Samenvatting
Verzorgingsstaat samenvatting
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een samenvatting over het hoofdstuk verzorgingsstaat, onderdeel van maatschappijleer. Simpel overzicht van alle begrippen, simpele uitleg.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
VerzorgingsstaatWelvaart, welzijn en solidariteit
Verzorgingsstaat → De overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het
welzijn van haar inwoners.
Om een verzorgingsstaat te kunnen inrichten is solidariteit belangrijk. Mensen moeten
bereid zijn kosten voor elkaar te dragen.
Solidariteit→ Als er bereidheid is in een groep of samenleving om risico’s met
elkaar te delen.
De drie pijlers
De verzorgingsstaat steunt op drie belangrijke pijlers:
- goed onderwijs
- goede gezondheidszorg
- sociale zekerheid
Sociale zekerheidsstelsel→ Verzekert mensen van een inkomen bij werkloosheid,
ziekte ouderdom of arbeidsongeschiktheid.
Rechten en plichten
Nederland een sociale rechtsstaat. Dit betekent dat alle burgers sociale grondrechten
hebben zoals:
- voldoende werkgelegenheid (art 19)
- een goed leefmilieu (art 20)
- volksgezondheid (art 21)
- voldoende woongelegenheid (art 21)
- goed onderwijs (art 22)
Bij sociale grondrechten horen ook plichten. Denk aan:
● sollicitatieplicht
● het betalen van belasting en premies
● leerplicht
Hoofdrolspelers
In een verzorgingsstaat spelen drie partijen een belangrijke rol:
● burgers
● overheid
● werknemers- en werkgeversorganisaties
Burgers zijn in eerste in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor bijvoorbeeld een huis,
werk en hun kinderen. Pas wanneer dit je zelf niet lukt, kun je aankloppen bij de overheid.
Overheid is verantwoordelijk voor:
● Collectieve voorzieningen zoals onderwijs, gezondheidszorg en huisvesting.
● een inkomen voor mensen die daar zelf niet in kunnen voorzien.
● stimuleren van werkgelegenheid. In het bijzonder voor bepaalde groepen als
allochtonen, vrouwen en 50-plussers.
● goede arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden
, Werknemers- en werkgeversorganisaties maken samen afspraken over de
arbeidsvoorwaarden. Werknemers zijn verenigd in vakbonden (overkoepeld door
vakcentrales) zoals FNV en CNV.
Vakbonden→ organisaties die de collectieve en individuele belangen van
werknemers behartigen.
Werkgevers zijn verenigd in werkgeversorganisaties zoals VNO-NCW en MKB-Nederland.
Sociale partners
Werknemers en werkgeversorganisaties noem je samen de sociale partners. De sociale
partners onderhandelen over arbeidsvoorwaarden zoals loon, vakantiedagen en extra
sociale zekerheid. Afspraken tussen sociale partners worden vastgelegd in een cao
(collectieve arbeidsovereenkomst)
Het kan ook anders
In andere landen worden andere keuzes gemaakt. We kijken naar drie modellen:
● In de Sovjet-Unie was lange tijd een communistische planeconomie.
Productiemiddelen waren in handen van de overheid en iedereen kreeg hetzelfde
loon.
● In het Amerikaanse model staat het vrije marktmechanisme centraal. De
belastingen zijn laag, mensen moeten zichzelf verzekeren en de overheid bemoeit
zich niet met de economie.
● Veel Scandinavische landen kennen hoge belastingen en uitgebreide
voorzieningen.
Nederland als nachtwakersstaat
In de 19e eeuw was Nederland volledig gebaseerd op het vrijemarktprincipe. Zwakkeren
(armen, zieken en ouderen) werden niet door de overheid geholpen, maar door de kerk,
liefdadigheidsinstellingen of rijken. Zo’n staat noem je een nachtwakersstaat.
Overgangsperiode
De vrijemarkteconomie had keerzijden:
● de lonen waren laag
● mensen moesten vaak 16 uur per dag werken
● er werd ook op zaterdag gewerkt
● kinderen werkten vanaf jonge leeftijd al mee
Noodzaak voor verandering
Vanuit verschillende hoeken had men belang bij een verandering van de omstandigheden:
● Christenen wilden de zwakkeren een betere bescherming bieden.
● Sociaaldemocraten streefden naar een sterkere machtspositie van arbeiders.
● Liberalen wilden minder criminaliteit als gevolg van de armoede.
De eerste sociale wetten
Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw kwamen de eerste sociale wetten:
● de armenwet (1854)
● de wet tegen kinderarbeid (1874) ; het kinderwetje van Van Houten
● de veiligheidswet (1895)
● de leerplicht (1901)
● de arbeidswet (1919)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EsmeeKoorndijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,05. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75632 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen