Overig
Encyclopedie Criminologie HC's + WG uitwerkingen
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Alle dia's en werkgroepvragen uitgebreid genoteerd en uitleg docent rood gemarkeerd bij zowel WG als de HC. 9.4 voor tentamen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 121 pagina's
Voorbeeld 4 van de 121 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Encyclopedie Criminologie 21/22 HC’s+WG’sHC 1 – Encyclopedie Criminologie
Rode draad tijdens deze cursus:
- Spanning tussen instrumentaliteit en rechtsbescherming
Als we door middel van juridische problemen in de samenleving willen oplossen, lopen we
soms tegen morele of feitelijke grenzen aan
Bijvoorbeeld:
- Toeslagenaffaire
Efficiënt instrumentele
Recht doen aan individuele situatie van mensen rechtsbescherming
Te veel gekeken naar instrumentele kant. Focus op efficiënt en hard fraude aanpakken.
Fuller
Aan zijn tekst ligt een schema ten grondslag
Vier rechters komen aan bod in zijn tekst. Van de vier rechters is één rechter die het niet zo
goed doet. En de andere drie hangen samen met deze drie functies:
3 basisfuncties van de rechtsorde:
1. Rechtszekerheid
- Sociale vrede, handhaven status quo
- Dwang: Geweldsmonopolie, verbod eigenrichting
- Duidelijke weten en betrouwbare rechters
2. Rechtvaardigheid
- Een gelijke mate van zorg en respect
Iedereen gelijk.
- Kaders van emancipatie: vrijheid, gelijkheid en broederschap
- Rechtvaardige wetten en wijze rechters
Niet louter op wet baseert, maar zelf ook nadenkt.
3. Doelmatigheid
- Maatschappelijke nut
- Sturing door middel van prikkels
Hoe zorgen we dat de samenleving efficiënt is ingericht en zich aan de regels houden.
- Een efficiënte en pragmatische rechtsbedeling
Hulpvraag: bij welke basisfunctie leg je het accent?
Lopen meningen over uiteen
,3 posities die samenhangen met uitgangswaarden:
1. Rechtspositivisme (rechtszekerheid)
- Rechts is wat in de rechtsbronnen staat
- Met behulp van rechtsbronnen kunnen we identificeren wat geldend recht is
- Kan geldend recht onwenselijk of immoreel zijn? Ja
Als het geldende recht niet goed is zoals bij toeslagenaffaire dan is dat alsnog het geldende
recht.
- Rechters moeten voorspelbaar zijn
Blijven in de regels dichtbij letter van de wet
Soms maken rechtspositivisten wel uitzondering, maar zeggen dan ja dat is niet meer
rechtsspreken, maar rechter is hulpwetgever. Treedt buiten wet en gaat zelf iets doen
Dit problematisch volgens rechtspositivist want voorspelbaarheid van wet lijdt daar onder.
2. Natuurrecht en constructivisme (rechtvaardigheid)
- Natuurrecht
Recht is wat in overeenstemming is wat onveranderlijk goed en rechtvaardig is
Een wet die strijdig is met fundamentele eisen van gerechtigheid is geen geldend
recht
Als het positieve recht te veel afwijkt van natuurrecht dan moet rechter tot oplossing komen
met natuurrecht. Natuurrecht aanhanger zal zeggen er is noodzakelijk verband tussen recht en
moraal.
We zien echter dat moraal ook verandert met tijd en plaats. Andere normen en waarden dan
15 jaar geleden. Dus bestaat er wel een onveranderlijk goed en rechtvaardig?
Brengt ons bij:
- Constructivisme
Er is meer recht dan in rechtsbronnen staat; ook achterliggende waarden idealen
en beginselen behoren tot het geldende recht
Recht is een dynamisch fenomeen: idealen van de samenleving ontvouwen zich in
het recht
Rechters actief betrokken bij rechtsontwikkeling
Rechters moeten niet alleen kijken letter van de wet maar ook achterliggende doelen van die
wet
Bij rechtsvinding moet rechter niet alleen juridisch kijken maar ook moreel. We hebben deze
wet, maar wat zijn achterliggende waarden van de wet, waarom heeft wetgever deze wet
bedacht en met welke beslissing doe ik daar waarde aan? Dan kan de uitspraak dus anders
zijn dan letter van de wet. De wet moet je interpreteren aan de hand van die achterliggende
waarden
Constructivisme en Natuur blik op moraal
Natuur: Moraal onveranderlijk
Construct: Moraal is dynamisch
, 3. Juridisch pragmatisme (Doelmatigheid)
- Rechters is wat rechters en andere juridische ambtsdrager doen (op basis van hun
common sense’), wat zij onder specifieke omstandigheden nuttig voor de samenleving
vinden
- Wet is hulpmiddel om sociaal en maatschappelijk wenselijk antwoord te kunnen
geven. Recht geen doel op zich
Recht is gereedschapskist en haal je als rechter uit wat dan handig is.
