,Hoorcollege 1 28 okt Cel cyclus controle – Hfst 18
Kanker (Latijn: neoplasma malignum) is een aandoening die gekenmerkt wordt door de
volgende verschijnselen:
● •er zijn cellen die zich onbeheerst vermenigvuldigen en dit blijven doen
(weefselgroei of toename in volume);
● •de woekerende cellen breiden zich uit in omliggend weefsel en richten hier
schade aan (invasieve groei of infiltratie);
● •de woekerende cellen verspreiden zich ook naar ver weg gelegen plaatsen
in het lichaam (metastasering ofwel uitzaaiing)
Onder groei verstaan we:
- Hypertrofie: Toename van grootte van een cel (sport>spiercellen)
- Hyperplasie: Celdeling, toename van aantal> Fysiologisch (wondgenezing) of
Pathologisch (poliepen, tumorvorming)
- Accretie: toename van tussenstof
Het aantal cellen in een weefsel of een orgaan worden bepaald door de snelheid van
celdeling, doodgaan van de cel (apoptose) en celdifferentiatie.
Het vervangen van cellen wordt gedaan door stamcellen. Een stamcel heeft een speciale
deling. Een dochtercel lijkt op de stamcel, zodat je daar altijd een voorraad van hebt. De
andere dochtercel wordt een type cel. Deze soort deling is essentieel voor behoud van
weefsel. Als de cel zijn functie vorm heeft bereikt, deelt hij niet meer verder. Elk type weefsel
heeft zijn eigen soort stamcel, maar deze kunnen wel differentiëren tot benodigde cellen.
Stem cells: “Give rise to several types of differentiated cells within a certain tissue”
,In de darm worden de cellen aangemaakt onderin in de crypte van een vilius. De cellen die
worden gemaakt migreren naar boven in de vilius. Als deze de top bereiken, komen ze in
contact met de cellen van de andere kant van de vilius. In de top vindt apoptose plaats. Dit
darmepitheel vernieuwd zichzelf dus en om de drie dagen ongeveer heb jij een heel nieuwe
darmepitheel. Hierdoor kan er geen kanker ontstaan in de cellen
Bij darmkanker is er een storing in de stamcellen, zie het filmpje ter verduidelijking
https://www.youtube.com/watch?v=qq5k1sWqLO0 > 1:05
, Celdeling/celcyclus
Celdeling ofwel vermeerdering (“proliferation”)
gebeurt door doorlopen van de celcyclus.
De celcyclus bestaat uit verschillende stadia die
gecontroleerd worden doorlopen.
In de cel wordt het chromosoom gerepliceerd, de
cel wordt groter en hij scheidt zich in tweeën met in
beide cellen een kopie van het chromosoom. Deze
cyclus kan je verdelen in 4 fases. De splitsing van
de cel vindt plaats in de M-fase.
In de celcyclus zijn verschillende checkpoints. Deze checkpoints zijn bij het begin van de
mitose, het eind van de G1-fase en halverwege de M-fase. Als je de mitose ingaat moet je
namelijk wel zeker weten dat het DNA dubbel is en goed gekopieerd is.
Een cel deelt alleen als hij een signaal krijgt om dit te doen. Een
signaal is een molecuul, ook wel een cyclines. De overgang naar
een volgende fase hangt af van de activiteit van Cdk’s (cyclin
dependent protein kinases).
Kinase= enzym kan chemische groep op molecuul plaatsen
Onderzoekers injecteerde het cytoplasma uit M-fase in de eicel van
een kikker. De eicel begon direct te delen. Er zit dus een stofje in
het cytoplasma dat zorgt voor de
deling, want bij het cytoplasma van de
interfase gebeurde er niks met de eicel.
Cyclines reguleren de celcyclus.
Tijdens de mitose is de [Cdk] activiteit
hoog en tijdens de interfase is dit eiwit
niet actief. De [Cdk] fluctueert dus,
maar de hoeveelheid eiwit blijft gelijk.
De activiteit van Cdk is afhankelijk van
cyclines. De [cyclines] gaat op en neer.
Aan het eind van de mitose is [cycline]
nul.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evidommelenvan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.