Volledige aantekeningen van de colleges Hersen en Gedrag. Met plaatjes duidelijk alles uitgelegd en uitgebeeld. Duidelijke samenvatting en kan prima gebruikt worden om te leren voor het tentamen. Universiteit Utrecht Psychologie
Gedrag
Mentale processen (mind)
-Gedrag bepaald door mentale processen
Om iets te weten moeten we weten
-Mentale processen meetbaar?
-Emotie -> meetbaar maken door zweet of tranen
-Waarneming
Verschillen in gedrag meten
-Helmholtz: reactie tijden op teen-stimulatie langer dan die op de heup stimulatie
-Donders: reactie tijden langer als je (FCQT) ziet en X of Q moet zoeken dan bij (FT) -> zoeken
in een plaatje gaat langzamer bij 4 letters dan bij 2 letters als er gevraagd wordt of een
bepaalde letter er in zit. Keuze maken kost tijd in je mentale processen
Je meet mentale processen op deze manier met gedrag
Mentale processen infereren
Leren
- Gedrag in een en dezelfde situatie is veranderd na een ervaring
Eric Kandel (nobelprijs door zeeslakken onderzoek)
Klassiek conditioneren (Pavlov)
Relatie tussen stimulus en daarop volgende respons
-Ongeconditioneerde response wordt geconditioneerde response door het aan iets anders te
koppelen
Operant of instrumenteel conditioneren
-Skinner, Thorndike
-Relatie tussen gedrag en daarop volgende stimulus
-reinforcement (bekrachtiging): Zorgt dat het gedrag dat lijdt tot die bekrachtiging herhaal
wordt
Nurture: leren van omgevingsinvloeden
Nature: Genetische bepaaldheid (Niet: biologisch vs psychologie)
Genen -> gemaakt van moleculen en genen maken samen DNA
Hebben genen invloed op gedrag? Lastig te bewijzen, maar het verband lijkt soms zo sterk dat de
relatie soms onverbiddelijk lijkt
Letter G, C, A, T die samen genen maken in lange reeksen
, Onverbiddelijk -> CAG (>40x) leidt tot ziekte Huntington – Degeneratieve hersenziekte door
slechte motoriek en later andere mentale functies progressief aantast (begint meestal op
later leeftijd) Door dat gen maakt een variant van het eiwit Huntingtine aan.
Een gen codeert voor een eiwit (protein) en geeft in het ribosoom de juiste code aan de
aminozuren aan (3 letters per aminozuur)
Essentiele aminozuren krijg je door essen -> eten
Chromosomen: waar het DNA zit met daarin de genen, mens 23 paren
Voortplanting van elk paar beide ouders 1 -> nieuwe generatie
Chromosomen paar lijkt enorm op elkaar (2 elementen noemen we Allelen)
“De genen neigen, maar dwingen niet”
- zie voorbeeld PKU in de vragen (speciaal dieet)
- Op chromosoom X zit het gen voor enzym MAO A -> MAO A low leidt tot slechte werking en
High zorgt voor een hard werkende MAO A. MAO-A low is genetisch kwetsbaarder voor
dingen die in de jeugd gebeuren (bv mishandeling) samenspel van genen en omgeving
Aantekeningen hoorcollege Genetica 2
Elk mens heeft 23 paar chromosomen
22 paar autosomale (aanleg) chromosomen elk gen heeft dus twee allelen
1 paar (paar 23) geslachtshormonen (vrouw XX man XY)
X en Y dragen seks-linked genen
LCR (lotcus control region; zwarte rechthoek) activeert aflezen van de twee eerstvolgende
genen en alleen voor deze genen
Als eerste gen voor roos kapot is, dan blijft alleen groen over (naast blauw dat niet een seks-
linked gen is op chromosoom 7)
Het komt dus vaker voor bij mannen, omdat vrouwen wanneer zij dit hebben vaak nog wel een
gezonde X hebben.
Seks limited genen kunnen op alle chromosomen voorkomen
Deze genen worden alleen afgelezen in één van de twee geslachten, onder invloed van
geslachtshormonen
Leidt tot verschillen in eigenschappen, bijvoorbeeld gedrag
Samenvattend: Seks linked komen voor op de geslachtchromosomen en seks limited komen voor op
de autosomale chromosomen
Kunnen ervaringen de genen veranderen?
Promotor regio: zorgt dat het deel afgelezen kan worden
Coding regio: Het deel waar gestart wordt met coderen
, Ervaring verandert chromosomen bij de promotor regio bij de fruitvlieg waardoor hij er bij het gen
verandering plaats vind en de code tot het versieren niet meer afgelezen wordt. (epigenetische
veranderingen) Daardoor verandert het gedrag.
Deze epigenetica kan ook bij mensen!
Epigenetica: je veranderd niet de code van het DNA, maar de mate waar het in tot expressie komt
Stofjes die ervoor zorgen dat er iets aan het DNA gaat vastzitten of aan de eiwitten
Methylering
Acetylering
Andere mechanisme
Evolutie
Verandering over generaties van genen (en de eigenschappen waarvoor ze coderen in
populaties
Reproductieve isolatie leidt vervolgens tot het ontstaan van verschillende soorten
AL het leven is evolutionair verwant en alle soorten delen daarom een gemeenschappelijke
voorouder -> soorten die een recentere gemeenschappelijke voorouder hebben lijken vaak
meer op elkaar -> dit geld voor genen, en de eigenschappen waarvoor ze coderen
Maar de hoeveelheid genetische verandering heeft niet altijd een 1 op 1 relatie met de grootte van
verandering in een eigenschap
-Verschillen in gedrag zijn vaak niet te herleiden tot een verschil in een enkel gen
-Kleine genetische veranderingen kunnen soms tot grote veranderingen in eigenschappen leiden, en
andersom
Spontane mutaties zorgen voor variatie (verschillen allelen) -> “foutjes in DNA”
Varianten die leiden tot mindere voorplanting verdwijnen
Varianten die leiden tot betere voortplanting (meer nakomelingen) worden geselecteerd
Principe evolutie
Charles Darwin, (1859)
Overerfbaarheid van eigenschappen (genen)
Mutaties: het spontane ontstaan van gen varianten (random proces, niet doelgericht)
Natuurlijke selectie van varianten die zorgen voor een individu dat beter aangepast is
(adapted) en daardoor meer nakomelingen krijgt (fitness -> best aangepaste)
Mutaties zijn random vs natuurlijke selectie niet random
Doordat we verwantschap delen kunnen we bij andere dieren onderzoeken doen bij dieren die niet
bij mensen ethisch verantwoord zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stuuudje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
