Samenvatting
Samenvatting Aardrijkskunde Fysische geografie havo 4/5
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- HAVO
Is toets en examenstof voor havo 4/5.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Aardrijkskunde fysische geografieHoofdstuk 2.2 platentektoniek
Endogene en exogene krachten:
Endogeen: krachten die van buitenaf op de aardkorst inwerken.
Bijvoorbeeld: verwering, erosie en sedimentaire.
Exogeen: krachten die van binnenuit op de aardkorst inwerken.
Bijvoorbeeld: vulkanisme, schuivende aardplaten en aardbevingen.
Opbouw van de aarde:
Dichtheid (gewicht)
- Aardkern = hoge dichtheid
- Aardmantel
- Aardkorst = lage dichtheid
Buitenste laag mantel:
Asthenosfeer:
Bovenste gedeelte van de aardmantel. Is plastisch dus vervormbaar. Er bevinden
zich de convectiestromingen.
Convectiestroming: circulerende beweging van vloeibaar gesteente.
Lithosfeer = aardkorst
De aardkorst bestaat uit grote platen die afzonderlijk van elkaar bewegen. Die platen
bestaan uit korsten:
- Oceanische korst (6 km dik)
- Continentale korst (40 km dik)
Plaatbewegingen:
Divergente bewegingen:
Platen drijven uit elkaar en heeft een opstijgende convectiestroom.
Vulkanen waar magma aan de oppervlakte komt.
Convergente bewegingen:
Platen bewegen naar elkaar toe.
Twee continentale korsten: - plooiingsgebergte.
Korsten hebben dezelfde eigenschappen.
Plooiingsgebergte: doordat 2 continentale korsten botsen, worden tussenliggende
gesteentelagen geplooid en daarbij opheffing.
Een continentale en een oceanische korst:
- oceanische plaat is zwaarder (hogere dichtheid)
,Subductie: de zwaardere oceanische korst duikt onder de lichtere continentale korst
daardoor ontstaat hitte en gaat het smelten en komt er opstijgend magma dat leidt tot
explosieve vulkanen.
Transforme beweging:
2 platen bewegen langs elkaar. Daardoor is er veel opbouw van spanning en dat leidt
tot zware aardbevingen.
Hoofdstuk 2.3 Vulkanisme
Effusief en explosief vulkanisme:
Vulkanisme:
Alle verschijnselen die te maken hebben met de nabijheid van magma uit lithosfeer.
- Vulkaanuitbarsting: gassen, stoom, vulkanisch gesteente (as) en lava.
- Lahar: vulkanische modderstroom.
- Geisers.
Effusieve erupties:
Weinig gasdruk = lavastromen.
Explosieve erupties:
Hoge gasdruk = aswolk.
Eruptietype wordt bepaald door:
- Samenstelling van magma en de eigenschappen van het bovenliggende
gesteente.
- Dikte bedekkend
gesteente.
, Type eruptie bepaald vulkaanvorm:
Effusieve eruptie: schildvulkaan en spleetvulkaan
- Brede vulkaan, flauwe helling
- Opgebouwd uit lagen gestolde lava (basalt)
- Bij een spleeteruptie ontstaat een spleetvulkaan
Explosieve eruptie: stratovulkanen en calderavulkanen
- Steile helling
- Lagen gestolde lava en los materiaal zoals as en stenen.
- Een caldera kan ontstaan als het dak boven de magma kamer instort,
wanneer de magmakamer leeg is.
- In de caldera kan een nieuwe vulkaan ontstaan wanneer de magmakamer
opnieuw wordt gevuld.
- Caldera ontstaat bij een explosieve uitbarsting van een stratovulkaan.
Type plaatgrens bepaalt type vulkanisme:
Divergente plaatgrens:
- Effusief vulkanisme.
- Spleetvulkanen en schildvulkanen.
Convergente plaatgrens (subductie):
- Explosief vulkanisme.
- Stratovulkanen en calderavulkanen.
Hotspot: dunne aardkorst zodat de korst smelt door een mantelpluim.
- Ligt boven een mantelpluim
- Explosief of effusief afhankelijk van korst
Dus bij oceanisch: dun en vloeibaar = effusief
En bij continentaal: taal en vloeibaar = explosie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper indyvdboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71498 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen