Beeld en kunst
HC.1, deel 1.1
Cultuurgeschiedenis
Hoe je als maker kijkt wordt beïnvloedt door: waar je woont, waar en met wie je bent
opgegroeid, educatie, gebeurtenissen, media. Dat bepaalt hoe je leeft en hoe je dingen
bedenkt en hoe je als maker weergeeft wat je ziet.
Context (maatschappelijke en technologische ontwikkelingen, de tijdsgeest: het denken)
Heeft invloed op inhoud (de betekenis/het verhaal) en vorm (beeldtaal) en vice versa.
18e eeuw
Omslag in het denken begon met de verlichting: filosofische stroming (kant)
Burgers moesten zelfstandig denken in plaats van de staat en de kerk.
Hiervoor bepaalde de kerk en de staat alles.
Veranderingen in het denken en uitvindingen veranderen de maatschappij. Kunstenaars
waren getuigen van deze veranderingen.
Belangrijke invloeden omslag in het denken:
- Verlichting
- Maatschappij: Industriële Revolutie
- Politiek: Franse Revolutie
- Kunst: Romantiek, Realisme, Impressionisme (er werd anders gedacht over beeld)
Industriële revolutie:
- Beging 1775 James Watt (uitvinding stoommachine)
- Energie was op elke tijd en plaats beschikbaar
- Engeland
- Mijnen in opkomst
- Textiel fabrieken
- Urbanisatie
Dit had ook negatieve gevolgen: overbevolking in steden, slechte arbeidsomstandigheden,
vervuiling, ziektes.
Verbetering in sanitaire voorzieningen (vanaf halverwege 19e eeuw): hierdoor minder sterfte
Stoomtrein jaren ’20 19e eeuw
Franse Revolutie:
Meerdere kleinere revolutie
Het volk ging strijden voor rechten en vrijheid
- 1789
- Vrijheid
- Gelijkheid
- Broederschap
,La Liberté Guidant La Peuple, 1830
Industriële revolutie leidde tot:
- Verbetering productieprocessen (stoommachine)
- Verbetering infrastructuur
- Urbanisatie en slechtere leefomstandigheden
- Experimenten met elektriciteit
Franse revolutie leidde tot:
- De burger centraal in plaats van een absolute vorst, de adel en de kerk
- Mensenrechten
- (maar adel en kerk bleven bestaan en Napoleon werd de volgende Franse vorst)
Door de ontwikkeling van meer vrijheid van de individu en de opkomst van de Industrie,
ontwikkelde er kunststromingen die de industrialisatie omhelsden, of die de ontwikkeling juist
wantrouwt.
Romantiek (1790-1850)
- Escapisme: ontsnappen aan de dagelijkse werkelijkheid, ontsnappen aan de
Industrie.
- Respect voor natuurelementen: licht, water en vuur.
- Mythes en verhalen, hierdoor konden ze ook ontsnappen aan de werkelijkheid
- Emotie
Door de Industriële en Franse Revolutie…
Veranderen de ideeën over de maatschappij, en daarmee veranderde de kunst:
De mens kwam centraal te staan
- Object versus subject
- Ratio versus emotie (emoties gingen meer centraal staan)
Escapisme
- Verleden
- Andere culturen
- Natuur
- Liefde (vaak onbereikbaar)
- Religie
- Dromen
- Menselijk drama
De romantiek ontstond.
In de huidige tijd is de romantiek nog steeds actueel, zien we het escapisme terug. Jezelf
zijn, mediteren, natuur (de romantiek van de selfie generatie)
Maar..
- De romantiek idealiseerde alles (geen realisme)
- De romantiek plaatse alles buiten het hier en nu.
, Dus.. Ontstond het realisme (1840-1880)
- De Realist legde de waargenomen werklelijkheid vast, vaak in de vorm van arbeid.
- Paste de Realist sociaal- maatschappelijke thema’s toe (bv. Sociale ongelijkheid)
Gustave Courbet: ergerde zich aan de geïdealiseerde beelden, daarom schilderde hij meer
realistisch.
Van Realisme naar Impressionisme (1860-1890)
- Het moment moest worden vastleggen: het moest er niet te gestileerd of voorbereid
uitzien (alsof het een foto was!).
- Het moest de sfeer vastleggen en hoefde geen getrouwe weergave van de
werkelijkheid te zijn. het hoefde dus ook niet uit te zien alsof het werk helemaal af
was.
- Alledaagse voorstellingen met de gewone mens (in plaats van altijd maar die
arbeiders). Er hoefde dus ook geen boodschap vanuit te gaan.
- Omdat de verftube was uitgevonden, konden kunstenaars hun werk ook maar direct
op locatie in de buitenlucht. Dat was voorheen niet (goed mogelijk)/
- De kunsthoning brak met de stromingen ervoor: de kunst werd dan ook in het begin
niet voor vol aangezien: expositie in Salon des Refusés, door kunsthandelaren kreeg
de kunst een platform en kreeg het voet aan de grond.
Impressionisme:
- Meer afsnijdingen en vlekken in het beeld, het was minder geposeerd.
- Het licht werd geschilderd zoals de schilder het op dat moment waarnam.
- Impressionisme was een soort scheldwoord, omdat het geen realistische weergave
was, maar het ging om de sfeer.
- Er werd gekeken naar licht en kleur.
Definitie: observatie dagelijks leven, schilderen op locatie ipv in studio. “Vang het moment/
de impressie”. Invloed van fotografie: de werkelijkheid is veranderlijk en wordt beïnvloed door
factoren als het weer en de tijd van de dag. Daarom veranderen licht, kleur en vorm
voortdurend. Deze andere weergave van de werkelijkheid luidt het modernisme in.
Julia bel: Imiteren van de natuur en het voortzetten van de Europese schilders traditie niet
langer relevant is.
Er stonden veel andere stromingen met -isme. Deze ontstonden aan het einde van de
negentiende eeuw tot nu. Er werd meer geëxperimenteerd.
Conclusie:
- Uitvindingen in verandering in denken, veranderen de maatschappij. Dit was terug te
zien in de kunst.
- Kunst weerspiegelt het tijdgewricht waarin het gemaakt is.
- Film behoort ook tot de kunsten. Deze kunstvorm biedt bij uitstek een inkijkje in de
huidige stand van zaken in een maatschappij.
- Sciencefictionfilms vergoten maatschappelijke problemen in een tijd vaak uit, door ze
een apocalyptische lading te geven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annecapel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,43. Je zit daarna nergens aan vast.