Art. 8 EVRM
Het Hof concludeert dat de inperking van art. 8 voldoende wettelijke basis heeft, ook al is de
vaccinatiedrang niet alleen in een wet in formele zin vastgelegd, maar ook gedeeltelijk in een
Ministeriële regeling (r.o. 266). De inperking heeft een legitiem doel omdat de betreffende vaccins
tegen negen ziekten beschermen die een ernstig gevaar voor de gezondheid kunnen opleveren. Deze
bescherming geldt niet alleen voor degenen die de betrokken vaccinaties ontvangen maar ook de
mensen die om medische redenen niet gevaccineerd kunnen worden, en daarmee afhankelijk zijn
van groepsbescherming via een hoge vaccinatiegraad in de samenleving als geheel. Daarmee
beantwoordt ze aan de erkende doelstellingen in de beperkingsclausule van art. 8 lid 2: de
bescherming van de gezondheid en bescherming van de rechten van anderen.
Het Hof acht deze vaccinatiedrang gelegitimeerd omdat er brede consensus is onder de
verdragspartijen dat vaccinatie een van de meest succesvolle gezondheidsinterventies is, ondanks
het feit dat dit doel in sommige landen, inclusief Nederland, met vrijwillige maatregelen wordt
nagestreefd. Het Hof concludeert dat een ruime beoordelingsruimte verdragspartijende ruimte laat
om ook voor meer dwingend vaccinatiebeleid te kiezen (r.o. 280, 310).
De Tsjechische vaccinatiedrang beantwoordt ook aan een dringende sociale behoefte: de noodzaak
om individuen en de volksgezondheid tegen de betrokken ziekten te beschermen, en een mogelijk
dalende vaccinatiegraad bij kinderen tegen te gaan (r.o. 284). Het Hof benadrukt hierbij de
verantwoordelijkheid van overheden om de ‘best interests’ van kinderen centraal te stellen bij
beslissingen die ook kinderen betreffen (cf. art. 3.1 UN Convention on the Rights of the Child).
Belangrijk is dat hier niet alleen de belangen van het te vaccineren kind centraal staan. Het Hof
verwijst ook nadrukkelijk naar de belangen van kinderen als groep, inclusief de kinderen die zich om
medische redenen niet kunnen vaccineren en dus indirect via groepsbescherming beschermd
moeten worden (zie ook r.o. 306). Het Hof concludeert dat indien een nationale autoriteit meent dat
vrijwillige vaccinatie onvoldoende garanties biedt om groepsimmuniteit te handhaven, dat dan meer
dringend vaccinatiebeleid legitiem is (r.o. 288). De administratieve boete en de uitsluiting van de
kleuterschool zijn daarom geen disproportionele reacties van de overheid op wetsovertredingen en
dus niet in strijd met art. 8 EVRM.
Dissenting: Rechter Wojtyczekover de gedetailleerdheid van feitelijke informatie
Het Hof haakt zonder verdere argumentatie aan bij de algemene (medische) consensus over het
vitale belang van vaccins in nationale vaccinatieprogramma’s om de bevolking te beschermen tegen
ziekten en die, in geval van ernstige uitbraken, de samenleving kunnen ontwrichten (r.o. 300). Men
baseert zich hier op uitspaken van een Tsjechische evenknie van de vaste commissie vaccinaties van
de Nederlandse Gezondheidsraad en een gezaghebbend Europees rapport over de rol van
Vaccinatiedrang. In zijn dissenting opinion bekritiseert de Poolse Rechter Wojtyczek de
meerderheidsbeslissing en stelt dat de inperking van grondrechten een actievere houding van het
Hof veronderstelt, en met name een meer gedetailleerde risicoanalyse om te oordelen of de
vaccinatiedrang per afzonderlijk vaccin wel legitiem is.
EEN VACCINATIEDRANG PAST UITSTEKEND BINNEN HET EVRM-REGIME
Op 8 April 2021 deed de Grote Kamer van het Europese Hof uitspraak in Vavřička and others v. The
Czech Republic over vaccinatiedrang bij kinderen. In de uitspraak zijn zes zaken samengebracht en
worden twee vragen beantwoord. Mag de overheid deelname aan het basisvaccinatieprogramma als
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LLM095. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.