Hoorcollege aantekening week 3 BAS 8
OL 3.01 Balans
Theoretisch Framework
Balans houding in zit, staand of tijdens lopen is echt een alledaagse, maar complexe taak, complexer
dan je denkt. Eén van de balanscontrole zijn grofweg persoon, omgeving en de balanstaak. Als we
kijken naar de individu dan zie je dat motorische, sensorisch en cognitieve factoren intactere met
elkaar en juist deze functies zijn ten gevolgen van een CVA vaak aangedaan. Je kan je voorstellen dat
een CVA een grote impact kan hebben op balansvaardigheid. Voor een goede diagnostiek en
behandeling van balansproblemen na een CVA is het van belang om deze systematische te ordenen.
Balans wordt verstaan uit een paraplu begrip zoals je hieronder zit waaronder drie verschillende
vormen van balans controleren onderscheiden zijn bv quiet stance ook een steady stade, proactive en
reactive balans controle. Naast de persoon en de balanstaak mogen we ook nog rekening houden met
de omgeving. Denk aan de ondergrond zoals on effe stoeptegels, sensorische context bv dat het
schemerige is of prikkels van buiten af die cognitieve lood vragen zoals deelnemen van verkeer of
andere weggebruikers etc. Dit systems framework is een uitgangspunt en gaan we stapje voor stapje
ontleden in de komende weblocatie.
Terug naar de basis
We starten bij de basis. Hier zie je een blije meneer. Hij staat op één been en krijg een duw van
iemand, ook wel externe kracht zijn doel is om niet om te vallen. Wat hij er voor nodig heeft is dat zijn
center of mass, ook wel lichaamszwaartepunt genoemd, dat bevindt zich in staande positie achter de
navel, dat het boven zijn voet blijft. Zie het voor je als hij teveel wiebelt dat zijn center of mass teveel
voor of achter of zijwaarts ten opzichte van zijn voet komt en dat valt hij om. Het geval van deze
meneer is de voet de enige steun met de omgeving en daarmee dus best een smal steunvlak wat zijn
doel is om niet om te vallen lastiger maakt. Voordat we dit gaan bespreken welke manieren deze
meneer zijn balans kan handhaven gaan we eerst kijken naar wat center of mass nou precies is.
,Center of Mass (CoM)
De center of mass die je op de afbeelding ziet is het lichaamszwaartepunt, eigenlijk een punt waar
gelijke verdeling van gewicht op tegengestelde delen van het lichaam is. Je kan je center of mass
bewegen door je lichaam te bewegen zoals je hier op het plaatje ziet. Andere definitie van center of
mass het is de zoon van de reactie kracht dus het lichaam en de omgeving is en hij kan eigenlijk
worden samengevat op een punt waar het lichaam de omgeving raakt zoals bv de voeten op de
grond.
Center of Pressure (CoP)
We hebben ook nog het CoP, dat is eigenlijk een doel die gebruikt wordt door het lichaam om de
center of mass te controleren of anders gezegd om het in balans te houden. Wat je linksboven ziet zijn
twee voetafdrukken en de gele oranje plekken is waar de grondreactiekracht aangrijpen en de
grondreactiekracht is de kracht op het lichaam bij staan en lopen. Dat zie je rechts afgebeeld. De CoP
blijft binnen de grondreactie van krachten van de voet om nog een marge te hebben om nog te
corrigeren. Hoe dat corrigeren plaats vindt daar komen we later op terug, dat is mechanisme 1 moove
around center of pressure. Je kan je voorstellen dat bv stevige wandelschoenen meer marge geven
voor center pressure. Maar als het schoenen zijn met naalden, dan kan je je voorstellen dat die minder
marge heeft voor center of pressure. In het steunvlak ook wel de base of support versmalt wordt en
dat maakt het balanceren lastiger.
Base of support (BoS)
Ook wel steunvlak genoemd. Het wordt gevormd door de punten van contact met de grond. Als deze
punten veranderen, dan veranderd ook de vorm van base of support. Dus hoe groter de base of
support is, hoe meer marge voor de center of pressure om te corrigeren. Denk weer aan bredere
schoenen, want dat vergroot het klein beetje de steunvlak, maar doe je je voeten een beetje uit elkaar,
dan doe je dat ook. Nu komen we tot belangrijke kern waar center mass en center pressure en base of
support samenkomen, want om balans te kunnen handhaven blijft de center mass binnen de base of
support dus lichaamszwaartepunt blijft binnen je steunvlak. En de center mass is diegene die de
stimulus veroorzaakt dat de center pressure reageert met andere woorden de center pressure
,reageert op bewegingen van de center of mass. Om balans te kunnen handhaven in stand is de
center of pressure altijd in beweging om die center of mass binnen de base of support te houden. Dat
is dus een continu proces van minimale of grotere aansturing om die balans hand te haven.
