Samenvatting Bouter
epidemiologisch onderzoek
Hoofdstuk 1 Epidemiologie
1.2 Wat is epidemiologie?
1.2.1 Epidemiologie bestudeert epidemieën
De epidemiologie is de leer of wetenschap die zich met de bestudering van deze
verschijnselen bezighoudt. Onder een epidemie verstaat men een opmerkelijke
toename in d mate van voorkomen van bepaalde ziekten of ziekteverschijnselen
in een bepaald tijdvak. De nieuwe frequentie van de ziekteverschijnselen wordt
dus impliciet vergeleken met het tot dan toe gebruikelijke achtergrondniveau.
Wanneer ziekten of ziekteverschijnselen gedurende langere tijd op een constant
hoog frequentieniveau in een populatie aanwezig zijn, spreekt men van een
endemie, bv. Malaria.
Men kan epidemiologie in de volgende formele termen karakteriseren:
- In de epidemiologie vormt ziekte de centrale variabele;
- In de epidemiologie gaat het om het voorkomen van ziekte in menselijke
populaties;
- De epidemiologie beschouwt het voorkomen van ziekte veelal in relatie tot
het voorkomen van andere verschijnselen. Het gaat daarbij om factoren
waarvan men vermoedt dat ze hetzij van invloed zijn op het ontstaan van
de desbetreffende ziekte (ethiologische factoren), hetzij op een andere
wijze in indicatie geven van de aanwezigheid van de ziekte in kwestie
(diagnostische factoren), hetzij samenhangen met het verloop van de
ziekte (prognostische factoren).
1.2.2 Ziekte bij mensen in het object van epidemiologisch onderzoek
De centrale variabele in de epidemiologie en in epidemiologisch onderzoek is
ziekte. De epidemioloog in geïnteresseerd in de mate van voorkomen van ziekten
onder de bevolking. Ziekte kan in dit verband duiden op allerlei verschijnselen
binnen een continuüm van volledige gezondheid tot en met sterfte aan een
bepaalde aandoening. Het gezondheidsprobleem waarin men geïnteresseerd is
niet altijd een ziekteproces of uitkomst daarvan, maar het kan ook gaan om een
handicap of letsel ten gevolge van trauma.
1.2.3 Het tellen van frequenties is de methode van epidemiologisch onderzoek
Het meten van ziekte en aan ziekte gerelateerde variabelen gebeurt doorgaans
op het niveau van het individu. Het analyseren van de meetresultaten en het
trekken van conclusie naar aanleiding van de bevindingen gebeurt vervolgens op
groepsniveau. De interpretatie van de onderzoeksuitkomsten en de toepassing
van de verworven kennis kunnen plaatsvinden zowel op het groepsniveau
(volksgezondheid) als op het niveau van individuen (gezondheidszorg). Het gaat
om het vaststellen van de ziektefrequentie per groep en van verschillen in
ziektefrequentie tussen groepen met verschillende kenmerken. Per individu wordt
vastgesteld of de ziekte al dan niet aanwezig is vervolgens wordt geteld hoeveel
zieke individuen er in de totale groep zijn.
, Aldus ontstaan de epidemiologische breuk of epidemiologische fractie:
Afhankelijk van de manier waarop het aantal zieken wordt vastgesteld en de
groep waaruit zij afkomstig zijn wordt afgebakend, kan de epidemiologische
breuk verschillende gedaanten aannemen.
- De breuk krijgt het karakter van een incidentiemaat indien in een groep
gedurende een bepaalde periode het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe
personen met de desbetreffende ziekte wordt gesteld.
- De breuk krijgt het karakter van een prevalentiemaat indien in een groep
op een bepaald moment of gedurende een bepaalde periode het aantal
bestaande gevallen van of aanwezige personen met een ziekte wordt
geteld.
- Frequentiematen, in het bijzonder incidentiematen, zijn tevens
risicomaten: ze geven voor de mensen die tot de desbetreffende groep
behoren aan wat de kans is op het krijgen van een ziekte.
In principe gebeurt het berekenen van de incidentie uitsluitend onder
personen die daadwerkelijk kans hebben om de ziekte in kwestie te krijgen
(population at risk).
De epidemiologie is er in de eerste plaats op uit om verschillen in het voorkomen
van gezondheidsproblemen tussen en binnen menselijke populaties in kaart te
brengen. Het distributiepatroon van een ziekte onder de bevolking wordt duidelijk
wanneer men nagaat wat de verschillen in frequentie van voorkomen zijn tussen
groepen personen op verschillende tijdstippen, op verschillende locaties en met
verschillende individuele kenmerken.
Het in kaart brengen van het distributiepatroon van een ziekte behoort tot het
domein van de beschrijvende epidemiologie. De tak van de epidemiologie die de
oorzakelijke factoren die aan deze verspreiding van ziekte ten grondslag liggen
tracht te identificeren, wordt de verklarende of analytische epidemiologie
genoemd.
1.2.4 Object en methode worden uitgedrukt in de epidemiologische
functie
Naast de centrale variabele (ziekte) spelen in de epidemiologie ook de
kenmerken die aan het voorkomen van ziekte gerelateerd zijn een rol. Het gaat
hierbij om relaties met drie verschillende categorieën van factoren:
etiologische, diagnostische en prognostische. In de epidemiologie wordt
voor deze factoren de term determinanten gebruikt.
- In de eerste plaats zijn epidemiologen geïnteresseerd in de determinanten
die in oorzakelijke zin (mede) verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van
een ziekte (etiologische factoren);
- Of die, zodra de ziekte eenmaal in gang is gezet, van invloed zijn op het
verloop van het ziekteproces (prognostische factoren).
- Epidemiologen kunnen ook op zoek gaan naar de factoren die
onderscheiden welke personen wel en welke niet een bepaalde ziekte
hebben (diagnostische factoren).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentgwjaar1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.