel samen te stellen, kan de plant overtollige glucose opslaan
-glucose monomeren zitten meestal op de 1-4 koolstofbinding, zetmeel α
-dieren->
>opslag glycogeen, een polymeer van glucose dat lijkt op amylopectine maar
uitgebreider is vertakt
Made by: Iris Gülcher
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iris70. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