Die groene lijnen erom heen op het plaatje zie je dat de base of support weergegeven wordt, als die
voeten verder uit elkaar gaan dan is base of support groter.
Base of support (BoS)
Base of support is dus een gebied tussen de punten van contact en dit steunvlak kan beïnvloed
worden door bv schoeisel, maar ook heupmiddelen of arm-hand contact waarin je bv steunt tegen de
muur of iemand die je een arm geeft.
We zien in het midden twee voeten naast elkaar staan, die blauwe zijn zijn voeten en wat je ziet dat
het theoretische vlak groter is dan het daadwerkelijke steunvlak, want center of pressure moet een
marge van correctie hebben. Wat blijkt uit praktijk is dat het comfortabele stukje nog een stuk kleiner
is, dat is het oranje afgebeeld. We zien ook dat bij gezonde mensen best snel stapje zetten om
balansverstoring op te vangen, denk aan het duwen. Een CVA patiënt stappen ook, maar de kwaliteit
van de stap is minder met name als die gemaakt wordt met de paretische been.
Dus
Dus om balans te kunnen handhaven blijft de center of mass binnen de base of support. Dus je
lichaamszwaartepunt blijft binnen je steunvlak. De center off mass dus je lichaamszwaartepunt is de
stimulans die veroorzaakt dat de center of pressure gaat reageren, met andere woroden center of
pressure reageert op beweging van de CoM. Om balans te kunnen handhaven in stand is de center of
pressure altijd in beweging om een center of mass binnen de bewegingsvlak te houden.
Op het moment dat iemand te sterk is en die meneer redt het niet om te blijven staan. Wat kan hij
doen om toch nog te blijven staan: hij kan een voet bijzetten, misschien zelfs steun zoeken tegen een
muur. Wat die meneer heeft gedaan is meerde steunpunten voor zichzelf creëren op deze manier om
een groter base of support te krijgen. Zoals we nu weten is een grote Base of support handig want
dan heeft center pressure meer marge om te corrigeren en center of mass binnen de base of support
te houden. Wat had die meneer nog meer kunnen doen om zijn balans te handhaven? Stel dat
diegene een wat mindere heftige duw geeft, dan had die anders kunnen reageren om balans te
handhaven.
, Samenvatting:
• Balans = CoM binnen de BoS
• CoP reageert (en corrigeert) op verplaatsing van CoM
• Centre of Mass & Centre of Pressure: So Close, Yet So Far -YouTube
Steady-state| Overzicht van houdingsstrategieën
Dat brengt ons op het volgende namelijk houdingsstrategieën bij een setady state of statische
balanscontrole, dit zijn woorden met dezelfde definitie. Balans kunnen we controleren door deze
bovenstaande mechanische. Mechanisme 1 is dus het verplaatsen van CoP, dat is een basis
mechanisme. Mechanisme 2 is de roatie rondom CoM, dat is een soort van tweede aanpassong als
mechanische 1 niet voldoende is. En mechanisme 3 is het vastzetten dat gebruiken we in nood als
mechanisme 1 en 2 gefaald zijn. Op naar mechanisme 1.
Mechanisme 1 / enkel strategie sagitaal
Als eerste wil ik de enkel strategie bespreken in sagitale vlak. Deze verplaats door middel van dorsaal
als ventrale musculatuur. Wat je ziet afbeeld is dat het poppetje op een plaat staat en die plaat
transfert. Dat poppetje dreigt zijn balans naar voren te verliezen en gelukkig heeft de dorsale
musculator: kuiten, hamstring, rug grofweg op tijd een corrigeerde impuls gegevens om het poppetje
zijn balans te handhaven. Je kan je voorstellen als de beweging van de plaat naar voren zal bewegen,
dan zal het poppetje naar achteren dreigt te vallen en dat wordt er een ventrale enkel strategie
toegepast: tibialis anterior, qaudriceps en buikspieren. Dus enkel strategie sagitaal zien we eigenlijk
een correctie waarvan de externe krachten ingrijpt, perturbatie (storing) gegeven wordt zien we en
strategie, dan wel van de dorsale keten en de ander van de ventrale keten.
