Biologie – AVO3- Regeling en waarneming Zintuigen, hormonen en het zenuwstelsel BS 1 tm 10
Basisstof 1: Reageren op je omgeving.
Basisstof 2: de huid
Basisstof 3: de neus en de tong
Basisstof 4: de oren
Basisstof 5: de ogen
Basisstof 6: het zenuwstelsel
Basisstof 7: alcohol
Basisstof 8: h...
Biologie – AVO3- Regeling en waarneming
Zintuigen, hormonen en het zenuwstelsel
PWW1 BS 1 tm 10
Basisstof 1: Reageren op je omgeving.
Begrippen:
Zintuigen: Zintuigen zijn organen die reageren op bepaalde invloeden uit je omgeving.
Zintuigenstelsel: al je zintuigen samen
Prikkels: invloeden uit de omgeving van een organisme, voorbeeld: geluiden, geuren en aanrakingen
Drempelwaarde: kleinste prikkelsterkte die nog een impuls veroorzaakt in een zintuig
Adequate prikkel: soort prikkel waar een zintuigcel speciaal gevoelig voor is (lage drempelwaarde voor heeft)
Gewenning: als een prikkel enige tijd aanhoudt, ontstaan er in de zintuigcellen minder impulsen
Impulsen: zijn een soort elektrische ‘signalen’
Noem de 5 zintuigen?
- Horen, zien, ruiken, proeven en voelen
Wat moeten je zintuigen doen om te kunnen reageren op je omgeving?
- Dan moeten je zintuigen samen werken met je zenuwstelsel en je spierstelsel.
Hoe gaat dat in zijn werk? Leg uit hoe de zintuigen werken?
- Je ziet een frietje, dus je ziet en ruikt het, daarvoor gebruik je de zintuigen ogen en neus. Deze zintuigen geven
signalen af die via zenuwen naar je hersenen toe gaan. De signalen worden door je hersenen verwerkt waardoor
deze andere signalen gaat afgeven. Deze nieuwe signalen gaan via de zenuwen naar je armspieren. De armspieren
trekken hierop samen, waardoor je een frietje pakt en het richting je mond brengt.
In je oren komen 2 zintuigen voor, welke?
- Het gehoorzintuig (Gehoor is het vermogen van een organisme om geluiden waar te nemen)
- Evenwichtszintuig (zorgt voor het evenwicht)
Welke zintuigen bevat je huid?
- Warmtezintuigen (reageren op het moment dat je huid in contact komt met iets dat warmer is dan je huid)
- Koudezintuigen (reageren op het moment dat je huid in contact komt met iets dat kouder is dan je huid)
- Drukzintuigen (reageren alleen als er op de huid wordt gedrukt. Deze zintuigen liggen dieper in de huid)
- Tastzintuigen (De tastzintuigen zijn gelegen in de tastknopjes. Deze liggen minder diep in de huid en daarom
reageert het al op lichte aanrakingen)
In de zintuigen liggen zintuigcellen. Deze zijn aangesloten op zenuwen. Als de zintuigcellen een prikkel opvangen, wat
gebeurd er dan?
- dan ontstaat er in de zintuigcellen een impuls. Via de zenuwen worden de impulsen naar de hersenen en naar de
spieren toe geleid.
Hoe ontstaat een impuls?
- Een prikkel moet sterk genoeg zijn om in de zintuigcellen een impuls te laten ontstaan. De kleinste prikkelsterkte
die een impuls veroorzaakt wordt de drempelwaarde genoemd. Er zal dan ook geen impuls ontstaan in de
zintuigcellen wanneer de prikkel zwakker is dan de drempelwaarde. Je zal je dan ook niet bewust worden van deze
prikkel.
Elke soort zintuigcel heeft voor elk type prikkel een bepaalde drempelwaarde. De drempelwaarde van de zintuigcellen in
je ogen voor lichtprikkels is erg laag of erg hoog?
- Dit is erg laag. Zo zijn deze extra gevoelig voor de lichtprikkels en kun je ook bij weinig licht vaak nog steeds zien.
Omdat de ogen speciaal gevoelig zijn voor lichtprikkels wordt licht de adequate prikkel voor de zintuigcellen in je
ogen genoemd. De drempelwaarde van de zintuigcel voor deze prikkel is dan ook erg laag.
1
, Wat gebeurd er bij gewenning aan een prikkel?
- De drempelwaarde voor een prikkel is niet altijd even hoog. Als een prikkel voor een lagere tijd aanhoudt, dan
zullen er in de zintuigcellen minder prikkels ontstaan. Door gewenning voel je na een tijdje de prikkel niet meer.
Daarnaast speelt motivatie ook een rol bij waarneming. Als je met veel concentratie luistert, dan hebben de
zintuigcellen in je oren een lagere drempelwaarde voor de geluidsprikkels. De hersenen kunnen ook je waarneming
van prikkels beïnvloeden.
Waaruit bestaat het zenuwstelsel?
- Zintuigcellen en het centrale zenuwstelsel.
Waaruit bestaat het centrale zenuwstelsel?
- Hersenen en het ruggenmerg
Naast het waarnemen van prikkels die door je zintuigen zijn opgevangen kun je ook pijn waarnemen. Pijn kun je
waarnemen door middel van?
- pijnpunten.
- Dit zijn uiteinden van bepaalde zenuwen.
- Pijnpunten komen op allerlei plaatsen in je lichaam voor, ook in de dieper gelegen organen.
Basisstof 2: de huid
Begrippen:
Eelt: verdikte hoornlaag
Uit welke twee delen bestaat huid?
- Opperhuid en lederhuid.
Uit welke twee delen bestaat de opperhuid?
- De hoornlaag en de kiemlaag
Waaruit bestaat de hoornlaag en wat is zijn functie?
- De hoornlaag bestaat uit resten van dode, verhoornde cellen en beschermt je lichaam tegen beschadiging, tegen
uitdroging en tegen ziekteverwekkers.
Waaruit bestaat de kiemlaag en wat is zijn functie?
- De kiemlaag bestaat uit levende cellen. Het is een delende laag cellen om de huid te vernieuwen. Maar soms gaat
dit proces te snel en gaat de hoornlaag verdikken, dit noem je dan eelt.
Wat ligt er in de lederhuid?
- Daar liggen de warmte, koude, druk en tastzintuigen in, maar ook de zenuwen met pijnpunten, haarspiertjes,
bloedvaten en zweetklieren.
Verder tref je in de huid aan:
- Haren, omgeven door een haarzakje. In dit haarzakje bevinden zich talgklieren > maken talg om de haren en
hoornlaag soepel te houden
- Onder de huid ligt onderhuids bindweefsel: hier ligt vet opgeslagen als reservevoedsel en isolerende laag tegen
warmteverlies
Basisstof 3: de neus en de tong
Het reukzintuig bevindt zich in de neus. Waarmee is de neusholte aan de binnenkant bekleed?
- met neusslijmvlies.
Bovenin het neusslijmvlies liggen zintuigcellen met reukharen. Wat doen die reukharen?
- De reukharen vangen de geurprikkels op. Wanneer de geurprikkel sterk genoeg is ontstaan er in de zintuigcellen
impulsen die via de zenuwen naar de hersenen geleid worden.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper moniquevanmunster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
