HC’s Preventie en Bestraffing 21/22
HC 1 – Preventie en Bestraffing van criminaliteit
De overgang van resocialisatie naar de veiligheidsmaatschappij
- 1950-1970/80
Penal welfare state (welvaartsmaatschappij)
- 1970-1980
Verandering in perceptie van veiligheid en maatregelen
- Post-1980
Veiligheidsmaatschappij
Kernbegrippen
- Penal welfare state
- Resocialisatie
- Risk-society / veiligheidsmaatschappij
- High crime societies
- Responsabilisering
Penal-Welfare state
Welfare:
Welvaartstaat betekent dat mensen in lagere posities onderhouden worden door de staat door
bijvoorbeeld sociale voorzieningen.
Staat verantwoordelijk voor onderhouden verschillende groepen in de samenleving.
Services, experts en professionals die kunnen bepalen wanneer iemand recht heeft op
bepaalde voorzieningen
Kenmerken van penal-welfarism
- Welvaartsmaatschappij 1950-1970 (1990 NL)
- Oorzaken van criminaliteit: sociale omgeving & maatschappelijke kansen
Idee dat mensen op criminele pad komen vanwege gebrek maatschappelijke kansen en
nadelige sociale omgevingen, waar goed gedrag niet werd aangemoedigd en crimineel gedrag
wel.
- Staat is verantwoordelijk voor dit probleem
Enige verantwoordelijke actor om dit te gaan reguleren. Nadenken over opsporing, aanpak en
bestraffing.
- Straffen gericht op corrigeren van afwijkend gedrag, doel is resocialisatie
Omdat criminaliteit werd verklaard vanuit sociale en maatschappelijke omgeving, zijn de
straffen gericht op corrigeren afwijkend gedrag. Niet straffen om straffen zelf. Doel is
mensen terug laten keren in samenleving.
Criminaliteit vanuit sociale factoren verklaard, dus als je mensen heropvoedt, her-
disciplineert zullen zij ook niet meer criminaliteit plegen.
,Kenmerken van penal-welfarism
- Oorzaken van criminaliteit:
Sociale omgeving en maatschappelijke kansen
Issues in sociale omgeving, manier van socialisering en wel of niet maatschappelijke kansen
hebben.
- Staat is verantwoordelijk voor dit probleem
Staat verantwoordelijk om deze problemen op te lossen
- Straffen gericht op corrigeren gedrag, het doel is resocialisatie
- Grote rol voor experts
Vanuit kennis, deskundigheid, expertise beslissen of mensen klaar zijn om terug te keren in
de samenleving en hoe ze het best geresocialiseerd worden. De rol van deze experts is dus
aan het toenemen.
- Dader staat centraal
Doel is daders resocialiseren. Het gaat vooral om de dader. Zijn kansen in samenleving, zijn
mogelijkheden terug te keren in de samenleving.
Waar komt dit idee vandaan?
- Bredere populariteit van de verzorgingsstaat
- Opkomst van experts en professionals
- Modernistisch idee over de samenleving: technisch, niet emotioneel
Nadruk op rationele beslissingen. Straffen werden als technisch issue gezien, waar kennis
over nodig was. Geen onderdeel politiek debat.
- Support van de middenklasse & elite
Kritische noten over dit discourse
- Leuk in theorie, werkt het ook in de praktijk?
Effectiviteit. Recidivecijfers blijven.
- Wie zijn eigenlijk die experts?
Wie controleert de experts? Wat voor deskundigheid maken zij gebruik van? Experts veel
macht in dit systeem.
- Staat als de centrale actor?
Is staat wel logische actor om dit te doen?
- Wie is dan die ‘normale’ burger?
Normatief idee, heropvoeden. Gaat uit van standaardbeeld normale burgers. Wie is de
normale burgers? Wat is de modelburger?
Penal welfarism in crisis: post 1970’s
Kritiek uit twee hoeken:
- Het systeem werkt niet want het is niet rechtvaardig
Neemt niet serieus mee hoe bepaalde relaties tussen minderheidsgroepen impact hebben op
hun sociale status.
- Het systeem werkt niet want het is te ‘soft’
Het behaalt niet het gewenste effect. Dader wint sympathie in dit systeem, slachtoffer verliest
het volgens de mensen vanuit dit perspectief. Moeten zwaarder gaan straffen.
,Deze laatste kritiek wint in aanhang. Mede vanwege de stijgende misdaadcijfers.
In die periode toename van welvaart. Meer luxeproducten, brengen aantrekkingskracht op
criminaliteit met zich mee.
Daarnaast minder sociale controle in die tijd, mensen minder nauwe sociale contacten en
gezinnen met tweeverdieners. Vaker weg van huis, waardoor gelegenheid tot diefstal
toeneemt.
Rol van media belangrijk in toename misdrijven. Media meer sensationeel rapporteren
misdaad. Los van de cijfers of het stijgt, wordt het gevoel van onveiligheid bij de burgers wel
groter.