Framing
- Belangrijk inzicht:
Taal niet een neutraal instrument
Het gekozen frame kan een enorm sturende werking hebben
Taal is soms puur beschrijvend, maar heel vaak is taal niet neutraal. Hoe het geformuleerd is
zit bepaalde bedoeling.
- Juist als criminoloog belangrijk om daar oog voor te hebben
Rondom misdaad en straf worden nogal wat frames gebruikt
Misdaad kan gezien worden als virus of als roofdier.
Zie je misdaad als roofdier
roofdier moet aan banden gelegd worden. Levert bepaalde houding ten opzichte van misdaad
en misdadiger levert het op
Misdaad als virus
virus een ziekte. Dan ga je over denken dat je misdadiger wil helpen of condities in
maatschappij veranderen zodat ze niet ziek worden
- Verband met centrale thema cursus:
Spanning tussen instrumentaliteit en rechtsbescherming kan uit beeld raken door
framing
Begrippen kunnen negatieve en positieve annotaties hebben:
Meldpunt – Kliklijn
Genetische modificatie – Genetische manipulatie
Sociaal leenstelsel – Schuldstelsel
Prominent – Mastodent
Kritisch – Cynisch, zuur
Vrijheidsstrijder – Terrorist
Recht van de patiënt kiezen – Maatwerking in de zorg
Klassieke opvattingen – Ouderwetse opvattingen
Zo kan je lezer manipuleren om op bepaalde manier naar een fenomeen te kijken.
Framing: Puur over taal, beschrijvingen niet neutraal.
, Ideologie
= Systeem van met elkaar samenhangende ideeën, inzichten of waarden
- Groepen mensen begrijpen zichzelf en hun positie in de samenleving aan de hand van
dit systeem van ideeën.
- Sommige inzichten/begrippen binnen dit systeem zijn pertinent onjuist/vertekening
van de wereld
Zijn op bepaalde manier klopt dat gewoon niet
Dat het niet waar is, maakt niet uit. Functie belangrijker dan dat het waard is?
- Ideologie kan een verbogen functie hebben
Mensen begrijpen zichzelf op die manier, maar zonder dat ze zich er bewust van zijn heeft
het ook andere redenen dat het belangrijk is.
Voorbeeld: Zaal Venezia
Venetië als vredestichter neergezet. Als mediator, niet waar. Waren vaak ook agressor.
Machthebbers ambieerde een rol van mediator
Zelfbeeld van we zijn mediators wel onzin, maar het heeft wel duidelijke functie want dit is
hoe zij zichzelf als Venetianen wilde zien. Dit is hoe ze zich wilde manifesteren in de wereld.
Ook al was het vanuit historisch oogpunt niet correct.
- American Dream
Amerika land waar als je maar hard genoeg werkt je ontzettend ver kan komen!
Waarom zou dit als ideologisch aangemerkt kunnen worden?
Zou kunnen zeggen: Eigenlijke functie is om huidige verhoudingen in stand te houden en
weinig uit te geven aan sociale zekerheid. Armeren blijven arm en rijken blijven rijk, en dan
altijd kunnen zeggen ja je had mogelijkheid omhoog te werken maar deed het gewoon niet.
Vanuit hier dus zeggen sociale zekerheid niet nodig. Subsidies en vangnet niet nodig, je had
ook kans om je omhoog te werken, dus eigen schuld.
Dream stelt iedereen heeft gelijke kansen. Werk je hard genoeg kan je from zero to hero.
Maar gevolg is dat allerlei sociale vangnetten niet nodig zijn en bestaande verhoudingen in
stand te houden. Overheid hoeft lagere klassen niet te helpen hoger op te komen want
iedereen kans uit zichzelf hogerop te komen.
Dus verborgen functie van het in stand houden bestaande verhoudingen.
- Wat is de functie van het ideologische frame ‘retirement’ in plaats van ‘execution’?
In film Bladerunner moesten replicants die trespassen meteen worden doodgeschoten maar
dit werd niet executie genoemd maar retirement
Je drukt eigenlijk gewoon op uitknop. Maskeert eigenlijk dat iets/iemand wordt
neergeschoten.
Als je retirement noemt, kan je zeggen ja in onze samenleving doen we niet executies. Beeld
van rechtvaardigheid in stand proberen te houden.
Zo’n taalspel is nuttig, omdat als je op zo’n manier over replicants praat, hun volle
menselijkheid ontkennen, dan kan je systeem van ze gebruiken als slaven rechtvaardigen. Als
je ze als mensen ziet kan je maatschappelijke verhoudingen niet in stand houden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper krentenkakker3000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen