Samenvatting van biologie H.11 ´regeling intern milieu´ & H.12 ´hormonen´ uit de methode Biologie voor Jou uit 5VWO. Ik had zelf een 7,5 voor deze toets! Ik hoop dat deze samenvatting je helpt!
Biologie hoofdstuk 11 en 12
Hoofdstuk 11 regeling intern milieu
11.1 het interne milieu
Regeling van het interne milieu:
- norm: normale waarde (37 C)
Regelkringen voorkomen grote afwijkingen (tussen boven- en onder waarde blijven)
Homeostase: in stand houden van dynamisch evenwicht
Receptor: meet de waardes -> te hoog of te laag? -> regelcentrum stuurt info naar effectoren
die het corrigeren
Effectoren: bv. haarvaten en zweetklieren zorgen voor afkoeling
Negatieve terugkoppeling: proces zal de afwijking tegengaan
Positieve terugkoppeling: proces zal de afwijking bevorderen
Regelkring van temperatuur:
Kerntemperatuur: temperatuur In het centrale deel bij de vitale organen (37 C)
Receptoren liggen in hypothalamus. Ze kunnen de bloedtemperatuur (kerntemperatuur)
registreren. Hypothalamus bevat ook de norm en het regelcentrum van kerntemp.
Schiltemperatuur: temperatuur in de buitenste lagen van het lichaam, varieert met de
temperatuur van de omgeving. Receptoren hiervan liggen in de huid en in de skeletspieren. Het
,zijn apart warmte- en koud receptoren. Het regelcentrum ligt in meerdere delen van de
hersenen. De receptoren nemen maatregelen. Als dit niet zou gebeuren kan de
kerntemperatuur dalen en leiden tot onderkoeling. Om dit tegen te gaan nemen de effectoren
maatregelen.
Koorts:
Bij koorts heeft de hypothalamus de norm verhoogd. Bij een hogere lichaamstemperatuur
wordt de afgifte en productie van afweerstoffen verhoogd. Hierdoor gaan de effectoren aan de
slag alsof er een onderkoeling plaatsvindt onder invloed van cytokine -> temperatuur stijgt naar
41 C. -> als de infectie is bestreden gaat de norm weer terug naar 37 C en zorgen de effectoren
weer voor afkoeling.
Interne milieu
Samenstelling van bloed, lymfe, cytoplasma, weefselvloeistof etc.
Regelcentrum van interne milieu bevindt zich in hypothalamus. Elke regelkring heeft voor een
waarde van het interne milieu een eigen norm.
Ca+ wordt door parathormoon (PTH) regelt afgifte Ca+ vanuit skelet naar bloed en verminderen
calciumopslag in botten. Darmen nemen extra calcium op uit voedsel en de Ca+ uitscheiding in
nieren daalt. Nadat norm is bereikt treedt na negatieve terugkoppeling afname van de
maatregelen.
, 11.2 processen in de lever
Processen in de lever
Bouw en doorbloeding
0,3 L bloed uit leverslagader (O2 rijk)
1 L bloed vanuit poortader (verteringsproducten) (O2 arm). Als je vet eet, ontvangt de lever via
de poortader (komt vanuit darmen) glycerol en vetzuren die kunnen dienen als brandstof
Leverader vervoert bloed naar onderste holle ader (O2 arm)
Leverlobjes = (functionele eenheden) groepje cellen met eigen aftakking leverslagader,
poortader. In de leverlobjes bevinden zich speciale bloedruimtes (sinusoïden) waarin het bloed
van de leverslagader en de poortader samenkomt. Het bloedplasma in de haarvaten komt
direct in contact met de levercellen en wisselt efficiënte stoffen kunnen uitwisselen. Rode
bloedcellen blijven in haarvat. Bewerkte bloed verlaat via centraal adertje naar leverader.
Gal gat via de galgang -> galbuis -> twaalfvingerige darm -> galblaas
Koolhydraatuitwisseling lever
Glucoseconcentratie stijgt boven norm -> insuline zet glucose om in glycogeen (polysacharide
glycogeen) -> glucoseconcentratie daalt = glycogenese
Glucoseconcentratie daalt onder de norm -> glucagon zet glycogeen om in glucose -> glucose
wordt afgegeven in bloed =glyconeogenese (uit vetten en aminozuren)
Door bijvoorbeeld sport dissimileren je spieren glucose. Hierbij komt ATP vrij.
Diabetes type 1: B cellen maken geen insuline
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fienespierenburg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