Behoefte aan nieuwe manier van bestrijding en bestraffen van criminaliteit. Gelinkt aan
opkomst van de veiligheidsmaatschappij.
Vanaf jaren ‘70/’80 zijn samenlevingen high crime societies
De opkomst van de veiligheidsmaatschappij
High crime society
Idee dat criminaliteit kunnen begrijpen, komt onder kritiek te staan. Gevoel van acceptatie dat
criminaliteit gewoon een onderdeel van het dagelijks leven is. Gaat niet per se weg. We
hoeven niet te begrijpen waar het precies vandaan komt, hoeven het niet uitgebreid te kunnen
verklaren. Belangrijk dat we het kunnen meten, controleren en daarna kunnen voorkomen.
Criminaliteit wordt gezien als iets wat gebeurt bij kosten-baten analyse op bepaald moment
en minder nadruk op diepgaande sociologische verklaringen.
- Criminologies of everyday life
- Groter gevoel van zekerheid en controle
Past binnen drang van vraag binnen samenleving voor zekerheid en controle.
- Vertaalt zich in 2 nieuwe ontwikkelingen
Trend 1 : Harder straffen
Opkomst liberaal gedachtegoed over harder straffen.
Harder straffen, meer straffen, minder begrip voor criminelen.
Zero-sum game: winst dader is verlies erkenning slachtoffer.
Dat is het idee, dus moeten minder begrip tonen voor dader.
Resocialisatie: van romantisch naar realistisch
- Van nadruk resocialisatie naar vergelding
Mensen moeten boeten doen. Samenleving terugbetalen voor hun fouten.
- Resocialisatie is afhankelijk van het gedrag van de gedetineerde
Mensen moeten resocialisatie verdienen, door goed gedrag vertonen in samenleving. Je moet
verdienen om terug te keren in samenleving.
- Niet de dader centraal maar de slachtoffers en samenleving als geheel
Slachtoffers centraal. Zij lijden en verdienen bepaalde boetedoening. Terugbetaling van
daders. Slachtoffers en directe slachtoffers.
Groter idee van slachtoffers, maar ook potentiële slachtoffers. Wij als hele samenleving
slachtoffer van jouw criminaliteit
, Trend 2 : Preventief optreden tegen criminaliteit
Veiligheidsdenken / risk-society
Moeten criminaliteit gaan voorkomen, voordat het de gelegenheid krijgt zich voor te doen.
- Everyday criminality -> rationele keuze
Als criminaliteit onderdeel is van dagelijks leven, het is een rationele keuze. Wanneer
gelegenheid is gebeurd het. Dan moeten we voorkomen dat keuze komt. Ingrijpen voor keuze
komt. Dat doen we door berekenen van risico, voorspelen van risico en dan preventief
ingrijpen.
- Risk society: calculeren, voorspellen, en preventief ingrijpen
Niet alleen bij criminaliteit. Zelfde denkpatroon bij gezondheidszorg.
Niet wachten tot problemen zich voordoen, maar preventief willen ingrijpen.
- Nieuwe technologieën bieden mogelijkheden om de samenleving meer te
controleren
Een van de redenen dat dit idee en concept opkwam is dat er door technologie meer
ontwikkelingen zijn om vooruit te denken en aan preventie te werken.
Hoe doe je aan preventie:
Hele andere ontwikkeling voor de staat, namelijk meer sprake van terugtrekking in plaats van
actieve centrale rol van de staat.
Responsablisering
- Nadruk op het voorkomen van criminaliteit
Preventief ingrijpen doen we door burger zelf ook verantwoordelijk te maken voor preventie.
Past binnen groter concept van liberale samenleving waar mensen zelf verantwoordelijk zijn
voor veiligheid en gezondheid.
- Bredere trend van individualisering en terugtrekkende overheid
Burgers bewust maken van hoe zij zelf kunnen bijdragen. Manieren van bewustwording over
onze eigen capaciteit om bepaalde vormen van criminaliteit voor te zijn.
Is onderdeel van terugtrekking staat, en burger die zelf verantwoordelijk wordt voor
voorkomen criminaliteit.
- Public-private partnerships
Niet alleen burgers zelf verantwoordelijk, maar ook publiek-private genootschappen die gaan
bijdragen aan preventie.
De strijd tegen witwassen en financiering terrorisme
Behoefte om financiële sector veilig te houden. Als we kunnen voorkomen dat geld komt bij
terrorisme grijpen we preventief in en kunnen we deze gebeurtenissen voorkomen. Hetzelfde
met witwassen.
Niet overheid centrale actor, maar banken: Banken van nature geen veiligheidsactor, maar
actor die geld wil verdienen. Banken komen op voorgrond van financiële veiligheidskwestie.
De logica
- Banken en financiële instituties dragen verantwoordelijkheid voor het veilig
houden van het financiële stelsel
Eerste verantwoordelijkheid voor veilig houden financiële stelsel, terwijl zij private sectoren
zijn. Niet publiek.
- Hoe doen ze dat: Door monitoring en verzamelen data kunnen we risico-indeling
maken van verschillende transacties