Pedagogiek.
Week 1.
Wij als logopedisten zullen later beroepsopvoeders worden.
Presentaties:
- 2 onderwerpen per klas
- In week 3 document op natschool plaatsen
- Klas 1A onderwerp 1 en 2
Actualiteiten/trends in de pedagogiek (laatste 10-15 jaar).
- Aantal meldingen kindermishandeling stijgt
- Aantal kinderen met gedragsproblemen stijgt
- Jongeren hebben de laatste jaren een ongezondere leefstijl dan
vroeger
- Meer schooluitval bij jongeren
- Meer overlast gevende jongere
De laatste tijd zijn er veel programma’s op tv over opvoeding (EHBO,
puberruil etc).
Opvoeden is afhankelijk van een aantal veranderingen binnen de
maatschappij. Aantal van deze veranderingen zijn:
- Democratisering
kinderen hebben tegenwoordig een veel grotere stem/eigen
mening, en worden meer betrokken.
- Individualisering
een mens kiest meer voor zichzelf, en mensen bemoeien zich
minder met elkaar in vergelijking tot vroeger.
- Mondialisering
als wereldburger in een multiculti samenleving komen wij
makkelijker in aanmerking met culturen van verschillende landen.
Bijvoorbeeld in Nederland dat een kind in haar eigen bedje slaapt en
op tijd slaapt.
- Fragmentarisering
Mensen leven tegenwoordig in verschillende situaties. Vroeger
was je bijvoorbeeld alleen moeder, nu ben je moeder, vriendin,
collega, sportvriendin etc.
- Consumentisme
Het gaat erom dat het van belang is dat sommige mensen de
waarde van producten voorop stellen.
- Flexibilisering van levensloop
kinderen studeren langer door, wonen langer thuis, etc.
- Multiculturaliteit
verschillende culturen in 1 stad of 1 plaats
1
,Het opvoeden van nu:
- Jonge ouders minder ervaring met kinderen en opvoeden
- Kinderen zijn statussymbool
- Rolpatronen liggen minder vast, bijv. vrouwen werken nu ook hele
dagen
- Veel meer informatie over opvoeden door het internet en tv
- Graascultuur we mogen eten wanneer wij er zin in hebben
- Vele keuzes in middelen en opvoedingsvormen
- Materiële veranderingen: onvriendelijke woonwijken, meer verkeer,
grote huizen dus weinig contact met huisgenoten, veel games en
films waardoor we minder met het gezin doen.
Waar denk je aan bij pedagogiek?
- Opvoeden
- Kinderen - ouders
- Ontwikkelen
- Normen en waarden
- Basisbehoeften van een kind
- School
Waar komt pedagogiek vandaan?
Pais = kind
Agogein = leiden het kind leiden
Kennis/theorieën over opvoeden = opvoedingswetenschap of
opvoedingsleer.
Het verschil tussen pedagogiek en orthopedagogiek:
Pedagogiek: normale opvoeding- en/of gedragsproblemen
Orthopedagogiek: gaat over de leer van afwijkende opvoedingssituaties.
Dus bij kinderen met een stoornis of handicap. Dit kan zijn: cognitief,
zintuiglijk, motorisch, sociaal, emotioneel of combinatie.
Pedagogiek, bijvoorbeeld hoe om te gaan met:
- Niet luisteren/ niet gehoorzamen
- Kamer onnodig overhoop halen en niet willen opruimen
- Brutaal, schelden, pikken en liegen
- Bedplassen
- Later thuis komen dan afgesproken
- Belangrijke spullen zomaar kwijt raken
Orthopedagogiek, bijvoorbeeld hoe om te gaan met:
- contactstoornis, adhd/add, odd, angst- en depressiestoornis
- opvoeder dient te zoeken naar aangepaste vorm van opvoedend
handelen
- specifieke hulp en begeleiding zoeken.
2
,Historie.
In de middeleeuwen dacht men dat het kind een mini-volwassene was.
Animalculus: voor de 18de eeuw dacht men dat er niks meer veranderd kon
worden aan een kind, dus dat alles al genetisch aangelegd was.
Filosofen
Locke, 1632-1704 Hij was de eerste tegenhanger
- Kind is fundamenteel anders dan volwassenen
- Kind is tabula rasa een onbeschreven blad
- Kind ontwikkelt zich door invloed van omgeving
- Kind doorloopt ontwikkeling door leren, niet door rijping
- Kernbegrippen: associatie, repeteren, imiteren, modelgedrag,
beloning, straf (in 20e eeuw Bandura)
Rousseau, 1712-1778: grondlegger pedagogiek
- Ontwikkeling is een gevolg van aanleg en rijping
- De mens is van nature goed
- Afwijking hiervan is een gevolg van de omgeving
- Kindgerichte opvoeding staat centraal
- Essentieel: kinderen kunnen pas leren als zij er rijp voor zijn
Controverse nature-nurture (aanleg-omgeving)
Nature = wat er al aanwezig is.
Nurture= wat er door opvoeding aan toe wordt gevoegd.
Wij weten dat opvoeding natuurlijk uit een combinatie bestaat maar we
weten nog niet in hoeverre de invloed is.
Tegenwoordig: persoonlijkheidsontwikkeling versus pedagogiek.
De ontwikkeling is afhankelijk van:
1. Erfelijke aanleg: aangeboren capaciteiten.
2. Omgeving: opvoeden, historisch-geografische situering, culturele
achtergrond.
3. De rijping van het centrale zenuwstelsel: Hoe ontwikkelt jouw
centrale zenuwstelsel zich (een afwijkende rijping is bijvoorbeeld een
kind met adhd, dus eigenlijk nature)
Problemen in respectievelijke aanleg, omgeving en rijping
centrale zenuwstelsel leiden tot:
1. Aanlegstoornis: bijv. syndroom van down
2. Belemmeringen: bijv. in opvoedingssituatie, puberteitsproblemen,
traumatische gebeurtenis, echtscheiding
3. Rijpingsstoornis: bijv. adhd
Vragen welk doel heeft opvoeden?
Wat dient volgens jou het resultaat te zijn van opvoeden?
Door de opvoeding wil je bijvoorbeeld bereiken dat jouw kind later
een zelfstandige volwassene wordt.
3
, Hoe? Welke middelen of welke factoren vind jij belangrijk om in te
zetten bij de opvoeding?
De opvoeding dient te bestaan uit:
Diverse opvattingen over opvoeden:
- Opvoeden is vormen
- Opvoeden is onderwijzen, beleren en aanleren
- Opvoeden is gezeggen: verbaal aangeven van gedrag “zoals het
hoort”
- Opvoeden is uitleggen
Tegenwoordig voeden wij zo op:
- Opvoeden als proces (o.a. Kok) waarin we de aanleg optimaal laten
ontplooien
- Opvoeden is ondersteunen naar autonomie (in sociaal emotioneel en
situationeel opzicht).
Theorieën en modellen: waarom handig? En wat is hiervan de
functie?
Model:
- Opvoedingsmodellen
- Competentiemodel
- Meervoudig risicomodel
- dynamische systeemtheorie
- model adaptief begeleiden
Inzicht geven in:
- manieren van opvoeding
- Ontwikkelingstaken, vaardigheden, probleemgedrag en de aanpak
hiervan
- Therapeutisch opvoedkundig handelen
Inzicht in opvoeding: opvoedingsmodellen
- Geeft inzicht in complex verschijnsel “opvoeding”
- Verschillende opvoedingsstijlen: zie Angenent (kun je uit mediatheek
halen)
- Dimensionaal opvoedingsmodel
Dit model kun je gebruiken wanneer je je kind begeleidend opvoed.
Dimensionaal model: dominantie VS toegeeflijkheid en warmte VS koelheid
4